Wikipedia:Cẩm nang biên soạn

Cẩm nang biên soạn (CNBS)
Nội dung Dịch thuật Khả năng tiếp cận Liên kết Tiểu sử Trang định hướng Sắp xếp theo chủ đề Nhận dạng giới tính Văn bản ẩn Hộp thông tin Tự đề cập Từ cần cẩn trọng
Định dạng Viết tắt Viết hoa Ngày tháng và số Cách phát âm Chính tả Định dạng văn bản Tiêu đề
Hình ảnh Ghi chú hình Vị trí hình ảnh Biểu tượng Hình ảnh
Bố cục Bố cục Phần mở đầu Bảng Đề mục thông tin bên lề
Danh sách Danh sách Danh sách tác phẩm Danh sách nút giao đường Bài danh sách
Theo lĩnh vực Pháp lý Pháp lý Thương hiệu Nghệ thuật Anime và manga Truyện tranh Huy hiệu Phim Lời bài hát và thơ Tiểu thuyết Triết học Truyền hình Trò chơi điện tử Nghệ thuật thị giác Viết về tác phẩm hư cấu Âm nhạc Đoạn nhạc mẫu Bảng xếp hạng âm nhạc Nhạc cụ có dây Thể loại Theo khu vực Quy ước đặt tên cụ thể Ai Cập Ấn Độ Ba Lan Canada Hawaii Ireland Malaysia Nhật Bản Pháp Philippines Singapore Triều Tiên Trung Quốc Tôn giáo Hồi giáo Thánh hữu Ngày Sau Khoa học Toán học Y học Hộp phân loại Hoá học Hợp chất Hóa chất Tài liệu tham khảo và liên kết ngoài An toàn Bản vẽ kết cấu Thể thao Bi-a Snooker
Hướng dẫn liên quan Độ lớn bài viết Tên bài Thể loại, danh sách, và bản mẫu điều hướng Thể loại Chú thích nguồn gốc Ghi chú đầu trang Lịch sử quân sự Độ nổi bật Chữ ký Trang con Hướng dẫn trang thảo luận Không gian tên bản mẫu Tính dễ hiểu Trang thành viên Dự án liên quan
Tổng quan Mục lục Thủ thuật

Cẩm nang biên soạn (CNBS) là sổ tay văn phong cho tất cả các bài viết Wikipedia tiếng Việt (mặc dù các điều khoản liên quan đến khả năng truy cập áp dụng cho toàn bộ dự án, không chỉ cho các bài viết). Trang chính này được hỗ trợ bởi các trang chi tiết khác, được tham chiếu chéo tại đây và được liệt kê tại Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Mục lục. Nếu có bất kỳ mâu thuẫn nào phát sinh, trang này sẽ được ưu tiên.

Biên tập viên nên viết các bài viết sử dụng ngôn ngữ và cấu trúc bài viết đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu với bố cục và định dạng nhất quán, thân thiện với người đọc (được trình bày chi tiết trong hướng dẫn này).

Trong trường hợp có nhiều hơn một phong cách hoặc định dạng được chấp nhận theo CNBS, thì một phong cách hoặc định dạng nên được sử dụng nhất quán trong một bài viết và không được thay đổi mà không có lý do chính đáng. Bút chiến về các lựa chọn phong cách là không thể chấp nhận được.

Tài liệu này chỉ nhằm mục tiêu giúp các bài dễ đọc hơn bằng cách trình bày nhất quán—gọi là hướng dẫn cách trình bày. Các quy tắc sau không phải là bất di bất dịch. Cách này hay cách kia đều có thể hay cả, tuy nhiên nếu tất cả đều tuân theo một phong cách chung sẽ giúp cho Wikipedia tiếng Việt dễ đọc và sử dụng là điểm quan trọng nhất, cũng như dễ viết và dễ sửa hơn.

Giữ lại các phong cách hiện có

Đôi khi CNBS cung cấp nhiều hơn một phong cách có thể chấp nhận được hoặc không đưa ra hướng dẫn cụ thể. Ủy ban Trọng tài đã đưa ra nguyên tắc rằng "Khi một trong hai phong cách được chấp nhận thì việc một biên tập viên Wikipedia thay đổi từ phong cách này sang phong cách khác là không phù hợp trừ khi có một số lý do chính đáng cho sự thay đổi đó." Nếu bạn tin vào một phong cách khác sẽ phù hợp hơn cho một bài viết cụ thể, hãy thảo luận vấn đề này tại trang thảo luận của bài viết hoặc – nếu nó gây ra vấn đề về ứng dụng tổng quát hơn hoặc với bản thân CNBS – tại thảo luận Wikipedia:Cẩm nang biên soạn.

Bút chiến về phong cách hoặc thực thi phong cách tùy chọn theo kiểu giống bot mà không có sự đồng thuận trước là điều không bao giờ được chấp nhận.

Các nguyên tắc chung

Ðịnh dạng thống nhất

Nguyên tắc quan trọng nhất khi viết một trang Wikipedia là định dạng thống nhất trong bài viết đó, mặc dù không cần thiết phải thống nhất chung cho các trang của Wikipedia. Việc thống nhất định dạng trong bản thân mỗi trang giúp cho bài viết dễ hiểu và chặt chẽ hơn.

Sự ổn định về phong cách

Các biên tập viên nên tránh sửa đổi từ một phong cách này sang phong cách khác và gây ra mâu thuẫn phong cách mà không có một lý do chính đáng nào khác ngoài ý thích riêng của biên tập viên đó về phong cách. Trong trường hợp có mâu thuẫn phong cách giữa các biên tập viên, thì phong cách do người đóng góp quan trọng đầu tiên được lựa chọn.

Ưu tiên theo nguồn trích dẫn

Một số cách viết, thể hiện hay biểu đạt không thống nhất, ví dụ cách viết tên đúng theo các ngôn ngữ khác nhau, cần quay lại đối chiếu và sử dụng cách viết của nguồn dẫn có chất lượng cao. Trừ phi có một lý do thích đáng, còn lại nên dùng theo đúng ngôn ngữ tiếng Việt chuẩn. Nếu bản thân cách viết hay diễn đạt của nguồn mâu thuẫn với cách viết hay biểu đạt chuẩn của tiếng Việt, thì nên sử dụng cách viết hay biểu đạt của tiếng Việt.

Diễn đạt rõ ràng

Ngôn ngữ viết cần rõ ràng, súc tích. Tránh cách sử dụng ngôn từ có thể mang hàm ý khác. Tránh cách viết câu quá dài, cấu trúc phức tạp và khó hiểu nghĩa.

Tiêu đề bài viết, phần và đề mục

Tiêu đề bài viết

Trang chi tiết: Wikipedia:Tên bài

Tiêu đề phải là tên dễ nhận biết hoặc mô tả chủ đề tự nhiên, đúng chính tả tiếng Việt và ngữ pháp tiếng Việt, ngắn gọn và nhất quán với nội dung của các bài viết liên quan. Nếu các tiêu chí này mâu thuẫn với nhau, thì chúng phải được cân bằng với nhau.

Để biết hướng dẫn về định dạng, hãy xem Wikipedia:Tên bài § Định dạng tên bài, ở đây lưu ý những điều sau:

Viết hoa chữ cái đầu tiên (ngoại trừ một số trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn như eBay), nhưng nếu không thì viết hoa chữ thường trong câu (Kim loại nặng), không viết hoa cả tiêu đề (Kim Loại Nặng), trừ trường hợp tiêu đề xảy ra trong văn xuôi bình thường.

Để in nghiêng, thêm {{tiêu đề in nghiêng}} ở gần đầu bài viết. Đối với các tình huống hỗn hợp, hãy sử dụng, ví dụ: {{DISPLAYTITLE:{{zwsp}Giải thích về ''2001: A Space Odyssey''}, thay vào đó. Việc sử dụng chữ in nghiêng phải tuân theo Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Định dạng văn bản § Kiểu chữ nghiêng.

Hãy sử dụng danh từ hoặc cụm danh từ: Ô tô, không phải Trong ô tô.

Ký tự cuối cùng không được là dấu câu trừ khi nó là một phần không thể tách rời của tên (Saint-Louis-du-Ha! Ha!, Người máy có mơ về cừu điện không?) hoặc viết tắt (Manchester United F.C.), hoặc khi cần có dấu ngoặc tròn đóng hoặc dấu ngoặc kép (Nhóm (toán học)).

Cố gắng cho tựa bài làm chủ ngữ của câu đầu tiên trong bài. Trong mọi trường hợp, tựa bài nên xuất hiện càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong câu đầu tiên.

Tựa bài cần được viết đậm bằng cách sử dụng ba dấu lược (') khi nó được đề cập lần đầu trong bài. Ví dụ: '''tựa bài''' sẽ thành tựa bài. Không được để liên kết trong tựa bài.

Tuân theo cả điều trên và Wikipedia:Tiêu đề bài viết, phần còn lại của CNBS, đặc biệt là phần Dấu câu, cũng áp dụng cho tiêu đề.

Cấu trúc bài

Trang chi tiết: Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Bố cục

Nội dung của bài viết phải bắt đầu bằng phần mở đầu giới thiệu – một bản tóm tắt ngắn gọn về bài viết – không bao giờ được chia thành các phần . Phần còn lại của bài viết thường được chia thành các phần.

Bài viết nên được cấu trúc theo dạng bắt đầu bằng một định nghĩa hay một đoạn văn giới thiệu ngắn và bao quát về đề tài. Tiếp theo là các ý phát triển theo từng đề mục. Cuối cùng là các nguồn tham khảo, liên kết ngoài, xem thêm, tạo thể loại và liên kết đến phiên bản Wikipedia ngôn ngữ khác.

Các hộp thông tin, hình ảnh và nội dung liên quan trong phần dẫn đầu phải căn lề phải.

Một số bản mẫu và wikicode được chuẩn hóa nhất định không phải là các phần sẽ được đặt ở đầu bài viết, trước nội dung của phần dẫn đầu và theo thứ tự sau:

• Một mô tả ngắn, với bản mẫu {{Mô tả ngắn}}
• Một ghi chú đầu trang định hướng, hầu hết là với mẫu {{Hatnote}} (xem thêm Wikipedia:Ghi chú đầu trang § Bản mẫu ghi chú)
• Các bản mẫu bảo trì kiểu biểu ngữ, Tranh chấp và Bản mẫu dọn dẹp cho các vấn đề trong toàn bài viết đã được gắn cờ (nếu không thì được sử dụng ở đầu một phần cụ thể, sau bất kỳ chú thích nào của phần đó, chẳng hạn như {{main}})
• Một hộp thông tin, là tùy chọn (ngoại trừ các trường hợp đặc biệt như {{Taxobox}} và {{Chembox}}, hoặc một biến thể của chúng, tại các bài viết hiện hành) ; thường cũng bao gồm hình ảnh đầu tiên
• Hình ảnh giới thiệu, khi hộp thông tin không được sử dụng hoặc cần có hình ảnh bổ sung cho phần mở đầu (đối với những phần mở đầu dài bất thường, có thể đặt hình ảnh thứ hai ở giữa phần mở đầu)

Khi số lượng tên đề mục hơn hoặc bằng bốn, mục lục sẽ được tạo tự động phía trên tên đề mục đầu tiên.

Nếu chủ đề của một phần được trình bày chi tiết hơn trong một bài viết dành riêng, hãy chèn {{tlx|main|Tên bài viết} } hoặc {{thêm|Tên bài viết}} ngay dưới tiêu đề của phần.

Một số loại tài liệu (chủ yếu là tùy chọn) có thể xuất hiện sau phần chính của bài viết, theo thứ tự sau

• Sách hoặc tác phẩm khác được tạo theo chủ đề của bài viết, trong phần tiêu đề "Tác phẩm", "Ấn phẩm", "Danh sách đĩa", "Phim ảnh", v.v. nếu thích hợp (tránh dùng "Phụ lục", dễ nhầm lẫn với các trích dẫn tham khảo)
• Liên kết nội bộ tới các bài viết Wikipedia tiếng Việt có liên quan, với tiêu đề phần "Xem thêm"
• Ghi chú và tài liệu tham khảo, có phần tiêu đề "Ghi chú" hoặc "Tham khảo" (thường là phần sau) hoặc một phần riêng biệt cho mỗi phần theo thứ tự này (xem Wikipedia:Chú thích nguồn gốc); tránh dùng "Phụ mục", gây nhầm lẫn với tác phẩm của chủ đề
• Sách, bài báo hoặc ấn phẩm khác có liên quan chưa được sử dụng làm nguồn; sử dụng tiêu đề phần "Đọc thêm"; phải có tính chọn lọc cao, vì Wikipedia không phải là thư mục.
• Các trang web có liên quan và thích hợp chưa được sử dụng làm nguồn và không xuất hiện trong các phụ lục trước đó, sử dụng tiêu đề "Liên kết ngoài", có thể được coi là một mục con của "Đọc thêm" ( hoặc các liên kết như vậy có thể được tích hợp trực tiếp vào danh sách "Đọc thêm");
• Các mục cuối cùng sau đây không bao giờ có tiêu đề từng phần:
  • Các liên kết nội bộ được sắp xếp thành hộp điều hướng
  • Bản mẫu sơ khai, nếu cần
  • Thể loại, đây sẽ là tài liệu cuối cùng trong mã nguồn của bài viết

Các phân đoạn nên được chia với độ dài vừa phải, như thế giúp cho mắt nhìn của bạn đọc ít bị mỏi khi phải đọc những đoạn văn dày đặc chi chít. Tương tự, bài viết phải được cô đọng nhưng súc tích.

Các bài viết trong danh sách độc lập có một số cân nhắc bổ sung về bố cục.

Đề mục

Xem thêm: Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Khả năng tiếp cận § Đề mục, và Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Bố cục § Bố cục bài hoàn chỉnh

Tiêu đề các phần thường phải tuân theo hướng dẫn cho tiêu đề bài viết (ở trên) và phải được trình bày trong trường hợp của câu (Kim loại nặng), chứ không phải trường hợp tiêu đề (Kim Loại Nặng).

Vì lý do kỹ thuật, tiêu đề các phần nên:

• Hãy là duy nhất trong một trang để các liên kết phần dẫn đến đúng nơi.
• Không chứa các liên kết, đặc biệt khi chỉ một phần của đề mục được liên kết.
• Không chứa hình ảnh hoặc biểu tượng.
• Không chứa <math>.
• Không chứa trích dẫn hoặc chú thích cuối trang.
• Không lạm dụng danh sách mô tả (";") để tạo đề mục giả.
• Không chứa các chuyển đổi bản mẫu.

Những hạn chế kỹ thuật này là cần thiết để tránh những rắc rối về mặt kỹ thuật và không bị sự đồng thuận của một số người bác bỏ.

Để có phong cách nhất quán, tiêu đề các phần nên:

• Không đề cập lại chủ đề của bài viết một cách thừa thãi, ví dụ: Lịch sử, không phải Lịch sử của XXX.

• Không đề cập đến tiêu đề cấp cao hơn, trừ khi làm như vậy ngắn hơn hoặc rõ ràng hơn.
• Không được đánh số hoặc viết chữ làm dàn ý.
• Không được diễn đạt dưới dạng câu hỏi, ví dụ: Ngôn ngữ, không phải Ngôn ngữ nào được nói ở Mexico?.
• Không sử dụng màu sắc hoặc phông chữ khác thường có thể gây ra vấn đề về khả năng tiếp cận.

Đây là những tiêu chuẩn được cộng đồng chấp nhận rộng rãi.

Một bình luận ẩn trên cùng một dòng phải nằm trong dấu == ==:

==Hàm ý<!--Bình luận này hoạt động tốt.-->==

==<!--Bình luận này hoạt động tốt.-->Hàm ý==
==Hàm ý==<!--Bình luận này gây ra vấn đề.-->

<!--Bình luận này phá vỡ tiêu đề hoàn toàn.-->==Hàm ý==

Thông thường hơn là đặt những bình luận như vậy bên dưới tiêu đề. Trước khi thay đổi một tiêu đề, hãy cân nhắc xem liệu bạn có thể phá vỡ các liên kết hiện có tới nó hay không. Nếu có nhiều liên kết đến tiêu đề cũ, hãy tạo một neo với tiêu đề đó để đảm bảo rằng những tiêu đề này vẫn hoạt động. Tương tự, khi liên kết đến một chuyên mục, hãy để lại nhận xét ẩn ở tiêu đề của chuyên mục đó, đặt tên cho các bài viết liên kết, để nếu sau này sửa đổi tiêu đề thì có thể sửa được. Ví dụ kết hợp: Bản mẫu:Khối thụt lề sẽ được lưu trong bài viết dưới dạng:

==Hàm ý{{subst:Anchor|Kết quả}}==
<!-- Phần được liên kết từ [[Richard Dawkins]], [[Daniel Dennett]]. -->

sẽ được lưu trong bài viết dưới dạng:

==Hàm ý[[:Bản mẫu:Neo]]==
<!-- Phần được liên kết từ [[Richard Dawkins]], [[Daniel Dennett]]. -->

Ưu điểm của việc sử dụng {{subst:Anchor} hoặc chỉ cần chèn trực tiếp các thẻ <span>, là khi các chỉnh sửa được thực hiện đối với phần này trong tương lai, neo sẽ không được đưa vào các mục lịch sử trang như một phần của tên phần. Khi {{Anchor} được sử dụng trực tiếp, hành vi không mong muốn đó sẽ xảy ra. Lưu ý: nếu chọn chèn span trực tiếp, đừng viết tắt nó bằng cách sử dụng thẻ tự đóng, như trong ==Hàm ý<span id="Consequences" />==</ code>, vì trong HTML5, cú pháp kiểu XML chỉ hợp lệ cho một số thẻ nhất định, chẳng hạn như <br />. Xem Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Liên kết § Tránh các liên kết phần bị hỏng để thảo luận thêm.

Tài liệu giống tiêu đề

Hướng dẫn ở trên về kiểu dáng câu, sự dư thừa, hình ảnh và câu hỏi cũng áp dụng cho bảng (và của các cột, hàng của bảng). Tuy nhiên, tiêu đề bảng có thể kết hợp các trích dẫn và có thể bắt đầu bằng hoặc bằng số. Không giống như tiêu đề trang, tiêu đề bảng không tự động tạo ra các neo liên kết. Ngoài cách viết hoa trong câu trong bảng thuật ngữ, lời khuyên về tiêu đề cũng áp dụng cho các mục thuật ngữ trong danh sách mô tả. Nếu sử dụng bảng thuật ngữ có cấu trúc bản mẫu, các thuật ngữ sẽ tự động có các neo liên kết, nhưng sẽ không có cách khác. Các trích dẫn cho nội dung danh sách mô tả sẽ nằm trong phần tử thuật ngữ hoặc định nghĩa, nếu cần.

Viết hoa

Chức vụ

Những chức vụ như chủ tịch, vua, hay tổng thống bình thường không viết hoa, nhưng nếu đặt trước một tên nhân vật cụ thể thì phải viết hoa chữ đầu, ngoại trừ những trường hợp ngoại lệ. Ví dụ “Chủ tịch nước Trương Tấn Sang” chứ không phải “chủ tịch nước Trương Tấn Sang”.

Tên riêng & Địa danh

• Việt Nam: Nên giữ nguyên theo phát âm tiếng Việt. Ví dụ: Sài Gòn thay cho Saigon. Nếu là địa danh đặt theo tiếng dân tộc thiểu số nên được giữ nguyên: ví dụ Đắk Nông thay vì Đắc Nông.
• Nước ngoài: Để đảm bảo liên kết đến các bài viết khác trong Wikipedia, tên riêng và địa danh nước ngoài nên được giữ như nguyên gốc trong tiếng Anh. Ví dụ: Ireland thay cho Ai Len. Nếu từ tên riêng và địa danh nước ngoài quá xa lạ với cách phát âm của người Việt nên được Việt hóa để tránh khó hiểu cho người đọc. Ví dụ: Cộng hòa Síp thay cho Cyprus.

Tên các quý tộc, hoàng gia gắn với địa danh

• Xem thêm thảo luận.

Tên trường, viện

Tên các kiểu trường, viện (bệnh viện, đại học, học viện, v.v) thường không viết hoa ngoại trừ khi đi với danh từ riêng, ví dụ: “danh sách các bệnh viện” nhưng “Viện Goethe”.

Tên của tôn giáo, thần thánh, triết lý, học thuyết

Thông thường viết hoa chữ đầu tiên cho tên tôn giáo, thần thánh, ví dụ: đạo Phật, đức Phật, Chúa, thánh Alla, v.v. Các dòng triết lý, học thuyết nên viết thường, ví dụ: chủ nghĩa cộng sản, trường phái nghệ thuật ấn tượng, v.v. ngoại trừ danh từ riêng, ví dụ Đảng Cộng sản Trung Quốc hay các trường hợp ngoại lệ.

Tên ngày tháng

Tên thứ và tháng được viết hoa như sau: thứ Hai, tháng Tám. Cũng là cách để tránh nhầm lẫn giữa thứ hai và thứ Hai như trong đoạn văn sau:
“(Điều) thứ hai tôi muốn nói rằng vào thứ Hai tuần tới chúng ta sẽ có một cuộc họp báo quan trọng cho tháng Tám.” Nhưng không áp dụng cho mùa màng như: mùa xuân, mùa hè

Tên động thực vật các loại

Tên các loài động thực vật nên viết thường, kể cả trong phân loại và danh pháp khoa học, ngoại trừ trong các danh từ riêng đặc biệt. Ví dụ: cá chép, voi, nước Triệu Voi.

Tên các hành tinh

Tên các hành tinh thông thường viết hoa, ví dụ: Sao Hỏa, Mộc Tinh. Tuy nhiên các từ như mặt trăng, mặt trời, trái đất sẽ viết thường ngoại trừ trong văn cảnh khoa học, ví dụ: “Mặt Trời là một định tinh”, và “trăng tròn vào đêm rằm”.

Tên hướng và vùng

Tên hướng thông thường không viết hoa, ngoại trừ trong danh từ riêng và những trường hợp đặc biệt. Ví dụ: đông, tây, nhưng Bờ Tây, và Bến xe Miền Đông. Tên các vùng và miền thường viết hoa, trừ những trường hợp đặc biệt: miền Trung, Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam.

Tham khảo quy định chính thức bên ngoài

Tham khảo Quy định tạm thời về viết hoa tên riêng trong sách giáo khoa của Bộ Giáo dục và Đào tạo, và Quy tắc chính tả của Hội đồng Quốc gia chỉ đạo biên soạn Từ điển bách khoa Việt Nam – Dự thảo về quy định viết hoa của Bộ Nội vụ Bản lưu trữ tại Wayback Machine.

Dùng chữ đậm

Chữ đậm được viết bằng mã wiki như sau:

'''chữ đậm'''

Một số trường hợp dùng chữ đậm:

• Tên của chủ đề bài viết, ở phần định nghĩa mở đầu, thường chỉ viết đậm một lần đầu.
• Các tên đồng nghĩa với chủ đề bài viết; thí dụ, Hồ Chí Minh, còn được biết với các tên khác như Nguyễn Ái Quốc…

Dùng chữ nghiêng

Chữ nghiêng được viết bằng mã wiki như sau:

''chữ nghiêng''

Một số trường hợp dùng chữ nghiêng:

• Từ vay mượn từ tiếng nước ngoài
• Trích dẫn một câu nói hay nguyên văn một tác phẩm (nếu không viết giữa hai ngoặc kép)
• Tên của một cuốn sách, một bản kịch, một cuộn phim, tác phẩm… (nếu không viết giữa hai ngoặc kép)

Nêu nguồn tham khảo

Trang chi tiết: Quy định nêu nguồn tham khảo

Trang chi tiết: Kỹ thuật viết nguồn tham khảo

Chất lượng thông tin phụ thuộc vào khả năng có thể kiểm chứng hay tham khảo sâu thêm về thông tin đó. Do vậy, các bài viết trong Wikipedia tiếng Việt được khuyến khích đưa ra các nguồn sách vở, hay liên kết đến mạng bên ngoài, để giúp độc giả kiểm chứng nội dung và khám phá thêm về chủ đề của bài viết. Điều này cũng đòi hỏi tác giả viết bài cần tham khảo thu thập thông tin, có thể là nhiều khía cạnh, nhiều xu hướng, từ nhiều nguồn khác nhau.

Nguồn tham khảo trên sách vở có thể viết dưới đề mục ==Tham khảo==. Nguồn tham khảo liên kết đến các trang mạng khác có thể viết dưới đề mục ==Liên kết ngoài==. Các bài đã có trong Wikipedia tiếng Việt giúp tìm hiểu sâu thêm về đề tài có thể liệt kê dưới đề mục ==Xem thêm==.

Chính tả tiếng Việt

Mọi nội dung văn bản đưa vào Wikipedia tiếng Việt cần tuân thủ đúng chính tả và ngữ pháp tiếng Việt.

Đặt dấu thanh

Với các khó khăn khi đặt dấu thanh trong tiếng Việt, xin xem thêm bài chính tả tiếng Việt. Xem thêm Biểu quyết về cách bỏ dấu.

I và Y

Trừ tên riêng, cách dùng hai chữ i-ngắn và y-dài như sau.

1. Dùng i-ngắn với các phụ âm B-, H-, K-, L-, M-, T-. Ví dụ: bí ẩn, hi vọng, ki bo, phân li, bánh mì, ti tiện…
2. Dùng i-ngắn cho từ không phải là Hán-Việt với âm này đứng riêng lẻ. Ví dụ: í ới.
3. Dùng y-dài cho từ Hán-Việt với âm đứng riêng lẻ. Ví dụ: thầy y.

Dấu hỏi hay dấu ngã

Với các khó khăn khi phân biệt hai dấu hỏi và ngã, xin mời tham khảo bài viết của nhà ngôn ngữ học Đoàn Xuân Kiên.

Một số từ thường dễ nhầm lẫn: thư giãn, hỗ trợ, cũng, củng cố, vẽ tranh, vẻ đẹp, chẵn, lẻ, cũ, chỗ...

Nguyên âm và phụ âm

• ch và tr
• ng và ngh
• g và gh
• d và gi
• s và x
• ân và anh

Dấu câu

Sau các dấu câu như dấu chấm (.), dấu phẩy (,), dấu chấm than (!), dấu chấm hỏi (?), dấu hai chấm (:), dấu chấm phẩy (;) v.v… ở giữa hai câu cần có một khoảng trắng. Giữa từ cuối của câu và các dấu câu không có khoảng trống.

Ví dụ:

Viết đúng: Phía bắc Nghệ An giáp tỉnh Thanh Hóa, phía nam giáp tỉnh Hà Tĩnh.

Viết sai: Phía bắc Nghệ An giáp tỉnh Thanh Hóa,phía nam giáp tỉnh Hà Tĩnh.

Viết sai: Phía bắc Nghệ An giáp tỉnh Thanh Hóa ,phía nam giáp tỉnh Hà Tĩnh.

Viết sai: Phía bắc Nghệ An giáp tỉnh Thanh Hóa , phía nam giáp tỉnh Hà Tĩnh.

Ngày giờ

• Ngày tháng theo định dạng Thứ ttt, ngày nn tháng tt năm nnnn.

Ví dụ: Thứ hai, ngày 18 tháng 11 năm 2024.

• Giờ theo định dạng gg:pp:ss, trong đó: gg = giờ, pp = phút, ss = giây; gg,pp,ss là các số tự nhiên có hai chữ số (0 ≤ gg ≤ 23, 0 ≤ pp ≤ 59, 0 ≤ ss ≤ 59)

Ví dụ: 00:32:00.

• Thập niên theo định dạng [[thập niên xxxx]] hay, ít thông dụng hơn, [[thập kỷ xxxx]]. Không nên viết “những năm 40” vì sẽ tạo ra câu hỏi là 1840 hay 1940.
• Thế kỷ theo định dạng [[thế kỷ nn]] (hay “thế kỷ thứ n” khi 1 ≤ n ≤ 10).
• Những năm, thế kỷ... trước Công nguyên theo dạng [[nnnn TCN]] và [[thế kỷ kk TCN]]. Theo đúng định nghĩa của Công nguyên, Wikipedia tiếng Việt không dùng cụm từ “sau Công nguyên”. Do đó, năm nay là 2024, không phải là 2024 sau Công nguyên và cũng không cần phải viết là 2024 Công nguyên.

Cách viết các đơn vị đo lường

Wikipedia tiếng Việt tuân thủ cách viết theo hệ đo lường SI. Đặc biệt trong tiếng Việt, dấu phẩy (,) được dùng để phân chia phần số nguyên với phần số lẻ (thí dụ, “ông ta cao 1,60 m”) và dấu chấm (.) được dùng để góp từng ba chữ số trong phần số nguyên cho dễ đọc (thí dụ, “dân số của thành phố là 2.148.524 người”).

Số lượng và cách dùng dấu gạch ngang giữa các liên số

Trong các bài viết Wikipedia, chúng ta thống nhất dùng cách viết “một”, “hai”, “ba”,… thay cho “1”, “2”, “3” trong một câu văn; trừ phi con số có đơn vị đo lường kèm theo sau hoặc nằm trong danh sách, số liệu.

Ví dụ, nên viết

Tam quyền phân lập nói đến ba nhánh quyền lực song song trong chính trị: lập pháp, hành pháp và tư pháp trong cùng một ngày.

thay cho:

Tam quyền phân lập nói đến 3 nhánh quyền lực song song trong chính trị: lập pháp, hành pháp và tư pháp trong cùng 1 ngày.

Về liên số giữa các con số, ta viết các con số và nối giữa các dấu gạch ngang (Ví dụ: “20–30” là đúng, “20 – 30” là sai).

Các từ lóng và cách viết tắt

Để có thể phục vụ cho tất cả mọi độc giả với trình độ ngôn ngữ khác nhau, các từ lóng, các cách dùng đặc biệt cho một địa phương, các cách viết tắt... (nếu không được giải thích trong bài hay vì một lý do đặc biệt) nên được hạn chế.

Ở những cụm từ thuật ngữ dài hoặc tên dài thường được viết tắt và được lặp lại nhiều lần trong một đề tài, lần đầu tiên cần viết cả tên và chú thích vào ngoặc đơn chữ viết tắt của nó. Sau đó có thể dùng từ viết tắt ở phần tiếp theo của đề tài. Trong những đề tài rất dài, thỉnh thoảng nên sử dụng tên đầy đủ để người đọc không khó tìm nghĩa của từ viết tắt. Ví dụ: Trong Wikipedia, thái độ trung lập (TĐTL) là một yêu cầu quan trọng. Việc tuân theo TĐTL cần…

Chú thích cho hình ảnh

Các hình ảnh, bức ảnh trong Wikipedia nên có chú thích giải thích bức hình có nghĩa gì trừ khi người đọc có thể đã hiểu bức hình nói gì mà không cần phải đọc (Ví dụ như bìa sách, album, v.v.) hoặc hình có ý nói đến một cái gì đó không rõ trong bài viết. Hình ảnh cá nhân đó thì không cần thiết phải chú thích, nhưng nếu cần thì có thể chú thích tên tuổi, ngày tháng năm hoặc một số thông tin khác kèm theo tên của người trong bức ảnh.

Cách thêm chú thích ảnh

• Các chú thích hình ảnh thường bắt đầu với chữ được viết hoa.
• Đa số các chú thích hình ảnh không được viết thành nguyên câu nhưng được viết thành khúc câu không bao gồm dấu chấm câu. Nếu như trong chú thích hình ảnh có một nguyên câu thì chú thích đó cần được kết thúc bằng dấu chấm câu.
• Các chữ chú thích trong hình không nên viết theo kiểu đặc biệt (ví dụ như kiểu in nghiêng), nói cách khác nên viết theo kiểu bình thường, trừ khi nó có mục đích đặc biệt.
• Các chú thích trong hình nên được viết ngắn gọn và súc tích. Nếu cần thiết thì có thể viết thêm thông tin về hình trong bài viết.

Tránh để chữ bên trong ảnh

Các thông tin hầu như lúc nào cũng nên được viết bằng chữ thay vì bằng hình ảnh. Các chữ trong bài có thể được chỉnh sửa bằng CSS, nhưng chữ trong ảnh thì không. Chữ trong ảnh không thể tìm kiếm được, tải chậm hơn và khó đọc tùy theo thiết bị người đọc sử dụng. Nếu trong bức hình có những chữ nào quan trọng thì chữ đó cần phải được viết chú thích hình ảnh luôn.

Cách ẩn lời bình luận

Người viết bài có thể sử dụng cách ẩn bình luận để thông báo với nhau trong bài viết. Những lời bình luận này chỉ có thể thấy được khi đang sửa đổi bài. Người đọc không thể thấy được.

Ẩn lời bình luận rất có ích khi muốn để lại lời chỉ dẫn hoặc cảnh báo về một cái gì đó để phòng chống phải cãi vã trong trang thảo luận. Nên thận trọng dùng chức năng này bởi vì nó có thể làm người viết bối rối khi viết bài. Bạn nên kiểm tra lời bình luận ẩn của bạn có ảnh hưởng gì đến cách nhìn của bài không, ví dụ như nó có thể tạo ra những khoảng trống không cần thiết trong bài.

Để viết một lời bình luận ẩn dành cho người viết khác thì bạn dùng mã <!-- và -->. Ví dụ: <!--Nếu bạn thay đổi tên của mục này, thì làm phiền bạn thay đổi luôn liên kết của nó đến các trang khác…-->.

Dịch thuật

Trang chi tiết: Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Dịch thuật

Xem thêm

• Cách soạn bài