Phạm Quy (1898–1938) là một nhà cách mạng Việt Nam, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi.

Phạm Quy
Chức vụ
Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi
Nhiệm kỳ1934 – Tháng 5, 1935
Tiền nhiệmVõ Sỹ
Kế nhiệmPhạm Xuân Hòa
Vị trí Việt Nam
Thông tin cá nhân
Sinh1898
Phổ Hòa, Đức Phổ, Quảng Ngãi
Mất1938
Tự An, Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk
Dân tộcViệt
Đảng chính trịĐảng Cộng sản Đông Dương

Cuộc đời

sửa

Phạm Quy sinh năm 1898 ở làng An Đại, huyện Đức Phổ, nay thuộc thôn An Thường, phường Phổ Hòa, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi.[1][2] Năm 1927, ông gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, cùng Nguyễn Nghiêm, Trần Kha, Phạm Xuân Hòa,... hoạt động dưới sự lãnh đạo của Huyện bộ Đức Phổ và Tỉnh bộ Quảng Ngãi.[1]

Tháng 4 năm 1930, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam.[3] Tháng 6, ông được Huyện ủy Đức Phổ cử làm Bí thư Chi bộ ghép làng An Lộc-An Đại (nay là thôn An Thường, Phổ Hòa), sau đó được bổ sung vào Huyện ủy, phụ trách địa bàn huyện lỵ và xã Phổ Hòa.[1][3] Trong thời gian này, ông đã lãnh đạo nhiều hoạt động đấu tranh, tiêu biểu nhất là cuộc biểu tình đánh chiếm huyện đường Đức Phổ (đêm 7 tháng 10 năm 1930)[4] và lễ truy điệu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Nghiêm (tháng 4 năm 1931).[1]

Tháng 6 năm 1932, ông đảm nhận vai trò Bí thư Huyện ủy Đức Phổ, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác khôi phục cơ sở sau vụ khủng bố trắng của chính quyền thực dân.[1][3] Tháng 3 năm 1933, Huyện ủy Đức Phổ chủ động liên lạc với các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, Mộ Đức để tổ chức tái lập Tỉnh ủy.[5] Hội nghị được tổ chức tại nhà của ông Võ Đồng ở thôn Thủy Thạch, xã Phổ Cường (Đức Phổ) đã thành lập được Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi do Phạm Quy làm Bí thư.[6][7] Tỉnh ủy đã đề ra những nhiệm vụ cấp bách của Đảng bộ và phương hướng hành động. Từ đó, phong trào đấu tranh trong tỉnh Quảng Ngãi dần dần được khôi phục và phát triển.[8]

Năm 1934, ông bị chính quyền thực dân bắt giữ. Ngày 12 tháng 7 năm 1935, ông bị tòa án thực dân xét xử trong vụ án "Tái tổ Đảng Cộng sản Đông Dương", bị kết án 20 năm tù khổ sai, 20 năm quản thúc, giam giữ tại nhà đày Buôn Ma Thuột.[1] Năm 1938, ông qua đời trong tù do bệnh nặng, sau một thời gian dài chịu tra tấn.[3]

Vinh danh

sửa

Tên của ông được đặt cho một con đường ở thị xã Đức Phổ (Quảng Ngãi).[9] Nhà thờ đồng chí Phạm Quy được tọa lạc tại tổ dân phố An Thường (phường Phổ Hòa, thị xã Đức Phổ).[10][11]

Tham khảo

sửa
  • Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (2019). Lịch sử Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (1930-1975). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật.
  • Võ Thanh An; Thái Thị Kim Nga (2015). Kỷ yếu Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (1930 – 2015). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật.

Chú thích

sửa
  1. ^ a b c d e f T.D (24 tháng 1 năm 2018). “Quảng Ngãi: Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh nguyên Bí Thư Tỉnh ủy Phạm Quy (giai đoạn 1933- 1934)”. Đại biểu nhân dân tỉnh Quảng Ngãi. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2024.
  2. ^ Phú Đức (1 tháng 5 năm 2015). “Vùng đất Anh hùng”. Báo Quảng Ngãi. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2024.
  3. ^ a b c d Thanh Phương (23 tháng 1 năm 2018). “Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Phạm Quy”. Báo Quảng Ngãi. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2024.
  4. ^ Thúy Yến (6 tháng 10 năm 2020). “Đức Phổ viếng Nhà thờ các đồng chí nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chí sĩ yêu nước”. Trang Thông tin điện tử thị xã Đức Phổ tỉnh Quảng Ngãi. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2024.
  5. ^ “Báo cáo 101/BC-UBND thực trạng và đề xuất dữ liệu ngân hàng tên đường, công trình công cộng trên địa bàn thị xã Đức Phổ”. 6 tháng 4 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2024.
  6. ^ Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi 2019, tr. 75
  7. ^ Võ Thanh An & Thái Thị Kim Nga 2015, tr. 95
  8. ^ Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi 2019, tr. 75–76
  9. ^ Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi (28 tháng 5 năm 2014). “Quyết định 19/2014/QĐ-UBND về việc đặt tên các tuyến đường và công trình công cộng trên địa bàn thị trấn Đức Phổ, huyện Đức Phổ”. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2024.
  10. ^ Thúy Yến (6 tháng 10 năm 2020). “Dâng hương các đồng chí nguyên Bí thư Tỉnh ủy, chí sĩ yêu nước”. Trang thông tin điện tử Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Quảng Ngãi. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 7 năm 2023. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2024.
  11. ^ Thúy Yến (7 tháng 10 năm 2020). “Dâng hương các đồng chí nguyên Bí thư Tỉnh ủy, chí sĩ yêu nước”. Báo Quảng Ngãi. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 5 năm 2024. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2024.

Liên kết ngoài

sửa