Đông Yên, thành phố Thanh Hóa
Đông Yên là một xã thuộc thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.
|
Đông Yên
|
|||
|---|---|---|---|
| Xã | |||
| Xã Đông Yên | |||
| Hành chính | |||
| Quốc gia |  Việt Nam | ||
| Vùng | Bắc Trung Bộ | ||
| Tỉnh | Thanh Hóa | ||
| Thành phố | Thanh Hóa | ||
| Trụ sở UBND | Thôn Yên Bằng | ||
| Địa lý | |||
| Tọa độ: 19°47′28″B 105°42′19″Đ / 19,79111°B 105,70528°Đ | |||
| |||
| Diện tích | 5,51 km²[1] | ||
| Dân số (2022) | |||
| Tổng cộng | 6.400 người[1] | ||
| Mật độ | 1.162 người/km² | ||
| Dân tộc | Kinh,... | ||
| Khác | |||
| Mã hành chính | 16393[2] | ||
| Mã bưu chính | 40816 | ||
| Website | dongyen | ||
Địa lý
sửaXã Đông Yên nằm ở phía tây thành phố Thanh Hóa, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp xã Đông Văn
- Phía tây giáp xã Đông Hòa và huyện Triệu Sơn
- Phía nam giáp xã Đông Văn và huyện Triệu Sơn
- Phía bắc giáp các xã Đông Minh, Đông Hòa và phường Đông Thịnh.
| Năm | Số dân | ±% năm |
|---|---|---|
| 1999 | 5.493 | — |
| 2009 | 4.845 | −1.25% |
| 2019 | 4.949 | +0.21% |
| 2022 | 6.400 | +8.95% |
| Nguồn: 1999,[3] 2009,[4] 2019,[5] 2022.[1] | ||
Xã Đông Yên có diện tích tự nhiên 5,51 km², quy mô dân số năm 2022 là 6.400 người,[1] mật độ dân số đạt 1.162 người/km². Dân cư sinh sống tại Đông Yên chủ yếu là người Kinh.[5]
Lịch sử
sửaĐầu thế kỷ 19, dưới thời vua Gia Long, địa bàn xã Đông Yên lúc đó gồm một phần xã Doãn Xá (thôn Mộc Nhuận), huyện Đông Sơn. Xã Doãn Xá (尹舍) lúc này gồm các thôn Cửa Bụt, Ngọc Lậu, Đà Ninh (nay thuộc Đông Thịnh) cùng với thôn Nhuệ Thám (nay thuộc Rừng Thông) và thôn Mộc Nhuận.[6][7] Trước đó, làng Doãn Xá được lập nên từ năm 1322 là đất phong hầu của Doãn Bang Hiến, Thượng thư Bộ Hình thời Trần Minh Tông, sau chuyến đi sứ Nhà Nguyên,[8][9][10] sau là các thôn Ngọc Lậu, Đà Ninh, Đại Từ (nay thuộc Đông Thịnh), thôn Nhuệ Sâm (nay thuộc Rừng Thông) và một phần các xã Đông Yên (làng Doãn), Đông Văn (thôn Thiều).
Năm 1824 (Minh Mạng thứ 5), tổng Lê Nguyễn đổi thành tổng Thanh Hoa.[11] Vào cuối thế kỷ XIX, tổng Thanh Hoa đổi thành tổng Tuyên Hóa. Lúc này, thôn Mộc Nhuận cũng được đổi thành xã Mộc Nhuận trực thuộc tổng Tuyên Hóa.[12] Địa bàn xã Đông Yên lúc đó là các xã Mộc Nhuận và Phúc Ấm, tổng Tuyên Hóa.
Đến trước Cách mạng tháng Tám, xã Đông Yên gồm các thôn: Cẩm Nga, Trường Lai, Mục Nhuận, Doãn Xá, Trung Hàng, Phúc Ấm và làng Bằng. Tên gọi xã Đông Yên có từ năm 1953.[13] Năm 1954, làng Phúc Ấm được cắt về xã Đồng Tiến thuộc huyện Nông Cống.[14]
Ngày 5 tháng 7 năm 1977, nhập 16 xã hữu ngạn sông Chu thuộc huyện Thiệu Hóa với huyện Đông Sơn thành huyện Đông Thiệu, xã Đông Yên thuộc huyện Đông Thiệu.[15] Đến ngày 30 tháng 8 năm 1982, xã trở lại thuộc huyện Đông Sơn do huyện Đông Thiệu đổi tên thành.[16]
Ngày 24 tháng 10 năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết số 1238/NQ-UBTVQH15 (có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025).[17] Theo đó, sáp nhập toàn bộ huyện Đông Sơn vào thành phố Thanh Hóa, xã Đông Yên thuộc thành phố Thanh Hóa.
Hành chính
sửaXã Đông Yên được chia thành 7 thôn: Yên Bằng, Yên Cẩm 1, Yên Cẩm 2, Yên Doãn 1, Yên Doãn 2, Yên Thành, Yên Trường.[18]
Văn hóa
sửa- Đền thờ Nguyễn Nhữ Soạn (khai quốc công thần trong khởi nghĩa Lam Sơn): được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia theo Quyết định số 1539/VH-QĐ ngày 27 tháng 12 năm 1990 của Bộ Văn hóa – Thông tin[19]
- Từ đường họ Lê Văn - thờ Quận công Lê Đình Chiêu: di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh[20]
- Đền thờ Nguyễn Trung Nghĩa: di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh[21]
- Di tích khảo cổ học Cồn Trôi, thuộc văn hóa Đông Sơn
- Từ đường họ Lê: thờ Lê Ngân, khai quốc công thần trong khởi nghĩa Lam Sơn
- Từ đường họ Phạm: thờ Phạm Cuống, khai quốc công thần trong khởi nghĩa Lam Sơn
- Từ đường họ Nguyễn: thờ Nguyễn Hội, làm quan đời Lê
- Đền thờ Đế thích Đại Vương
- Đền thờ Bà Bích: tổ nghề riu tép
- Nghè Trùa Tra.[13]
Tham khảo
sửaChú thích
sửa- ^ a b c d Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa (22 tháng 1 năm 2024). “Phương án số 25/PA-UBND tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 của tỉnh Thanh Hóa” (PDF). Cổng thông tin điện tử tỉnh Thanh Hóa. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 24 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2024.
- ^ “Đơn vị hành chính”. danhmuchanhchinh.gso.gov.vn.
- ^ “Mã số đơn vị hành chính Việt Nam”. Bộ Thông tin và Truyền thông. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2012.
- ^ Kho dữ liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009
- ^ a b Kho dữ liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019
- ^ Dương Thị The & Phạm Thị Thoa (1981), tr. 111–112.
- ^ Hà Mạnh Khoa, Vài nét về sự hình thành làng xã ở vùng đồng bằng sông Mã Lưu trữ 2021-06-02 tại Wayback Machine[liên kết hỏng]
- ^ “Trần Minh Tông”. Đại Việt sử ký tiền biên. bản kỷ, quyển VI. tr. 432.
- ^ Nguyễn Thị Thọ (28 tháng 1 năm 2006). “Những dấu ấn năm Tuất trong lịch sử dân tộc”. Báo Bình Định. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2016.
- ^ Nguyễn Thế Long (5 tháng 9 năm 2006). “Những sứ thần Đại Việt ngày xưa như thế đấy”. Tạp chí Quê hương trên Internet. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 6 năm 2021. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2021.
- ^ Nguyễn Văn Nhật (2006), tr. 36–37.
- ^ Ngô Đức Thọ (2003), tr. 1105.
- ^ a b Ban nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hóa (2001), tr. 55.
- ^ Ban nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hóa (2001), tr. 240.
- ^ Hội đồng Chính phủ (5 tháng 7 năm 1977). “Quyết định số 177-CP về việc hợp nhất và điều chỉnh địa giới một số huyện thuộc tỉnh Thanh Hóa”. Thư Viện Pháp Luật. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 12 tháng 7 năm 2024.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
- ^ Hội đồng Bộ trưởng (30 tháng 8 năm 1982). “Quyết định số 149/HĐBT về việc phân vạch địa giới một số huyện và đổi tên huyện Đông Thiệu thuộc tỉnh Thanh Hóa”. Cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản quy phạm pháp luật Trung ương. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 7 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 7 năm 2024.
- ^ Ủy ban Thường vụ Quốc hội (24 tháng 10 năm 2024). “Nghị quyết số 1238/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2023 - 2025”. Cổng Thông tin điện tử Quốc hội. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa (8 tháng 4 năm 2020). “Quyết định 1238/QĐ-UBND năm 2020 về việc phân loại thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa” (PDF). Hệ thống văn bản pháp luật tỉnh Thanh Hóa. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 19 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2022.
- ^ “Danh sách di tích cấp quốc gia thuộc tỉnh Thanh Hoá”. binhthuan.gov.vn. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 3 năm 2009. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2010.[liên kết hỏng]
- ^ Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa (28 tháng 1 năm 2004). “Quyết định số 255/QĐ-CT về việc xếp hạng di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh cấp tỉnh”. Hệ thống văn bản pháp luật tỉnh Thanh Hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 2 năm 2025. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2025.
- ^ Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa (12 tháng 1 năm 2006). “Quyết định số 166/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh cấp tỉnh”. Hệ thống văn bản pháp luật tỉnh Thanh Hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 2 năm 2025. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2025.
Nguồn sách
sửa- Dương Thị The, Phạm Thị Thoa (dịch và biên soạn) (1981). Tên làng xã Việt Nam đầu thế kỷ XIX thuộc các tỉnh từ Nghệ Tĩnh trở ra (Các tổng trấn xã danh bị lãm). Nhà xuất bản Khoa học xã hội.
- Nguyễn Văn Nhật (chủ biên) (2006). Địa chí huyện Đông Sơn. Nhà xuất bản Khoa học xã hội.
- Ngô Đức Thọ (chủ biên bản dịch tiếng Việt) (2003). Đồng Khánh dư địa chí. Nhà xuất bản Thế Giới.
- Ban nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hóa (2001). Tên làng xã Thanh Hóa – Tập 2. Nhà xuất bản Thanh Hóa. OCLC 166255579.