Wikipedia

Đại Đặng

Đại Đặng (tiếng Trung: 大嶝街道; Hán-Việt: Đại Đặng nhai đạo; bính âm: Dàdèng Jiēdào) là một phường đảo thuộc quận Tường An, thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc. Phường này có bốn đảo là Đại Đặng, Tiểu Đặng, Giác và bãi ngầm Bạch Cáp, ba đảo đầu được gọi chung là 'tam đảo'. Trong Khủng hoảng Eo biển Đài Loan lần 2 vào năm 1958, Quốc vụ viện Trung Quốc tuyên dương quần đảo là "tam đảo anh hùng"[4] (英雄三島[1][5]). Thời Dân Quốc, các đảo này thuộc huyện Kim Môn, và chính phủ Trung Hoa Dân Quốc tại Đài Loan hiện vẫn quy thuộc quần đảo thuộc huyện Kim Môn.[6][7][8]

Nhai đạo Đại Đặng
大嶝街道
—  Nhai đạo  —
Quang cảnh đảo Giác nhìn từ Kim Môn
Quang cảnh đảo Giác nhìn từ Kim Môn
Nhai đạo Đại Đặng trên bản đồ Phúc Kiến
Nhai đạo Đại Đặng
Nhai đạo Đại Đặng
Nhai đạo Đại Đặng trên bản đồ Trung Quốc
Nhai đạo Đại Đặng
Nhai đạo Đại Đặng
Vị trí tại Phúc Kiến
Quốc gia Trung Quốc
TỉnhPhúc Kiến
Thành phốHạ Môn
QuậnTường An
Diện tích[1][2][3]
 • Tổng cộng13,2 km2 (51 mi2)
Dân số (2010)[2][3]
 • Tổng cộng18.328
 • Mật độ140/km2 (360/mi2)
Múi giờGiờ chuẩn Trung Quốc (UTC+8)

Lịch sử

sửa
 
Đại Đặng và Tiểu Đặng
(ghi là 大嶝㠘 và 小嶝㠘)

Từ thời nhà Tống đến đầu thời Dân Quốc, khu vực được gọi là làng Tường Phong (翔風里).[9]:99

Năm 1914, khu vực Đại Đặng hiện nay trở thành bộ phận của huyện Tư Minh thuộc Hạ Môn.[9]:99 Năm 1915, khu vực được chuyển sang thuộc huyện Kim Môn.[9]:99[10]

Nhật Bản chiếm đóng Kim Môn trong Chiến tranh Trung-Nhật từ năm 1937 đến năm 1945. Trong giai đoạn này, chính quyền huyện Kim Môn chuyển đến Đại Đặng.[10]

Các đảo này nằm dưới quyền kiểm soát của quân cộng sản từ 9 tháng 10[11] hoặc từ 15 tháng 10 năm 1949[7], ban đầu được quy thuộc huyện Nam An.[9]:99 Trong dịp lễ Thanh minh năm 2005, một đài tưởng niệm hơn 300 binh sĩ quân Giải phóng được dựng lên trên đảo Đại Đặng.[12]

Trước Chiến dịch Kim Môn vào cuối tháng 10 năm 1949, quân Giải phóng tập hợp lực lượng tại Áo Đầu (澳頭) (thuộc Tân Điếm, Hạ Môn), Đại Đặng và Liên Hà (蓮河) (khi đó thuộc Nam An, nay thuộc Tân Điếm).[7][13]

Khu Đại Đặng (大嶝區) được thành lập vào năm 1949.[2]

Đến ngày 3 tháng 9 năm 1954, 14 đại pháo 120mm và 155mm của quân Giải phóng tại Hạ Môn và Đại Đặng bắn sáu nghìn quả vào quần đảo Kim Môn trong năm tiếng. Hai sĩ quan thuộc nhóm cố vấn Mỹ thiệt mạng trong sự kiện này,[14]. Đến sáng ngày 5 tháng 9, ba tàu sân bay, một tàu tuần dương và ba tàu khu trục từ Hạm đội 7 Hoa Kỳ đã túc trực, tuần tra trên eo biển Đài Loan, cách đảo Kim Môn vài km. Đến ngày 7 tháng 9, quân Quốc dân Đảng phản ứng khi cho 76 máy bay không kích các mục tiêu ven biển của Đại lục.[15]

Đến tháng 11 năm 1955, một tuyến đường đắp cao dài khoảng 1,9 km giữa đảo Đại Đặng và đất liền được xây dựng. Ngày 28 cùng tháng đó, quân Quốc dân Đảng sử dụng các lựu pháo 155mm bắn 240 quả vào công trình này, quân Giải phóng bắn trả 680 quả, tuy nhiên không có ghi nhận về thiệt hại lớn nào.[16][17]

Trong Khủng hoảng eo biển Đài Loan lần thứ hai vào năm 1958, Đại Đặng là một trong những điểm quân Giải phóng dùng để bắn phá Kim Môn.[7] Cũng trong năm 1958, khu Đại Đặng trở thành công xã chiến địa Đại Đặng.[2] Tháng 1 năm 1971, công xã chiến địa Đại Đặng (cùng với Tiểu Đặng và Liên Hà) trở thành bộ phận của huyện Đồng An (sau là quận Đồng An).[2][18][9]:99

Năm 1984, công xã chiến địa Đại Đặng trở thành hương Đại Đặng.[2] Năm 1991, xã Đại Đặng trở thành trấn Đại Đặng.[2] Đến năm 2002, Đại Đặng được xác định là một khu mậu dịch lữ hành với Đài Loan (对台旅游商贸区).[2] Năm 2003, trấn Đại Đẳng được chuyển thuộc quận Tường An.[2] Năm 2005, trấn Đại Đẳng trở thành nhai đạo Đại Đẳng.[1][2]

Năm 2019, các kế hoạch xây dựng một sân bay mới trên đảo Đại Đặng dự kiến tăng gấp đôi diện tích đảo.[19]

Địa lý

sửa
 
Đại Đặng (ghi là Ta-teng Tao), Tiểu Đặng (ghi là Hsiao-teng) và đảo Giác (ghi là Chiao Hsü) (1954)

Nhai đạo Đại Đặng gồm một số đảo ngoài khơi:[1][9][20]

Đại Đặng, Tiểu Đặng và đảo Giác thuộc huyện Kim Môn vào thời Dân Quốc và vẫn được phía Kim Môn của THDQ yêu sách.[7] Các đảo nằm dưới quyền kiểm soát của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa từ ngày 9 tháng 10[11] hoặc 15 tháng 10 năm 1949.[7]

Khi thủy triều thấp, bờ biển gần Mã Sơn (馬山) ở phía bắc Kim Sa, Kim Môn cách đảo Giác 1,8 kilômét (1,1 mi). Vùng nước có nhiều đá khiến việc đi lại giữa hai khu vực trở nên khó khăn.[26]

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b c d 大嶝街道. 厦门市翔安区人民政府 PEOPLE'S GOVERNMENT OF XIANG'AN XIAMEN (bằng tiếng Trung). 12 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019. 大嶝街道位于厦门市翔安区东南部，隔海北与南安市石井镇毗邻，南与金门岛相对，西南与厦门岛相望，由大嶝、小嶝、角屿三个岛屿组成，总人口约2.6万人，土地面积13.2平方公里，海岸线25.15公里，{...}大嶝，于1958年 "八·二三"炮战中被国务院、中央军委授予"英雄三岛"称号，入编民政部《中国名镇》目录。{...}2005年9月，撤销大嶝镇建制，设立大嶝街道办事处。{...}2002年底中共厦门市市委九届五次全委会通过的《厦门市加快海湾型城市建设实施纲要》，明确把大嶝确定为对台旅游商贸区。{...}一方面加快大嶝战地旅游设施建设，另一方面开辟了"游三岛、登白哈、看金门"的旅游航线，组建了一支豪华舒适的旅游船队。
  2. ^ a b c d e f g h i j 大嶝街道 [Dadeng Subdistrict] (bằng tiếng Trung). XZQH.org. 18 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019. 面积13.2平方千米。常住人口18328人（2010年六普）。辖9个社区。{...}1996年，面积13.5平方千米，人口1.9万人，辖田墘、山头、蟳窟、嶝崎、双沪、阳塘、北门、东埕、小嶝9个行政村。{...}【2013年代码及城乡分类】350213001:～001 112田墘社区 ～002 112山头社区 ～003 112蟳窟社区 ～004 112嶝崎社区 ～005 111双沪社区 ～006 112阳塘社区 ～007 112北门社区 ～008 112东埕社区 ～009 112小嶝社区【原大嶝镇代码350213112】
  3. ^ a b c d e WANG WENJIE (12 tháng 8 năm 2009). “Letting Go of the Past”. Beijing Review. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. Located in the southeast waters of Xiamen's Xiang'an District, the Dadeng Isles are comprised of three islands—Dadeng, Xiaodeng and Jiaoyu. Known as the Three-Hero Islands, they cover an area of 13.2 square kilometers, with a population of approximately 20,000 people.
  4. ^ Charlie Campbell (24 tháng 1 năm 2017). “Donald Trump Could Be Starting a New Cold War With China. But He Has Little Chance of Winning”. Time. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. China's State Council designated Xiaodeng and two neighboring islands — Da Deng and Jiao Yu — a "Hero's Triangle" in 1958, owing to their front-line positions. Less than two miles separate Xiaodeng from Kinmen. That's considerably less than the 90 miles from Cuba to Key West, and even narrower than the 2.5-mile Korean DMZ. The peoples of Taiwan and Fujian province, to which Xiaodeng belongs, may have been politically estranged for over half a century, but they share a culture, a cuisine and the Hokkien group of dialects.
  5. ^ 英雄三岛"霸王花"——中国守岛女兵传奇. China Internet Information Center (bằng tiếng Trung). 7 tháng 8 năm 2002. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. 坐落在厦门同安的大嶝、小嶝、角屿三岛曾因1958年炮击金门而赢得"英雄三岛"的美誉，如今这里早已是一片和平景象，然而在大嶝岛仍有独特的女民兵哨所。
  6. ^ 05-19 臺灣島嶼面積 [Location and Area of Islands in Taiwan]. Ministry of the Interior (bằng tiếng Trung và Anh). Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2019. 05-19 金門縣島嶼及面積 Area of Islands in Kinmen County 區域別 Locality 面積(平方公里) Area (km2){...}外圍島嶼 Offshore Islet{...}大嶝 Dadeng 22.7500 小嶝 Xiaodeng 3.3100 角嶝 Jiaodeng 2.4400{...}資料來源：金門縣政府。 Source： Kinmen County Government. 附 註： 1.大嶝、小嶝、角嶝目前由中國大陸管轄，烏坵鄉由金門縣政府代管。 2.總面積151.656平方公里(不含大小嶝角嶝，含烏坵1.2平方公里)，部分無人島未列入。 Remark： 1.Dadeng, Xiaodeng, Jiaodeng are governed by Mainland China, Wuqiu belongs to other county but mandated by Kinmen County Government. 2.Total Area of Kinmen is 151.656 km2(Exclude Dadeng, Xiaodeng, Jiaodeng, Include Wuqiu 1.2 km2), some unmanned islands and reefs are not listed.
  7. ^ a b c d e f 臺灣歷史地圖 增訂版. [Taiwan Historical Maps, Expanded and Revised Edition] (bằng tiếng Trung). Taipei: National Museum of Taiwan History. tháng 2 năm 2018. tr. 154, 158–9. ISBN 978-986-05-5274-4. 古寧頭戰役地圖1949年10月 大嶝島（原屬金門縣） 1共軍佔領大嶝、小嶝、角嶼10.15 小嶝島（原屬金門縣）角嶼{...}大嶝島 小嶝島 角嶼 3共軍集結澳頭、大嶝、蓮河 澳頭 蓮河{...}大嶝島{...}共軍主要砲兵陣地{...}2共軍加強沿海戰力，國軍進入緊急戰備狀態 1958.7.15
  8. ^ Vivien Kim biên tập (2003). Taiwan. Insight Guides. APA Publications. tr. 222. ISBN 9789812349668 – qua Internet Archive. Kinmen is actually an archipelago of 15 islands. Three of them, however, are controlled by China, and only two of the Taiwan-controlled islands - Kinmen main island and Hsiao Kinmen (Little Kinmen) - are open to tourism.
  9. ^ a b c d e f 同安县地方志编纂委员会 biên tập (tháng 10 năm 2000). 同安县志 上册 [Tong'an County Annals, Part 1 of 2] (bằng tiếng Trung). Beijing: Zhonghua Book Company. tr. 94, 99. ISBN 7101027296. 宋至民国初期属翔风里。民国3年起划归思明县（今厦门市），次年由思明县划归金门县。{...}原翔风里一部分，1915年起属金门县。1949年9月起属南安县，1971年划归同安县 (Note: Two maps at the front of this book (namely, 同安县政区图
  10. ^ a b “kinmen awareness”. 8 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019. Long belonging to the administration of Tungan Prefecture of Fujian Province, Kinmen had begun its county administration since 1915.{...}In 1937, the County Government was moved to Dadeng for battle and it was later returned to Kinmen after the victory in 1935.
  11. ^ a b 建治沿革. 泉州市人民政府 [Quanzhou City People's Government] (bằng tiếng Trung). Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019. 民国26年4月，南安县治徙溪美。10月，日本侵略军攻陷金门岛及烈屿，金门县政府迁到大嶝乡。{...}1949年8月24日，福建省人民政府(省会福州)成立。8、9月间，南安、永春、惠安、晋江、安溪相继解放。9月， 全省划为八个行政督察区。9月9日，第五行政督察专员公署成立，辖晋江、南安、同安、惠安、安溪、永春、仙游、莆田、金门(待统一)等九县。公署设晋江县城(今泉州市区)。10月9日，金门县大嶝岛、小嶝岛及角屿解放。{...}1970年{...}6月18日，福建省革命委员会决定实行。于是,全区辖有泉州市及晋江、惠安、南安、同安、安溪、永春、德化、金门(待统一)八县。同年12月25日，划金门县大嶝公社归同安县管辖。{...}
  12. ^ 各界代表大嶝纪念烈士. 国防教育·爱国主义教育 (bằng tiếng Trung). 1 tháng 10 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. 据介绍，建成于2005年清明节的翔安区大嶝浔堀村的这座烈士陵园，是为了纪念1949年解放大嶝岛牺牲的300多位烈士而兴建的。
  13. ^ Sebastien Roblin (26 tháng 2 năm 2017). “Taiwan's Tanks Managed to Do What Hitler's Mighty Panzers Failed to Do at Normandy”. The National Interest. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. Calculating that the Republic of China forces had only eleven thousand troops on Kinmen island, the PLA assembled nineteen thousand troops on the mainland and Dadeng Island for the assault.
  14. ^ “Kinmen unveils monument in honor of US officer”. Taipei Times. 8 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. The Kinmen Defense Command (KDC) unveiled a cenotaph on Tuesday to commemorate the late Lieutenant Colonel Frank Lynn of the US, who died in a Chinese artillery bombardment on Sept. 3, 1954, on Kinmen.{...}It was placed next to the cenotaph of Lieutenant Colonel Alfred Medendorp, which was installed at the wharf in August 1992. Medendorp was killed in the same bombing.
  15. ^ “THE CHINESE OFFSHORE ISLANDS”. CIA. 8 tháng 9 năm 1954. tr. 15, 17–18. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. Chú thích có tham số trống không rõ: |1= (trợ giúp)
  16. ^ a b “IMPLICATIONS OF US-CHICOM GENEVA DEADLOCK”. CIA. 29 tháng 11 năm 1955. tr. 6. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2019. 2. {redacted}ChiComs are building a causeway to link Tateng Island, the Communist territory nearest Quemoy, to mainland. 3.{redacted}several thousand troops (recently arrived in Amoy from Shanghai) will be garrisoned on Tateng after the causeway is completed (in next two months).
  17. ^ a b “CENTRAL INTELLIGENCE BULLETIN”. CIA. 1 tháng 12 năm 1955. tr. 6. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2019. After a lull of several weeks in artillery duels in the Quemoy area, Chinese Nationalist 155mm howitzers on 28 November fired 240 rounds at a causeway which the Chinese Communists are constructing between the mainland and Tateng Island, four to five miles north of Quemoy. Communist artillery responded with 680 rounds. No major damage was reported. {redacted} 2. The Chinese Communists began constructing the 6,300-foot causeway to Tateng apparently in early November. Such a link with the mainland would facilitate supply of Communist military positions on Tateng. Communist artillery now on the island is believed to include only 76mm guns, but 122mm or larger weapons could take any point on Quemoy under fire.{redacted}
  18. ^ 南安市历史沿革 [Nan'an City Historical Development] (bằng tiếng Trung). XZQH.org. 12 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 15 tháng 8 năm 2019. 1971年1月，将大、小嶝及莲河划归同安县。
  19. ^ Sim Chi Yin (4 tháng 3 năm 2019). “Dubai Has Palm Islands, But China Has a Sun, Moon, and Flower”. Bloomberg Businessweek. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. Xiamen, a prosperous port city on China's southeast coast across a strait from Taiwan, plans to double the size of a 13-sq.-km island called Dadeng to build a second airport. While Chinese media say the airport is due to be operational by 2020, local officials said in February that the central government has yet to approve it. The photo on the left shows layers of black bags of sand that form a cofferdam—an enclosure built within a body of water to allow the enclosed area to be pumped out. On the right, the site of the future airport.
  20. ^ 魅力翔安. 厦门市翔安区人民政府 PEOPLE'S GOVERNMENT OF XIANG'AN XIAMEN (bằng tiếng Trung). Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2019. 翔安区设立于2003年10月19日。陆地总面积420平方公里，海域面积134平方公里，下辖一街（大嶝街道）、四镇（新店、马巷、内厝和新圩），{...}大嶝岛 小嶝岛 角屿 白蛤礁
  21. ^ a b “CHINESE COMMUNIST ORDER OF BATTLE, EAST CHINA COAST”. CIA. 14 tháng 8 năm 1950. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2019. 2. The 11 Artillery Regiment is at Ningpo. The 12 and 13 Artillery Regiments moved to South Fukien, and are in Tateng (118-20, 24-35) and Hsiaoteng (118-25, 24-35) Islands and Amoy respectively.
  22. ^ a b c “NG 50-15 HSIA-MEN”. Washington, D. C.: Army Map Service. 1954 – qua Perry–Castañeda Library Map Collection. Ch'i-k'ou-hsia T'ien-ch'ien 双沪 Shuang-hu 陽塘 Yang-t'ang Ta-teng Tao (Twalin) Hsiao-teng (Town I.) Chiao Hsü (Reef I.)
  23. ^ 新辰 陳 (11 tháng 7 năm 2016). “1607 金門 馬山觀測所 馬山觀測站 馬山播音站 地下坑道 還我河山 望遠鏡瞭望 金門國家公園 台灣金門旅遊53”. Flickr. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2020. 小嶝 Siao Deng
  24. ^ Jiao Yu (Approved - N) tại GEOnet Names Server, United States National Geospatial-Intelligence Agency
  25. ^ DeWitt Copp, Marshall Peck (1962). The Odd Day. New York City: William Morrow & Company. tr. 8 – qua Internet Archive. Chiao I.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
  26. ^ 金沙鎮－鄉鎮特色. 金門縣金沙鎮公所 Jinsha Township Administration, Kinmen County (bằng tiếng Trung). 29 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 21 tháng 9 năm 2019. 金沙鎮之馬山為距離大陸最近之地，退潮時與角嶼僅約1,800公尺，其間之海域多為暗礁，不利船隻航行，
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đại_Đặng&oldid=71871741”