Đường Hải Thượng Lãn Ông, Thành phố Hồ Chí Minh

đại lộ tại Chợ Lớn, Thành phố Hồ Chí Minh

Đường Hải Thượng Lãn Ông là một tuyến đường trên địa bàn Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.[1] Đây là con đường lớn, có lịch sử lâu đời tại khu vực Chợ Lớn, dọc hai bên đường hiện nay vẫn nhiều ngôi nhà có kiến trúc cổ cùng với nét sinh hoạt truyền thống của cộng đồng người Hoa.[2]

Đường Hải Thượng Lãn Ông
Dãy cửa hàng đồ trang trí trên đường
Tên cũ
  • Đại lộ Gaudot và Đại lộ Bonhoure (1920s-1955)
  • Đại lộ Khổng Tử (1955-1975)
Dài1.5 km (0,9 mi)
Vị tríQuận 5, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Ga tàu điện ngầm gần nhấtGa cầu Chà Và (dự kiến)
Tọa độ10°45′03″B 106°39′30″Đ / 10,750796°B 106,658277°Đ / 10.750796; 106.658277
TừĐường Võ Văn Kiệt, Thành phố Hồ Chí Minh
Nút giao
chính
  • Đường Châu Văn Liêm, Mạc Cửu và Nguyễn Thi tại bùng binh Phan Đình Phùng
  • Giao lộ Hải Thượng Lãn Ông - Phùng Hưng
ĐếnCông viên Thăng Long
Xây dựng
Hoàn thiệnThập niên 1920
Other
Nổi tiếng vì

Tháng 7 năm 2010, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh (nay là Sở Văn hóa và Thể thao) đã công nhận khu Hải Thượng Lãn Ông là khu phố cổ nhất của thành phố.[2]

Vị trí

sửa

Tuyến đường này bắt đầu từ nút giao với đường Võ Văn Kiệt đoạn giữa cầu Chà Vàcầu Nguyễn Tri Phương, đi về hướng tây và kết thúc tại đường Ngô Nhân Tịnh gần chợ Bình Tây.[1]

Khu vực các con đường Hải Thượng Lãn Ông, Lương Nhữ Học, Triệu Quang Phục được xem là phố Đông y lớn nhất Thành phố Hồ Chí Minh với hàng trăm cửa hàng, hiệu thuốc y học cổ truyền nằm san sát nhau, chuyên buôn bán các loại dược liệu đông y.[3][4][5]

Lịch sử

sửa
Bản đồ Sài Gòn và Chợ Lớn năm 1923. Trong bản đồ này rạch Chợ Lớn được thể hiện là một đoạn của rạch Lò Gốm, với các con đường hai bên rạch gồm: Quai Gaudot, Quai du Riz, Quai de Phuc Kien và Quai de Minh Huong
Sông Sài Gòn trên bản đồ tỉnh Gia Định năm 1815 do Trần Văn Học vẽ

Đường này xưa vốn là con rạch tự nhiên có lịch sử lâu đời, ban đầu là một phần của tuyến đường thủy huyết mạch nối Sài GònGia Định với miền Tây Nam Bộ xưa. Theo các sách Đại Nam nhất thống chíGia Định thành thông chí biên soạn vào thời Nguyễn, rạch này được gọi là sông Sài Gòn, do chảy qua phố chợ Sài Gòn (tức khu vực Chợ Lớn ngày nay)[a][6]. Trong Gia Định thành thông chí, Trịnh Hoài Đức mô tả chi tiết như sau: "Tục danh sông Sài Gòn ở phía tây nam trấn; sông cũ từ cầu Thị Thông đi qua Sài Gòn đến sông Lao, quanh xa mà hẹp nhỏ, khuất khúc, nước cạn". Năm 1819, vua Gia Long cho đào đoạn sông mới nối thẳng từ cầu Thị Thông (Bà Thuồng) đến sông Mã Trường (kênh Ruột Ngựa), đặt tên là An Thông hà (sông An Thông), nay là đoạn kênh Tàu Hủ từ đường Hải Thượng Lãn Ông đến rạch Lò Gốm.[7]

Đầu thời Pháp thuộc, con rạch này vẫn là tuyến đường thủy quan trọng của thành phố Chợ Lớn, còn được biết đến với tên gọi rạch Chợ Lớn[8]. Theo học giả Vương Hồng Sển, lúc bấy giờ có một cây cầu được gọi là "Cầu Đường" bắc qua rạch, nối đại lộ Tổng Đốc Phương (đường Châu Văn Liêm ngày nay) sang chợ trung tâm Chợ Lớn (vị trí bưu điện Quận 5 ngày nay) nên rạch Chợ Lớn cũng được gọi là rạch Cầu Đường. Khoảng thập niên 1920, người Pháp cho lấp rạch để xây dựng thành hai đại lộ Gaudot và Bonhoure.[9]

Năm 1955, chính quyền Việt Nam Cộng hòa nhập hai đại lộ Gaudot và Bonhoure thành đại lộ Khổng Tử, kéo dài từ kênh Tàu Hủ đến trước chợ Kim Biên ngày nay. Năm 1975, chính quyền Cộng hòa Miền Nam Việt Nam nhập đại lộ Khổng Tử với đường Trần Thanh Cần[b] thành đường Hải Thượng Lãn Ông như hiện nay.

Tình trạng tuyến đường

sửa

Trước đây, khu vực tiểu đảo trên đoạn đường từ bờ kênh Tàu Hủ đến đường Lương Nhữ Học bị nhiều người dân xây dựng nhà trái phép[10]. Khi triển khai xây dựng đại lộ Đông – Tây (đại lộ Võ Văn Kiệt) và xây dựng mới cầu Chà Và, thành phố cũng đã tiến hành giải tỏa các ngôi nhà này để mở rộng đường và cải tạo lại cảnh quan khu vực.[11]

Ghi chú

sửa
  1. ^ Đây là sông Sài Gòn dưới thời nhà Nguyễn, còn sông Sài Gòn ngày nay lúc bấy giờ được gọi là sông Tân Bình hay sông Bến Nghé.
  2. ^ Đây là con đường nối từ nút giao đường Tháp Mười – Ngô Nhân Tịnh đến chợ Kim Biên.

Chú thích

sửa
  1. ^ a b “Bản đồ thành phố”. Cổng thông tin điện tử Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  2. ^ a b Anh Huy (19 tháng 1 năm 2021). “Rực rỡ sắc xuân ở đường Hải Thượng Lãn Ông”. Trang tin điện tử Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  3. ^ Nguyễn Oanh (28 tháng 2 năm 2017). “Tuần lễ Đông y trên phố cổ Sài Gòn thu hút nhiều du khách quốc tế”. VietnamPlus, TTXVN. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 6 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  4. ^ Gia Thuận (16 tháng 2 năm 2017). “TP Hồ Chí Minh phát triển phố Đông y thành điểm hấp dẫn khách du lịch”. Báo Tin tức - TTXVN. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2022.
  5. ^ Ngô Đồng (24 tháng 2 năm 2017). “Phố Đông y: 'Nhà thuốc' lớn nhất Sài Gòn trở thành điểm đến du lịch”. Chuyên trang Công an TPHCM. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  6. ^ Quốc sử quán triều Nguyễn (1992). Đại Nam nhất thống chí – Tập 5. Nhà xuất bản Thuận Hóa. tr. 215.
  7. ^ Trịnh Hoài Đức (1972). Gia Định thành thông chí (Tập thượng – Quyển I và II). Nha Văn hóa – Phủ Quốc vụ khanh đặc trách văn hóa. tr. 42.
  8. ^ Sơn Hòa (10 tháng 4 năm 2016). “Những kênh rạch xưa thành đại lộ đẹp nhất Sài Gòn”. Báo điện tử VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  9. ^ Vương Hồng Sển (1969). Sài Gòn năm xưa. Nhà sách Khai Trí. tr. 154–155. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2022.
  10. ^ Bến Nghé-Bến Thành: xưa và nay. Nhà xuất bản Thanh Niên. 2005. tr. 292–293.
  11. ^ Ngươn Đán (23 tháng 7 năm 2006). “Dự án tiểu đảo đường Hải Thượng Lãn Ông bị "treo". Báo điện tử Sài Gòn Giải Phóng. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2022.

Liên kết ngoài

sửa

Xem thêm

sửa