Đức Vua Bà
Đức Vua Bà (? - 17 tháng 3) tức Đức phi Đặng Thị Loan của Trần Nhân Tông. Được nhân dân suy tôn là Đức Vua Bà và thờ tại Đền Vua Bà[1], nằm trong quần thể chùa Ngụ.
Đức Vua Bà | |||||
---|---|---|---|---|---|
Trần Nhân Tông hoàng phi | |||||
Thông tin chung | |||||
Sinh | Ngụ, Tổng Nam Sách, Kinh Bắc | ||||
Mất | 17 tháng 3 Nhân Thắng, Gia Bình, Bắc Ninh | ||||
Phu quân | Trần Nhân Tông | ||||
| |||||
Tước hiệu | Cung nhân (宫人) Đức phi (德妃) | ||||
Hoàng tộc | Nhà Trần |
Tiểu sử
sửaTên gọi và xuất thân
sửaĐức Vua Bà có tên húy là Loan [2]; là một người con gái thôn Đào nổi tiếng xinh đẹp đoan trang.
Nhập cung
sửaTheo bia Cố Lập Bi Ký dựng năm 1866 hiện còn bảo lưu được:
- ..."Vào thời Trần có người con gái thôn Đào, họ Đặng, tên huý là Loan, nổi tiếng xinh đẹp đoan trang, được vua Trần Nhân Tông chọn làm cung phi."...
Sau khi về làm vợ của vua Trần Nhân Tông, được vua nhất mực sủng ái tuy nhiên do bệnh tật mà không thể sinh con nối dõi cho vua, từ chốn thâm cung Đức Phi nhớ về quê hương còn khốn khó, muốn làm chuyện giúp dân nghèo, giúp quê hương, bà xin vua được xuất cung trở thành dân thường và được vua chấp thuận.
Hồi Hương
sửaĐối với Nhà Trần thì bà là 1 Hậu phi nhạt nhòa nhưng đối với nhân dân thì bà có công đức vô cùng lớn, được suy tôn như 1 vị thánh.
- Vì nhân dân mà bà từ bỏ gấm vóc cung son.
- Vua ban bổng lộc tước hiệu trước khi hồi hương nhưng bà không nhận chỉ dám xin một mẫu chín xào để lập chợ cho dân.
- Với mảnh đất từ đình Thị (thôn Thị) đến chùa cũ của làng, bà mở chợ cho 3 thôn Cầu - Đào - Thị buôn bán, làm ăn.
- Bà còn dạy dân trồng dâu chăn tằm, làm đồ gốm và làm bánh bột lọc để cải thiện đời sống.
Từ đó khu vực này cảnh sắc bốn mùa sầm uất, nhộn nhịp. Mọi người biết đến với tên Vùng Ngụ, do vậy cũng có thể coi bà là bà tổ của vùng.
Thờ tự
sửaĐức Vua Bà được dân lập đền thờ tại 2 nơi:
- Di tích Đền Vua Bà, ở thôn Cầu Đào, xã Nhân Thắng, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là nơi thờ tự chính.
- Di tích đền Nhân Hữu ở thôn Nhân Hữu, xã Nhân Thắng, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là nơi thờ vọng Bà cùng phụ mẫu.
Đền Vua Bà
sửaLễ hội đền Vua Bà
sửaHay còn được biết đến tên Lễ hội vùng Ngụ. Diễn ra hằng năm vào 3 ngày 15, 16, 17 tháng 3 Âm lịch. Trong đó:
- Ngày rằm tháng 3: Lễ mở cửa đền.
- Ngày 16 tháng 3: Chính hội.
- Ngày 17 tháng 3: Ngày húy của Đức Vua Bà, Lễ đóng cửa đền diễn ra vào cuối giờ chiều.
Một số hình ảnh Lễ hội đền Vua Bà năm 2017
-
Kiệu bát cống
-
Đoàn tế cụ ông và cụ bà
-
Trống hội
-
Đội tế cụ ông
-
Lễ vật
-
Lễ vật
-
Kiệu bát cống
-
Lễ vật
-
Long đỉnh
-
Lễ vật
-
Cờ hội
-
Cờ hội
-
Chiêng hội
-
Đội tế cụ bà
-
Lễ vật
-
Lễ vật
-
Lễ vật
-
Lễ vật
-
Lễ vật
-
Lân
Chú thích
sửa- ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2017.
- ^ Nội dung văn bia “cố lập bi ký” Lưu trữ 2018-08-05 tại Wayback Machine, trích dẫn: 1866...Vào thời Trần có người con gái thôn Đào, họ Đặng, tên huý là Loan...