Chi Kơ nia
Chi Kơ nia (danh pháp khoa học: Irvingia) là một chi chứa các loài cây gỗ trong họ Kơ nia (Irvingiaceae), nguyên sản của châu Phi và Đông Nam Á. Chúng có các quả ăn được, tương tự như xoài, và được đánh giá cao vì quả hạch chứa nhiều chất béo và protein.
Chi Kơ nia | |
---|---|
Cây kơ nia tại Cư Kuin, Đăk Lăk, Việt Nam | |
Phân loại khoa học | |
Giới: | Plantae |
nhánh: | Tracheophyta |
nhánh: | Angiospermae |
nhánh: | Eudicots |
nhánh: | Rosids |
Bộ: | Malpighiales |
Họ: | Irvingiaceae |
Chi: | Irvingia Hook. f., 1860[1] |
Loài điển hình | |
Irvingia smithii Hook. f., 1860[2][3] | |
Các loài | |
Các đồng nghĩa[4] | |
Irvingella Tiegh. |
Tại châu Phi, các quả hạch phảng phất hương thơm thông thường được phơi nắng cho khô để bảo quản để sau đó bán dưới dạng nguyên vẹn hay dạng bột. Nó có thể trộn thành dạng bột nhão để làm bánh mì dika hay sôcôla Gabon. Do hàm lượng các chất nhầy cao nên nó có thể dùng làm chất cô đặc trong các món ăn như xúp Ogbono. Quả cũng thể ép để lấy dầu ăn.
Gỗ cứng, có ích trong xây dựng.
Các loài
sửaIPNI liệt kê 27 danh pháp khác nhau (chủ yếu tại châu Phi) cho chi này, nhưng chưa kiểm chứng được có bao nhiêu danh pháp chỉ là đồng nghĩa của nhau. Trong bài này chỉ liệt kê hai danh pháp cho 2 loài tại hai khu vực.
- Irvingia gabonensis (Aubry-Lecomte cũ O'Rorke) Baill.: Xoài Gabon
- Irvingia malayana Oliv. cũ A. W. Benn.: Kơ nia
Hình ảnh
sửaChú thích
sửa- ^ Tropicos, search for Irvingia
- ^ lectotype designated by Bullock, Kew Bull. 14: 43 (ngày 18 tháng 5 năm 1960).
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênb
- ^ Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênz
Tham khảo
sửa- Dữ liệu liên quan tới Irvingia tại Wikispecies
- Tư liệu liên quan tới Irvingia tại Wikimedia Commons
- Thông tin phân loại đa ngôn ngữ của Đại học Melbourne
- Irvingia tại www.congocookbook.com Lưu trữ 2007-09-27 tại Wayback Machine