Type 15 (tiếng Trung: 15式轻型坦克; bính âm: yīwǔ shì qīngxíng tǎnkè, tên định danh ZTQ-15), biệt danh Báo đen[4] (tiếng Trung: 黑豹; bính âm: hēi bào), là xe tăng hạng nhẹ thế hệ thứ 3 của Lục quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, Lính thuỷ đánh bộ và Lực lượng đổ bộ đường không quân đội Trung Quốc. Ngoài Trung Quốc, xe tăng Type 15 cũng được xuất khẩu cho Bangladesh. Type 15 là người kế nhiệm xứng đáng của xe tăng hạng nhẹ Type 62 đã bị Trung Quốc loại biên từ năm 2013.[3] Phiên bản xuất khẩu mang định danh VT-5.

Xe tăng hạng nhẹ Type 15
Type 15 ở triển lãm tại Bắc Kinh
LoạiXe tăng hạng nhẹ
Nơi chế tạoTrung Quốc
Lược sử hoạt động
Phục vụ2018–nay[1]
Sử dụng bởiSee Operators
Lược sử chế tạo
Nhà sản xuấtNorinco
Giai đoạn sản xuất2015–nay[1]
Số lượng chế tạo500 chiếc [2]
Thông số
Khối lượng33 tấn (tiêu chuẩn), 36 tấn (bổ sung giáp)[1]
Chiều dàiTính cả chiều dài nòng pháo 9,2 mét (30,18 ft)[1]
Thân xe: Khoảng 7,5 mét (24,61 ft)[3]
Chiều rộng3,3 mét (10,83 ft)[1]
Chiều cao2,5 mét (8,20 ft)[1]
Kíp chiến đấu3 (chỉ huy, lái xe, pháo thủ)[1]

Phương tiện bọc thépGiáp bảo vệ tiêu chuẩn với bổ sung giáp phức hợp và/hoặc giáp phản ứng nổ.[1]
Vũ khí
chính
Pháo cỡ nòng 105mm có nạp đạn tự động (38 viên)[1]
Vũ khí
phụ
Tháp súng máy 12 ly 7 điều khiển từ xa cùng súng phóng lựu QLZ-04
Động cơĐộng cơ diesel có điều khiển điện tử 8V132 với truyền động tự động toàn phần
1000 hp (746 kW)[1]
Công suất/trọng lượng30,30 hp/tấn
27,8 hp/tấn (Khi đã bổ sung giáp)
Tầm hoạt động469 kilômét (291 mi)(không có thùng dầu phụ)[1]
Tốc độ70 kilômét trên giờ (43 mph)

Phát triển

sửa

Trong suốt quá trình phát triển loại xe tăng mới, xe tăng Type 15 đã bị người dân quan sát bắt gặp lần đầu vào năm 2011.[5] Type 15 được đưa vào sản xuất hàng loạt vào năm 2016. Tháng 12/2018, Type 15 được đưa vào trang bị.[1][6][7] Type 15 đã xuất hiện trước công chúng trong ngày lễ kỷ niệm 70 năm quốc khánh Trung Quốc, ngày 1/10/2019.

Thiết kế

sửa

Tổng quan

sửa

Xe tăng Type 15 được thiết kế là xe tăng hạng nhẹ, có tính cơ động cao, chuyên vận hành tại các khu vực rừng núi, cao nguyên, nhiều sông ngòi, những khu vực này không phù hợp cho các xe tăng hạng nặng như xe tang Type 99xe tang Type 96 có thể gặp khó khăn khi di chuyển.[1][3]

Ở những vùng cao như Tây Tạng, không khí loãng và động cơ bắt đầu mất công suất. Các loại xe bọc thép hạng nặng như xe tăng chiến đấu chủ lực T-72 và T-90 sẽ gặp khó khăn khi di chuyển trong môi trường thiếu oxy, nhưng xe tăng hạng nhẹ Type-15 có thể hoạt động ở độ cao lớn với động cơ mạnh mẽ và máy tạo oxy. Xe tăng mới này cũng cơ động hơn nhiều so với xe tăng chiến đấu chủ lực hạng nặng do trọng lượng nhẹ và tỷ lệ công suất trên trọng lượng cao.[3]

Vũ khí

sửa

Xe tăng hạng nhẹ Type 15 được trang bị pháo ổn định nòng xoắn cỡ nòng 105 mm chuẩn NATO, được cho là vượt trội hơn so với pháo nòng xoắn 105 mm ZPL-94 của xe tăng Type 88 và Type 59. Pháo chính có tầm bắn hiệu quả là 3 km và tương thích với tất cả các loại đạn xe tăng 105 mm tiêu chuẩn của NATO.[8][9] Tốc độ bắn liên tục được hỗ trợ bởi hệ thống nạp đạn tự động gắn trên xe tăng, giúp giảm số lượng kíp lái xuống còn 3 người. Xe tăng Type 15 có thể mang theo 38 viên đạn pháo 105 mm.[3]

Type 15 sử dụng đạn APFSDS, HEAT và HE (Chất nổ mạnh) và ATGM phóng từ pháo. Đạn APFSDS và HEAT được sử dụng để đối phó với xe tăng của đối phương trong khi đạn HE được sử dụng để chống chống bộ binh, xe hạng nhẹ/không bọc thép, tòa nhà và công sự dã chiến của đối phương. Đạn APFSDS có khả năng xuyên thủng 500 mm (20 in) thép từ khoảng cách 2.000 mét (1,2 dặm).[3][10]

Khả năng xuyên phá của đạn pháo APFSDS cỡ 105 mm không được coi là đủ để xuyên thủng lớp giáp trước của xe tăng chiến đấu chủ lực hiện đại như T-90 hoặc VT-4.[3] Để đối phó với xe bọc thép chủ lực của đối phương, Type 15 được trang bị tên lửa chống tăng phóng từ pháo chính với đầu đạn chống tăng nổ mạnh (HEAT) tandem, mang lại khả năng xuyên phá cao hơn nhiều. Tên lửa được cho là có tầm bắn 5 km và có khả năng tấn công trực thăng bay thấp.[3][9]

Vũ khí khác bao gồm súng máy đồng trục QJT-88 cỡ nòng 5,8 mm,[11] một trạm vũ khí điều khiển từ xa gắn trên nóc tháp pháo, được trang bị súng phóng lựu tự động QLZ-04 35 mm và súng máy hạng nặng QJC-88 12,7 mm.[12]

Hệ thống điện tử

sửa

Xe tăng hạng nhẹ Type 15 có hệ thống cảm biến và kiểm soát hỏa lực hiện đại, bao gồm máy đo khoảng cách laser, máy tính đạn đạo tiên tiến, cảm biến khí tượng, kính ngắm ảnh nhiệt dành cho pháo thủ, radar sóng milimet,[13] và kính ngắm toàn cảnh của chỉ huy. Hệ thống kiểm soát hỏa lực hỗ trợ theo dõi mục tiêu tự động.[3]

Các thiết bị khác bao gồm hệ thống điều hòa không khí, thiết bị cấp khí oxy cho kíp xe,[14] thiết bị chỉ huy và kiểm soát, hệ thống quản lý chiến trường và bộ điều hướng được trang bị cả hệ thống dẫn đường quán tính (INS) và hệ thống dẫn đường vệ tinh.[3][8][9]

Khả năng bảo vệ

sửa

Không giống như xe tăng Trung Quốc trước đây với bộ nạp đạn tự động kiểu băng chuyền, đạn pháo trên xe tăng Type 15 được lấy từ bộ nạp đạn tự động[15] với các tấm chắn. Đạn dược được lưu trữ trong tháp pháo để cải thiện độ an toàn.[9][15]

Xe tăng Type 15 có hai lựa chọn trang bị giáp cung cấp khả năng cơ động chiến thuật khác nhau.[1] Trang bị giáp tiêu chuẩn có lớp bảo vệ là giáp thép với các tấm giáp composite tiên tiến bao phủ tháp pháo, thân xe và hai bên hông, với các khối giáp phản ứng nổ nhẹ bổ sung để bảo vệ thân trước. Gói giáp nâng cao có các khối giáp phản ứng nổ (ERA) dày hơn, ngoài các tấm giáp composite bên dưới, bao phủ toàn bộ tháp pháo và thân xe tăng.[16] Giáp váy gắn ERA[17] và giáp lồng cũng có thể được lắp ở bên hông và phía sau thân xe tăng để tăng cường khả năng bảo vệ.[18]

Xe tăng hạng nhẹ Type 15 được trang bị hệ thống cảm biến cảnh báo laser để phát hiện tên lửa chống tăng và đo khoảng cách tên lửa đang bay tới, và xe tăng có thể tự động triển khai lựu đạn khói nếu phát hiện xe đang bị chùm tia laser trên hệ thống tên lửa chống tăng của đối phương chiếu vào.[19] Hệ thống bảo vệ chủ động do Trung Quốc thiết kế có thể được lắp trên biến thể VT-5 dành cho xuất khẩu theo yêu cầu của khách hàng.[20] Các tính năng bảo vệ khác bao gồm bảo vệ hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân (CBRN) và hệ thống chữa cháy. Xe cũng có máy tạo oxy để hỗ trợ các hoạt động ở độ cao lớn.[21]

Tính cơ động

sửa

Type 15 được trang bị động cơ diesel điều khiển điện tử công suất 1.000 mã lực (746 kW), với hộp số tự động hoàn toàn thủy cơ..[1] Xe tăng cũng có hệ thống treo thủy lực khí nén.[1]

Do trọng lượng nhẹ hơn, xe tăng Type 15 có thể được vận chuyển bằng đường hàng không dễ dàng hơn. Máy bay vận tải Y-20 chỉ có thể chở một xe tăng Type 99 nhưng có thể chở tới hai xe tăng Type 15 và đạt được phạm vi triển khai xa tới 7.800 km.[22] ZTQ-15 cũng có thể được thả dù bằng máy bay vận tải.[3]

Lịch sử tham chiến

sửa

Trong cuộc Tranh chấp biên giới Trung Quốc-Ấn Độ dọc theo Đường kiểm soát Ấn Độ - Trung Quốc (LAC) vào tháng 6 năm 2020, xe tăng Type 15 được cho là đã được triển khai trên Cao nguyên Tây Tạng.[23]

Các phiên bản

sửa
Phiên bản xuất khẩu VT-5.
Type 15 / ZTQ-15
Xe cứu kéo Type 15

Xe cứu kéo được phát triển dựa trên khung gầm xe Type 15.[24]

VT-5

Phiên bản xuất khẩu tương tự ZTQ-15.[25]

VT-5U

Phiên bản không người lái của VT-5.[1]

VT-5BD
 
Xe tăng VT-5 của quân đội Bangladesh

Phiên bản dành cho quân đội Bangladesh. Xe cũng được trang bị pháo chính 105 mm, cùng hệ thống bảo vệ chủ động GL-5,[26] nhưng súng máy 12,7 không phải loại điều khiển tự động.[27]

Trang bị

sửa
  Trung Quốc
  Bangladesh

Xem thêm

sửa

Một số xe tăng hạng nhẹ có hỏa lực tương tự

sửa
  • M8 Armored Gun System – Chương trình phát triển xe tăng hạng nhẹ của Mỹ đã bị hủy bỏ vào những năm 1990
  • PL-01 – Xe tăng hạng nhẹ của Ba Lan cũng bị hủy bỏ phát triển
  • 2S25 Sprut-SD
  • K21-105 – Xe tăng hạng nhẹ Hàn Quốc

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q “Type 15 VT5 ZTQ-15 light weight main battle tank”.
  2. ^ The Military Balance 2023 p.239
  3. ^ a b c d e f g h i j k “ZTQ-15”. Military-Today. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2021.
  4. ^ “China's Type 15 Light Tank Gains Versatility”. defenseworld. 21 tháng 6 năm 2021. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 10 năm 2021. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2024.
  5. ^ “The new Chinese mountain-warfare light tank”. china-defense.blogspot.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2023.
  6. ^ “Introducing China's New Type 15 Tank. Here's What You Need To Know”. tháng 1 năm 2019.
  7. ^ “China's new light tank for mountainous areas goes into service”. 28 tháng 12 năm 2018.
  8. ^ a b “ZTQ-15 / Type 15 30-ton-class light tank”.
  9. ^ a b c d “我军15式轻型坦克炮小威力大 最大射程可达5000米|坦克_新浪军事_新浪网”.
  10. ^ http://tv.cctv.com/2020/04/07/VIDEGF5bLefg5DPpbvjVRMBm200407.shtml |《军事科技》20200407 战场上的"小块头"
  11. ^ “中国15式坦克技术水准世界一流!四大方面全面超越美俄同级型号”. iFeng.
  12. ^ “ZTQ-15 Type 15”. US TRADOC.
  13. ^ “中国15式坦克新对手?印度紧急向俄采购"章鱼坦克",性能如何”. Tencent News. 19 tháng 10 năm 2022.
  14. ^ Larson, Caleb (7 tháng 3 năm 2021). “China's Type 15 Tank: Ready to Fight India In a War?”. National Interest.
  15. ^ a b “Type 15 tank uses new autoloader and 105mm APFSDS”. China Arms. 16 tháng 7 năm 2020.
  16. ^ “终于来了!"土豪版"15式正式列装,坦克部队如何突破水际滩头”. Sohu News (bằng tiếng Chinese). 16 tháng 10 năm 2020.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  17. ^ Larson, Caleb (4 tháng 2 năm 2021). “China's Type 15 Light Tank: Built To Fight India In A War?”. 19fortyfive. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2022. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2024.
  18. ^ “中国新一代坦克雏形初显,全电设计,电磁装甲设计石破天惊”. cn1n (bằng tiếng Chinese). 23 tháng 12 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 30 tháng 7 năm 2024.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  19. ^ “15式坦克,轻装上阵的新一代"陆地猛虎". China News (bằng tiếng Chinese). 1 tháng 5 năm 2020.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  20. ^ Gady, Franz-Stefan (7 tháng 8 năm 2019). “China's VT5 Lightweight Tank to Be Fitted With Active Protection System”. The Diplomat.
  21. ^ Osborn, Kris (3 tháng 2 năm 2021). “China's Type 15 Light Tank Matters for Asia's Future Wars”. National Interest.
  22. ^ “Y-20 war wagon can transport two Type 15 tanks”. 8 tháng 4 năm 2020.
  23. ^ “China flexing military muscle in border dispute with India”. South China Morning Post (bằng tiếng Anh). 4 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2020.
  24. ^ Arthur, Gordon (1 tháng 6 năm 2022). “PLA fields new armoured recovery vehicle based on ZTQ-15 tank”. Shephard media.
  25. ^ “VT5”. Military-Today. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 4 năm 2021. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2021.
  26. ^ “Bangladesh Ground Forces became the first export customer of Chinese VT5 light tanks”. armstrade.org. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
  27. ^ “Bangladesh army receives NORINCO VT5 light tanks from China”. armyrecognition. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2022.
  28. ^ For Strategic Studies (Iiss), The International Institute (15 tháng 2 năm 2023). “6 Asia”. The Military Balance 2023. The International Institute for Strategic Studies. London: Routledge. doi:10.4324/9781003400226. ISBN 9781003400226.
  29. ^ International Institute for Strategic Studies: The Military Balance 2022, p.256
  30. ^ “Growing Big – Know About Chinese Airborne Forces”. Air Power Aisa.
  31. ^ “China delivers 44 VT5 light tanks to Bangladesh in 2021 | Defense News March 2022 Global Security army industry | Defense Security global news industry army year 2022 | Archive News year”.