Wikipedia

Phát tán về phương nam

(Đổi hướng từ Phát tán về phía nam)

Phát tán về phương nam hay phát tán về phía nam là thuật ngữ mô tả về dòng di cư sớm của con người trong bối cảnh nguồn gốc châu Phi gần đây của người hiện đại. Các giả thuyết về di cư đề cập đến tuyến đường dọc bờ biển phía nam của châu Á, từ bán đảo Ả Rập qua Iran và tiểu lục địa Ấn Độ để đến Sundaland ở Đông Nam Á, và từ đó đến Châu Đại Dương.[2] Nó còn được gọi là cuộc di cư ven biển phía nam.[3] Đôi khi nó còn được gọi là "khu định cư tạm thời" [4], nhưng là thuật ngữ chung cho cuộc di cư chiếm lĩnh châu Âu và châu Mỹ.[5]

Biểu diễn mô hình di cư ven biển, với dấu hiệu cho thấy sự phát triển sau này của haplogroup mtDNA từ ba trung tâm dân cư ở Cận Đông, Ấn Độ và Đông Á.
Bản đồ các cuộc di cư sớm của loài người[1]

Lý thuyết tuyến đường ven biển chủ yếu được sử dụng để mô tả sự xuất hiện ban đầu của người hiện đại về giải phẫu ở Tây Á, Ấn Độ, Đông Nam Á, New Guinea, Australia, Cận Đại Dương và duyên hải Đông Á, bắt đầu từ khoảng 70 Ka BP đến 50 Ka BP.[6][7][8][9][10] Nó được liên kết với sự hiện diện và phân tán của mtDNA haplogroup M và haplogroup N, cũng như các kiểu phân bố cụ thể của Y-DNA haplogroup F,[11] haplogroup C và haplogroup D, ở những vùng này.[4][12][13]

Lý thuyết cho rằng con người hiện đại đầu tiên, một số mang nhóm haplogroup L3 của ty thể, đã đến bán đảo Ả Rập khoảng 70 - 50 Ka trước đây, và băng qua Đông Phi qua eo biển Bab-el-Mandeb. Người ta ước tính rằng từ một quần thể 2.000 đến 5.000 cá thể ở châu Phi, chỉ có một nhóm nhỏ, có thể từ 150 đến 1.000 người, vượt qua được Biển Đỏ.[14]

Nhóm này đi dọc theo con đường ven biển vòng quanh Ả Rập và Ba Tư đến Ấn Độ tương đối nhanh chóng, chỉ trong vòng vài nghìn năm. Từ Ấn Độ, họ lan sang Sundaland ở Đông Nam Á, và sang thềm Sahul ở Châu Đại Dương.[7][8][10]

Tham khảo

sửa
  1. ^ Literature: Göran Burenhult: Die ersten Menschen, Weltbild Verlag, 2000. ISBN 3-8289-0741-5
  2. ^ Phillip Endicott; Mait Metspalu; Toomas Kivisild (2007), The Evolution and History of Human Populations in South Asia: Inter-disciplinary Studies in Archaeology, Biological Anthropology, Linguistics and Genetics, Springer Netherlands, doi:10.1007/1-4020-5562-5_10, ISBN 978-1-4020-5561-4, ... The concept of a coastal migration was already envisioned in 1962 by the...
  3. ^ Metspalu2006, Human Mitochondrial DNA and the Evolution of Homo sapiens.
  4. ^ a b Vincent Macaulay; và đồng nghiệp (ngày 13 tháng 5 năm 2005), “Single, Rapid Coastal Settlement of Asia Revealed by Analysis of Complete Mitochondrial Genomes; Vol. 308. no. 5724”, Science Magazine, 308 (5724), tr. 1034–36, doi:10.1126/science.1109792, PMID 15890885, Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 1 năm 2010, truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2020, ... mitochondrial DNA variation in isolated "relict" populations in southeast Asia supports the view that there was only a single dispersal from Africa, most likely via a southern coastal route, through India and onward into southeast Asia and Australasia. There was an early offshoot, leading ultimately to the settlement of the Near East and Europe, but the main dispersal from India to Australia 65,000 years ago was rapid, most likely taking only a few thousand years....
  5. ^ Majid Al-Suwaidi (2006), A Multi-disciplinary Study of Port Eliza Cave Sediments and Their Implications for Human Coastal Migration, Library and Archives Canada (Bibliothèque et Archives Canada), ISBN 0494032995
  6. ^ Kevin O. Pope; John E. Terrell (ngày 9 tháng 10 năm 2007), “Environmental setting of human migrations in the circum-Pacific region”, Journal of Biogeography, 35 (1), tr. 071009214220006, doi:10.1111/j.1365-2699.2007.01797.x, ... The expansion of modern humans out of Africa, following a coastal route into southern Asia, was initially thwarted by a series of large and abrupt environmental changes. A period of relatively stable climate and sea level from c. 45,000 yr bp to 40,000 yr bp supported a rapid coastal expansion of modern humans throughout much of Southeast Asia, enabling them to reach the coasts of northeast Russia and Japan by 38,000–37,000 yr bp...
  7. ^ a b Spencer Wells (2002), The Journey of Man: A Genetic Odyssey, Princeton University Press, ISBN 978-0691115320, ... the population of south-east Asia prior to 6000 years ago was composed largely of groups of hunter-gatherers very similar to modern Negritos... So, both the Y-chromosome and the mtDNA paint a clear picture of a coastal leap from Africa to south-east Asia, and onward to Australia... DNA has given us a glimpse of the voyage, which almost certainly followed a coastal route via India...
  8. ^ a b Posth C, Renaud G, Mittnik M, Drucker DG, Rougier H, Cupillard C, Valentin F, Thevenet C, Furtwängler A, Wißing C, Francken M, Malina M, Bolus M, Lari M, Gigli E, Capecchi G, Crevecoeur I, Beauval C, Flas D, Germonpré M, van der Plicht J, Cottiaux R, Gély B, Ronchitelli A, Wehrberger K, Grigorescu D, Svoboda J, Semal P, Caramelli D, Bocherens H, Harvati K, Conard NJ, Haak W, Powell A, Krause J (2016). “Pleistocene Mitochondrial Genomes Suggest a Single Major Dispersal of Non-Africans and a Late Glacial Population Turnover in Europe”. Current Biology. 26 (6): 827–833. doi:10.1016/j.cub.2016.01.037. hdl:2440/114930. PMID 26853362.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
  9. ^ Kamin M, Saag L, Vincente M (tháng 4 năm 2015). “A recent bottleneck of Y chromosome diversity coincides with a global change in culture”. Genome Research. 25 (4): 459–466. doi:10.1101/gr.186684.114. PMC 4381518. PMID 25770088.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
  10. ^ a b Haber M, Jones AL, Connel BA, Asan, Arciero E, Huanming Y, Thomas MG, Xue Y, Tyler-Smith C (tháng 6 năm 2019). “A Rare Deep-Rooting D0 African Y-chromosomal Haplogroup and its Implications for the Expansion of Modern Humans Out of Africa”. Genetics. 212 (4): 1421–1428. doi:10.1534/genetics.119.302368. PMC 6707464. PMID 31196864.
  11. ^ Culotta, Elizabeth; GibbonsSep. 21, Ann; 2016; Pm, 1:00 (ngày 21 tháng 9 năm 2016). “Almost all living people outside of Africa trace back to a single migration more than 50,000 years ago”. Science | AAAS (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2020.Quản lý CS1: tên số: danh sách tác giả (liên kết)
  12. ^ Searching for traces of the Southern Dispersal Lưu trữ 2012-05-10 tại Wayback Machine, by Dr Marta Mirazón Lahr
  13. ^ “The Genographic Project: Genetic Markers, Haplogroup D (M174)”, National Geographic, 2008, Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 4 năm 2008, ... Haplogroup D may have accompanied another group, the Coastal Clan (haplogroup C) on the first major wave of migration out of Africa around 50,000 years ago. Taking advantage of the plentiful seaside resources, these intrepid explorers followed the coastline of Africa through the southern Arabian Peninsula, India, Sri Lanka, and Southeast Asia. Alternatively, they may have made the trek at a later time, following in the footsteps of the Coastal Clan...
  14. ^ Zhivotovsky; Rosenberg, NA; Feldman, MW; và đồng nghiệp (2003). “Features of Evolution and Expansion of Modern Humans, Inferred from Genomewide Microsatellite Markers”. American Journal of Human Genetics. 72 (5): 1171–86. doi:10.1086/375120. PMC 1180270. PMID 12690579.Stix, Gary (2008). “The Migration History of Humans: DNA Study Traces Human Origins Across the Continents”. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2011.

Liên kết ngoài

sửa
 
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Phát tán về phương nam.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Phát_tán_về_phương_nam&oldid=69494311”