Trịnh Lỗi
Trịnh Lỗi hay Lê Lỗi (chữ Nho: 黎磊; ?-7 tháng 11, 1434) là một khai quốc công thần nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam, quê ở làng Cự Lại, xã Sơn Lạc, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình[1][2]
| Trịnh Lỗi | |
|---|---|
| Tuyên Hy hầu | |
| Thụy hiệu | Trung Giản |
| Thông tin cá nhân | |
| Sinh | |
Ngày sinh | không rõ |
Nơi sinh | Ninh Bình |
| Mất | |
Thụy hiệu | Trung Giản |
Ngày mất | 7 tháng 11, 1434 |
| Giới tính | nam |
| Nghề nghiệp | chỉ huy quân đội |
| Quốc tịch | Đại Việt |
| Thời kỳ | nhà Lê sơ |
| Truy phong | |
| Tước hiệu | |
Tuyên Hy hầu 1484, bởi Lê Thánh Tông | |
Tham gia khởi nghĩa Lam Sơn
sửaTrịnh Lỗi theo Lê Lợi khởi binh từ ngày đầu. Ông tham gia nhiều trận đánh, trước sau chống giữ, trải qua nhiều gian lao nguy hiểm, mấy lần phong lên chức Thiếu úy[1]
Tháng Giêng năm 1427, Lê Lợi cho quân bao vây thành Đông Quan, sai Trịnh Lỗi lúc ấy giữ chức Thiếu úy, cùng với Tư không Đinh Lễ, Thiếu úy Lê Sát, Nguyễn Lý, Nguyễn Chích đóng quân ở cửa Nam[3].
Công thần nhà Lê
sửaNăm 1428, Trịnh Lỗi được phong làm Nhập nội thị trung[4].
Ngày mồng 3 tháng 5 năm 1429, vua Lê Thái Tổ ban biển ngạch công thần cho 93 viên, Trịnh Lỗi được ban tước Đình thượng hầu[4][5].
Năm 1432, vua Lê Thái Tổ thăng ông làm Nhập nội đại hành khiển tả bộc xạ, tham dự triều chính[4].
Ngày mồng 7 tháng 11 năm 1434 thời Lê Thái Tông, Tây đạo Hành khiển tả bộc xạ Trịnh Lỗi qua đời, được truy tặng Bảo chính công thần phụ quốc thượng tướng quân nhập nội trung thư lệnh hương hầu, tên thụy là Trung Giản[6].
Năm 1484, Lê Thánh Tông truy tặng ông là Tuyên Hy hầu, lại gia tặng là Thái úy Đạo quốc công[4].
Tôn vinh
sửaTrịnh Lỗi được thờ ở đền Sầy, thuộc xã Sơn Thành, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.[7] Ông cũng được đặt tên cho các đường phố ở thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
Xem thêm
sửaTham khảo
sửa- Đại Việt sử ký toàn thư
- Đại Việt thông sử
- Lam Sơn thực lục
- Khâm định Việt sử thông giám cương mục.
Chú thích
sửa- ^ a b Đại Việt thông sử, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, 1976, trang 272
- ^ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điện tử, trang 383
- ^ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điện tử, trang 342
- ^ a b c d Đại Việt thông sử, trang 273, sách đã dẫn
- ^ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điện tử, trang 366
- ^ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, trang 383
- ^ “Đền thờ Trịnh Lỗi ở Nho Quan, Ninh Bình”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2014.