Carlotta của Savoia
Carlotta của Savoia (tiếng Ý: Carlotta di Savoia; tiếng Pháp: Charlotte de Savoie; 11 tháng 11 năm 1441 - 1 tháng 12 năm 1483) là một Vương hậu của Vương quốc Pháp với tư cách là vợ thứ hai của Louis XI của Pháp.
| Carlotta của Savoia Carlotta di Savoia | |
|---|---|
 | |
| Vương hậu nước Pháp | |
| Tại vị | 22 tháng 7, năm 1461 - 30 tháng 8, năm 1483 (22 năm, 39 ngày) |
| Tiền nhiệm | Marie xứ Anjou |
| Kế nhiệm | Anne xứ Bretagne |
| Thông tin chung | |
| Sinh | 11 tháng 11 năm 1441 |
| Mất | 1 tháng 12 năm 1483 (42 tuổi) Amboise, Vương quốc Pháp |
| An táng | Cléry-Saint-André, Vương quốc Pháp |
| Phối ngẫu | Louis XI của Pháp  |
| Hậu duệ | Anne của Pháp Thánh Jeanne của Pháp, Nữ công tước xứ Berry Charles VIII của Pháp |
| Vương tộc | Nhà Savoia (khi sinh) Nhà Valois (kết hôn) |
| Thân phụ | Ludovico I xứ Savoia |
| Thân mẫu | Anna của Síp |
| Tôn giáo | Công giáo La Mã |
Bà từng là nhiếp chính cho chồng mình vì một chiến dịch quân sự của ông (1465), và từng có một thời gian bà ở trong Hội đồng Nhiếp chính cho người con trai, Charles VIII của Pháp.
Tiểu sử
sửaCarlotta là con gái của Louis, Công tước xứ Savoy và Anne xứ Cyprus.[1][2] Ông bà ngoại của bà là Janus, Quốc vương xứ Cyprus và Charlotte de Bourbon - con gái của John I, Công tước La Marche và Catherine de Vendôme.
Ban đầu, vào ngày 11 tháng 3 năm 1443, khi chỉ vừa tròn 1 tuổi thì bà được định hôn với Frederick xứ Saxony, con trai lớn nhất của Frederick II, Cử tri xứ Saxony. Tuy nhiên, không rõ vì lý do gì mà hôn ước bị hủy bỏ.[1] Bà kết hôn với Louis, Trữ quân của Pháp vào ngày 14 tháng 10 năm 1451, con trai của Charles VII của Pháp và Marie của Anjou.[3] Khi ấy, Carlotta chỉ 9 tuổi còn Louis đã 27 tuổi. Sau cuộc hôn nhân, bà trở thành Trữ phi nước Pháp (Dauphine of France).
Vương hậu nước Pháp
sửaTình cảm vợ chồng của hai người rất tệ. Khi tin tức kế vị đến tai Louis, ông đã bỏ mặt bà ở Burgundy để tranh thủ kiểm kê tài sản của bản thân mình, còn Carlotta phải tự thuê xe ngựa từ Isabella nhà Bourbon để có thể đến Pháp. Ngày 22 tháng 7 năm 1461, Carlotta trở thành Vương hậu nước Pháp. Sang năm sau, bà đột ngột bị bệnh và gần như mất mạng. Dù hồi phục, song sức khỏe của bà vĩnh viễn bị tàn phá.
Dù là Vương hậu, Vua Louis vẫn không giữ cho vợ mình thể hiện, ông đã sắp xếp cho Carlotta ở Château d'Amboise, một tòa cung điện hẻo lánh tại Amboise. Trong những tháng ngày này, Carlotta chỉ tiếp xúc với các cận thần của riêng mình, giám sát nên giáo dục của các con gái (con trai bà được Vua Louis trực tiếp giám sát), khi rảnh rỗi thì lại tham gia các thú vui như chơi cờ, nghe nhạc hoặc thực hiện các nghi thức tôn giáo. Đặc biệt nhất, bà thích sưu tầm sách và có cả một thư viện riêng của mình.[4] Thỉnh thoảng, Vua Louis mới cần đến vị trí Vương hậu của bà để tham gia các hoạt động ngoại giao, như năm 1470, nhà vua mời Bá tước Warwick và Công tước Clarence đến Amboise, và Carlotta phải tiếp kiến hai nhân vật quyền lực này với tư cách Vương hậu.
Năm 1483, ngày 30 tháng 8, Vua Louis Xi qua đời, con trai bà là Charles VIII kế vị, khi mới 13 tuổi. Nhà vua ra đi mà không có di chúc, nên Hội đồng Paris nước Pháp phải thiết lập một chế độ nhiếp chính, trong đó có Thái hậu Carlotta, Công tước Jean de Bourbon II và hai người con rể tham dự. Thực tế, Thái hậu Carlotta nhắm mắt ngày 1 tháng 12 cùng năm ở Amboise, vài tháng sau khi người chồng của bà qua đời. Bà được mai táng ở nhà thờ Notre Dame xứ Clery, thuộc địa phận Orléans. Con gái cả của bà, Anne của Pháp, trở thành người nhiếp chính trực tiếp.
Hậu duệ
sửa| Tên | Chân dung | Ngày sinh và ngày mất | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Louis | .svg)
|
18 tháng 10 năm 1458 – 18 tháng 10 năm 1460 (2 tuổi) |
Chết non. |
| Joachim |
|
15 tháng 7 năm 1549 - 29 tháng 11 năm 1459 (0 tuổi, 4 tháng) |
Chết non. |
| Louise |
|
tháng 7 năm 1460 | Sinh non. |
| Anne của Pháp | 
|
3 tháng 4 năm 1461 - 14 tháng 11 năm 1522 (61 tuổi) |
Nhiếp chính của Pháp. Kết hôn với Peter II, Công tước của Bourbon, sinh ra Charles, Bá tước Clermont và Suzanne, Nữ Công tước Bourbon. |
| Jeanne của Pháp | 
|
23 tháng 4 năm 1464 - 4 tháng 2 năm 1505 (40 tuổi) |
Kết hôn với Louis XII của Pháp. Không con. |
| François |
|
4 tháng 12 năm 1466 | Sinh non. |
| Charles VIII của Pháp | 
|
30 tháng 6 năm 1470 - 7 tháng 4 năm 1498 (27 tuổi) |
Kết hôn với Anne xứ Bretagne. Không con. |
| François |
|
3 tháng 9 năm 1472 tháng 7 năm 1472 (10 tháng) |
Chết non. |
Tổ tiên
sửa| Tổ tiên của Carlotta của Savoia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tham khảo
sửa- ^ a b Joachim W. Stieber, Pope Eugenius IV, the Council of Basel and the Secular and Ecclesiastical Authorities in the Empire, (E.J. Brill, 1978), 254.
- ^ Sharon L. Jansen, Anne of France: Lessons For My Daughter, ed. Jane Chance, (Boydell & Brewer, 2004), 2-3
- ^ Richard Vaughan, Philip the Good, (The Boydell Press, 2010), 353.
- ^ Sharon L. Jansen, Anne of France: Lessons For My Daughter, ed. Jane Chance, (Boydell & Brewer, 2004), 2-3
Văn liệu
sửa- Pauline Matarasso, “Queen’s Mate: Three women of power in France on the eve of the Renaissance”
- John Seargeant Cyprian Bridge, “A History of France from the Death of Louis XI”
- Paul Murray Kendall, “The Universal Spider: Louis XI”
Liên kết ngoài
sửa
Tư liệu liên quan tới Charlotte of Savoy tại Wikimedia Commons