Proarticulata
Proarticulata là một ngành được đề xuất gồm các loài động vật đã tuyệt chủng, gần như đối xứng hai bên được biết đến từ các hóa thạch được tìm thấy ở trầm tích biển Ediacara (Vendian), và có niên đại khoảng 567 - 550 triệu năm về trước.[1][2] Danh pháp này xuất phát từ tiếng Hy Lạp προ ( pro- ) = "trước" và Articulata, nghĩa là trước các động vật có sự phân đốt thực sự như Giun đốt và Động vật Chân khớp. Ngành này được Mikhail A. Fedonkin đề xuất vào năm 1985 cho các loài động vật như Dickinsonia, Vendia, Cephalonega, Praecambridium[3] và hiện nay nhiều loài Proarticulata khác đã được mô tả (xem danh sách).[4][5]
Proarticulata | |
---|---|
Thời điểm hóa thạch: Muộn Ediacaran, giữa | |
Hóa thạch của Dickinsonia costata | |
Hóa thạch của Spriggina | |
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Animalia |
Phân giới (subregnum) | Vendobionta |
Ngành (phylum) | Proarticulata |
Các lớp và các họ | |
|
Do hình thái đơn giản, mối quan hệ và phương thức sống của chúng là chủ đề còn nhiều tranh cãi. Chúng gần như được công nhận là động vật đa bào, và do có trục trung tâm rõ ràng nên chúng đề xuất là động vật đối xứng hai bên . Theo cách giải thích truyền thống, cơ thể Proarticulata được chia thành các khớp nối ngang (phân chia) thành các đồng phân (isomer) khác biệt với các đoạn khớp nối ngang ở giun đốt và động vật chân đốt, vì các đồng phân riêng lẻ của chúng chỉ chiếm một nửa chiều rộng cơ thể của chúng và được sắp xếp theo mô hình xen kẽ theo trục dọc cơ thể của chúng.[5] Nói cách khác, một bên không phải là hình ảnh phản chiếu trực tiếp của bên kia ( tính đối xứng ). Các đồng phân đối diện của bên trái và bên phải nằm ở vị trí dịch chuyển một nửa chiều rộng của chúng. Hiện tượng này được mô tả là sự đối xứng của sự phản chiếu lướt trong hình học (glide reflection).[6][7] Một số nghiên cứu gần đây cho thấy rằng một số loài Proarticulata như Dickinsonia có các phân đoạn thực sự, các đồng phân thuộc về bề mặt và do sự biến dạng mồ học (taphonom).[8] Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khác lại tranh cãi về điều này.[9][10] Sự thay thế của trục trái - phải, được biết đến ở các loài động vật đối xứng hai bên, đặc biệt là lưỡng tiêm.[11][12]
Hình thái học
sửaDanh sách các loài
sửaHóa thạch cơ thể
sửa- Armillifera Fedonkin, 1980[13]
- A. parva Fedonkin, 1980
- A. ivantsovi Fedonkin, 2002
- Archaeaspinus Ivantsov, 2007[6] (=Archaeaspis Ivantsov, 2001)[15]
- A. fedonkini Ivantsov, 2001
- Cephalonega Ivantsov et al., 2019[16]
- Chondroplon Wade, 1971 (possible =Dickinsonia)
- C. bilobatum Wade, 1971
- C. singularis Ivantsov, 2004
- Dickinsonia Sprigg, 1947
- D. costata Sprigg, 1947
- D. menneri Keller 1976[15] (=Vendomia menneri Keller 1976[17])
- D. tenuis Glaessner & Wade, 1966
- I. rugulosa Ivantsov, 2007
- Karakhtia Ivantsov, 2004
- K. nessovi Ivantsov, 2004
- L. lissetskii Ivantsov, 2007
- Marywadea Glaessner, 1976
- M. ovata Glaessner & Wade, 1966
- Ovatoscutum Glaessner & Wade, 1966
- O. concentricum Glaessner & Wade, 1966
- Paravendia Ivantsov, 2004[6][18]
- P. janae Ivantsov, 2001 (=Vendia janae Ivantsov, 2001)
- Podolimirus Fedonkin, 1983 (=Valdainia Fedonkin, 1983)[19]
- P. mirus Fedonkin, 1983 (Valdainia plumosa Fedonkin, 1983)
- Praecambridium Glaessner & Wade, 1966
- P. siggilum Glaessner & Wade, 1966
- Spriggina Glaessner, 1958
- S. floundersi Glaessner, 1958
- T. hamulifera Ivantsov, 2007
- V. sokolovi Keller, 1969
- V. rachiata Ivantsov, 2004
- ? Windermeria Narbonne, 1994
- W. aitkeni Narbonne, 1994[20]
- Y. waggoneri Ivantsov, 1999
Dấu vết hóa thạch
sửa- E. axiferus Ivantsov, 2002.
- E. waggoneris Ivantsov, 2011. This is a trace of Yorgia waggoneri
- E. costatus Ivantsov, 2011. This is a trace of Dickinsonia costata
- Phyllozoon Jenkins & Gehling, 1978
- P. hanseni Jenkins & Gehling, 1978
Xem thêm
sửaTham khảo
sửa- ^ Maslov AV, Podkovyrov VN, Grazhdankin DV, Kolesnikov AV (2018). “Upper Vendian in the east, northeast and north of East European Platform: Depositional processes and biotic evolution”. Litosfera. 18 (4): 520–542. doi:10.24930/1681-9004-2018-18-4-520-542.Maslov AV, Podkovyrov VN, Grazhdankin DV, Kolesnikov AV (2018). "Upper Vendian in the east, northeast and north of East European Platform: Depositional processes and biotic evolution". Litosfera. 18 (4): 520–542. doi:10.24930/1681-9004-2018-18-4-520-542.
- ^ Kolesnikov AV, Liu AG, Danelian T, Grazhdankin DV (2018). “A reassessment of the problematic Ediacaran genus Orbisiana Sokolov 1976”. Precambrian Research. 316: 197–205. Bibcode:2018PreR..316..197K. doi:10.1016/j.precamres.2018.08.011.Kolesnikov AV, Liu AG, Danelian T, Grazhdankin DV (2018). "A reassessment of the problematic Ediacaran genus Orbisiana Sokolov 1976". Precambrian Research. 316: 197–205. Bibcode:2018PreR..316..197K. doi:10.1016/j.precamres.2018.08.011. S2CID 134213721.
- ^ Fedonkin MA (1985). “Systematic Description of Vendian Metazoa”. Trong Sokolov BS, Iwanowski AB (biên tập). Vendian System: Historical–Geological and Paleontological Foundation. 1: Paleontology. Moscow: Nauka. tr. 70–106.
- ^ Fedonkin MA (31 tháng 3 năm 2003). “The origin of the Metazoa in the light of the Proterozoic fossil record” (PDF). Paleontological Research. 7 (1): 9–41. doi:10.2517/prpsj.7.9.
- ^ a b Ivantsov AY, Fedonkin MA, Nagovitsyn AL, Zakrevskaya ZA (2019). “Cephalonega, a new generic name, and the system of Vendian Proarticulata”. Paleontological Journal. 53 (5): 447–454. doi:10.1134/S0031030119050046.
- ^ a b c d Ivantsov, A.Yu. (2001). “Vendia and other precambrian "Arthropods"”. Paleontological Journal. 35 (4): 335–343.
- ^ a b Ivantsov, A.Yu. (1999). “A new Dickinsoniid from the upper Vendian of the White Sea Winter Coast (Russia, Arkhangelsk region)”. Paleontological Journal. 33 (3): 233–241.
- ^ Dunn FS, Liu AG, Donoghue PC (tháng 5 năm 2018). “Ediacaran developmental biology”. Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society. 93 (2): 914–932. doi:10.1111/brv.12379. PMC 5947158. PMID 29105292.
- ^ Ivantsov AY, Zakrevskaya MA, Nagovitsyn AL (tháng 6 năm 2019). “Morphology of integuments of the Precambrian animals, Proarticulata”. Invertebrate Zoology. 16 (1): 19–26. doi:10.15298/invertzool.16.1.03.
- ^ Ivantsov Y, Fedonkin MA, Nagovitsyn AL, Zakrevskaya MA (tháng 9 năm 2019). “Cephalonega, A New Generic Name, and the System of Vendian Proarticulata”. Paleontological Journal. 53 (5): 447–454. doi:10.1134/s0031030119050046.
- ^ Blum M, Feistel K, Thumberger T, Schweickert A (tháng 4 năm 2014). “The evolution and conservation of left-right patterning mechanisms”. Development. 141 (8): 1603–13. doi:10.1242/dev.100560. PMID 24715452.
- ^ Soukup V (2017). “Left-right asymmetry specification in amphioxus: review and prospects”. The International Journal of Developmental Biology. 61 (10–11–12): 611–620. doi:10.1387/ijdb.170251vs. PMID 29319110.
- ^ Ivantsov AY (tháng 12 năm 2010). “Paleontological evidence for the supposed precambrian occurrence of mollusks”. Paleontological Journal. 40 (12): 1552–1559. doi:10.1134/S0031030110120105. S2CID 86523806.
- ^ Fedonkin MA (2002). “Andiva ivantsovi gen. et sp. n. and related carapace‐bearing Ediacaran fossils from the Vendian of the Winter Coast, White Sea, Russia”. Italian Journal of Zoology. 69 (2): 175–181. doi:10.1080/11250000209356456. S2CID 85352552.
- ^ a b c d e f Ivantsov, A.Yu. (tháng 4 năm 2007). “Small Vendian transversely articulated fossils”. Paleontological Journal. 41 (2): 113–122. doi:10.1134/S0031030107020013. S2CID 86636748.
- ^ Ivantsov AY, Fedonkin MA, Nagovitsyn AL, Zakrevskaya MA (2019). “Cephalonega, a new generic name, and the system of Vendian Proarticulata”. Paleontological Journal. 53 (5): 447–454. doi:10.1134/S0031030119050046. S2CID 203853224.
- ^ a b Keller BM, Fedonkin MA (1976). “New Records of Fossils in the Valdaian Group of the Precambrian on the Syuz'ma River” (PDF). Izvestiya Akademii Nauk SSR. Seriya Geologicheskaya (bằng tiếng Nga). 3: 38–44. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2007.
- ^ a b c Ivantsov, A.Yu. (2004). “New Proarticulata from the Vendian of the Arkhangel'sk Region” (PDF). Paleontological Journal. 38 (3): 247–253. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2007.
- ^ Dzik, J.; Martyshyn, A. (2015). “Taphonomy of the Ediacaran Podolimirus and associated dipleurozoans from the Vendian of Ukraine”. Precambrian Research. 269: 139–146. doi:10.1016/j.precamres.2015.08.015.
- ^ Narbonne GM (tháng 5 năm 1994). “New Ediacaran fossils from the Mackenzie Mountains, Northwestern Canada”. Journal of Paleontology. 63 (3): 411–416. doi:10.1017/S0022336000025816. JSTOR 1306192. S2CID 133215767.
- ^ Ivantsov, A.Yu.; Malakhovskaya, Y.E. (2002). “Giant traces of Vendian animals” (PDF). Doklady Earth Sciences. 385 (6): 618–622. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 4 tháng 7 năm 2007.
- ^ Ivantsov AY (tháng 5 năm 2011). “Feeding traces of Proarticulata — the Vendian metazoa”. Paleontological Journal. 45 (3): 237–248. doi:10.1134/S0031030111030063. S2CID 128741869.