Về miền Trung
Các chú thích trong bài hoặc đoạn này phải hoàn chỉnh hơn để có thể được kiểm chứng. |
"Về miền Trung" là một bài hát nổi tiếng viết về miền Trung Việt Nam của nhạc sĩ Phạm Duy.
| "Về miền Trung" | |
|---|---|
| Bài hát | |
| Thể loại | Nhạc tiền chiến, nhạc quê hương |
| Viết lời | Phạm Duy |
| Thông tin bài hát ở Việt Nam | |
| Năm sáng tác | 1948 |
| Nhạc sĩ | Phạm Duy |
Xuất xứ
sửaBài hát ra đời vào năm 1947, trong thời kỳ tác giả còn tham gia kháng chiến chống Pháp. Lúc ấy ông được tướng Nguyễn Sơn cử về miền Trung. Tại đây nhìn thấy tình cảnh cơ cực của dân miền Trung, sáng tác được nhiều ca khúc cảm động như Bao giờ anh lấy được đồn Tây (Quê nghèo - Sáng tác khi đi qua Quảng Bình), Bà mẹ Gio Linh (khi đến Quảng Trị)...Về miền Trung được sáng tác khi ông tách khỏi đoàn văn nghệ, về sống với nhân dân ở bên con sông Ô Lâu, vùng Đại Lược.[cần dẫn nguồn]
Nội dung - Nghệ thuật
sửaBài viết hay đoạn này có thể chứa nghiên cứu chưa được công bố. |
Bài hát vận dụng những thang âm của nhạc cổ truyền và những điệu hò Huế. Nhưng thay vì chỉ có 1 tiết điệu chậm buồn, Phạm Duy đã dùng ba tiết điệu khác nhau; có chỗ hùng hồn, sảng khoái, có chỗ ai oán.
Phần lời bài hát chia ra làm 2 đoạn:
- Đoạn 1 mang một sắc thái đau khổ. Đan xen với những câu tả cảnh, tả tình rất đẹp như:
- Về miền Trung ! Miền thùy dương bóng dừa ngàn thông
- Thuyền ngược suôi suốt một dòng sông dài
- Đêm hôm nao gió u buồn trên sông vắng
- Có tiếng hát xao xuyến ánh trăng vàng
Còn có những lời oán than, những câu nói lên cái phẫn hận cùng cực của người ta trước tình cảnh khốn khổ điêu tàn của vùng đất nghèo bị giặc phá hoại:
- Người đi trên đống tro tàn
- Thương em, nhớ mẹ hương vàng về đâu
- Chiều khô nước mắt rưng sầu
- Tan thân thiếu phụ, nát đầu hài nhi
- Đoạn 2 lời ca đầy vẻ hứng khởi, tươi tắn, không một lời than thở. Mở đầu bằng những câu thúc giục khẳng khái, thể hiện những niềm hy vọng mới vào tương lai:
- Về miền Trung ! Còn chờ mong núi về đồng xanh
- Một chiều nao đốt lửa rực đô thành
- Tay trong tay dắt nhau về quê hương cũ
- Không than van, không sầu nhớ.
Sau đó là những viễn cảnh trong sáng:
- Về miền Trung ! Người về đây hát bài thành công
- Lửa ấm áp bếp nhà ai hồng, đêm trùng
- Đêm hôm nay tiếng dân nồng vang thôn xóm
- Có tiếng hát xao xuyến ánh trăng vàng
- Hò hô hò ! Hò hố hô !
- Về đây với lúa, với nàng
- Thay bao nỗi khổ tiếng đàn (tôi) mừng reo
Sau rất nhiều hình ảnh, trạng thái, từ khốc liệt đến bình yên, từ phẫn uất đến hy vọng, bài hát kết thúc bằng 1 câu hò êm ái du dương:
- Hát rằng: Hà há hơ !
- Tiếng cười, tiếng ca trên lúa trên sông
Lời bài hát
sửaCa sĩ Thái Thanh khi hát bài này, đến đoạn:
- Tan thân thiếu phụ, nát đầu hài nhi
Thường hát thành:
- Thương thân thiếu phụ, khóc đầu hài nhi
Và đoạn:
- Một chiều nao đốt lửa rực đô thành
Thành:
- Một chiều mai đốt lửa rực đô thành.
Theo nhà báo Thụy Khuê, sửa như vậy là đánh vỡ mất một "viên ngọc quý".[1] Tuy rằng không rõ là phần lời này do Thái Thanh tự ý sửa, hay Phạm Duy sửa, vì nhạc sĩ Phạm Duy cũng thường hay đặt lại hoặc chỉnh sửa ca từ của mình.