Trưng cầu ý dân Hiến pháp Cuba 2019

cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp Cuba năm 2019

Một cuộc trưng cầu ý dân về hiến pháp được tổ chức tại Cuba vào ngày 24 tháng 2 năm 2019.[1] Nội dung trưng cầu ý dân là dự thảo hiến pháp được Quốc hội Chính quyền Nhân dân thông qua vào tháng 7 năm 2018.[2] Kết quả trưng cầu ý dân cho thấy 90,61% số phiếu hợp lệ ủng hộ dự thảo hiến pháp mới. Hiến pháp có hiệu lực vào ngày 10 tháng 4 năm 2019 sau khi được Quốc hội Cuba công bố và đăng trên công báo.[3]

Trưng cầu ý dân Hiến pháp Cuba 2019

24 tháng 2 năm 2019 (2019-02-24)

Bạn có chấp nhận Hiến pháp Cuba mới không?
Kết quả
Kết quả
Bỏ phiếu %
Đồng ý 6.816.169 90,61%
Không đồng ý 706.400 9,39%
Phiếu hợp lệ 7.522.569 95,85%
Không hợp lệ hoặc phiếu trống 324.774 4,14%
Tổng số phiếu 7.848.343 100.00%
Cử tri đã đăng ký/đã bỏ phiếu 8.705.723 90.15%

Kết quả theo tỉnh

Bối cảnh

sửa

Tuy cấu trúc xã hội và hệ thống chính trị của Cuba này về cơ bản không thay đổi nhưng quan hệ Cuba–Hoa Kỳ bắt đầu cải thiện từ năm 2010. Quá trình trưng cầu ý dân được mô tả là tương đối cởi mở. Một số nhà quan sát lưu ý rằng mặc dù hệ thống chính trị phần lớn vẫn giữ nguyên, các quyền tự do dân sự gần đây đã được cải thiện chút ít. Cuộc trưng cầu ý dân công nhận quyền tư hữu tài sản và đầu tư trực tiếp nước ngoài, loại bỏ các trở ngại đối với việc công nhận hôn nhân cùng giới, cấm phân biệt đối xử về giới tính, chủng tộc, dân tộc, xu hướng tính dục, bản dạng giới hoặc khuyết tật, quy định quyền habeas corpus và khôi phục nguyên tắc suy đoán vô tội trong hệ thống tư pháp được quy định lần cuối trong Hiến pháp Cuba năm 1940. Ngoài ra, dự thảo hiến pháp cũng ban hành những cải cách chính trị khác như giới hạn số nhiệm kỳ chủ tịch nước và giới hạn độ tuổi trúng cử chủ tịch nước nhằm kiểm soát quyền lực nhà nước.[4] Một trong những bản dự thảo đã bỏ mục tiêu xây dựng một xã hội cộng sản mà thay vào đó hướng tới việc xây dựng chủ nghĩa xã hội.[5] Tuy nhiên, điều khoản này đã được bổ sung lại trong bản dự thảo cuối cùng sau một loạt cuộc lấy ý kiến khắp Cuba về dự thảo.[6][7]

Điều khoản, quy định hiến pháp mới

sửa

Những điều khoản, quy định mới của dự thảo hiến pháp bao gồm:[8][9][10][11][12][13]

  • Công nhận quyền tư hữu tài sản.
  • Công nhận đầu tư trực tiếp nước ngoài.
  • Khôi phục chức vụ thủ tướng Cuba.
  • Quy định chủ tịch Quốc hội là chủ tịch Hội đồng Nhà nước.
  • Thành lập chức vụ chủ tịch ủy ban hành chính địa phương.
  • Thành lập chức vụ thống đốc tỉnh và phó thống đốc tỉnh do hội đồng chính quyền địa phương bầu ra theo đề nghị của chủ tịch nước.
  • Thành lập Hội đồng tỉnh gồm các thành viên do các chính quyền địa phương lựa chọn để thay thế hệ thống hội đồng cấp tỉnh trước đó được tổ chức theo mô hình của Quốc hội Chính quyền Nhân dân.
  • Quy định người nào quá 60 tuổi thì không được bầu làm chủ tịch nước Cộng hòa Cuba.
  • Quy định không ai được giữ chức vụ chủ tịch nước quá hai nhiệm kỳ liên tiếp.
  • Kéo dài nhiệm kỳ của đại biểu hội đồng địa phương lên 5 năm.
  • Cấm phân biệt đối xử về giới tính, chủng tộc, dân tộc, xu hướng tính dục, bản dạng giới hoặc khuyết tật.
  • Khôi phục nguyên tắc suy đoán vô tội trong hệ thống tư pháp, được quy định lần cuối trong Hiến pháp Cuba năm 1940.
  • Quy định quyền nhờ luật sư ngay khi bị bắt.
  • Quy định quyền yêu cầu nhà nước bồi thường về những thiệt hại hoặc sơ suất.
  • Quy định quyền habeas corpus, yêu cầu lệnh đình quyền giam giữ trái pháp luật.[14]

Hiến pháp mới có hiệu lực sau khi được Quốc hội công bố vào ngày 10 tháng 4 năm 2019.[3] Điều khoản chuyển tiếp quy định phải ban hành các luật để thi hành những cải cách tư pháp chậm nhất là 18 tháng.[14][15] Luật bầu cử quy định chi tiết về tái cơ cấu chính phủ cũng phải được ban hành chậm nhất là sáu tháng.[14][15] Chủ tịch nước phải được Quốc hội bầu ra chậm nhất là ba tháng để bổ nhiệm các thống đốc tỉnh và thủ tướng.[14][16][17]

Hôn nhân cùng giới

sửa

Dự thảo hiến pháp bỏ quy định hôn nhân là quan hệ "giữa một vợ một chồng". Trước đó, dự thảo hiến pháp sửa đổi định nghĩa hôn nhân thành "sự kết hợp giữa hai người" ... "với trách nhiệm hoàn toàn bình đẳng". Tuy nhiên, quy định này bị bỏ do phản ứng dữ dội từ các thành phần bảo thủ trong xã hội Cuba.[18] Sau cùng, hiến pháp mới không công nhận hôn nhân cùng giới nhưng vẫn loại bỏ những trở ngại đối với việc công nhận hôn nhân cùng giới bằng cách không định nghĩa về hôn nhân. Mariela Castro, một nhà hoạt động vì quyền LGBT tại Cuba, con gái của Raúl Castro và giám đốc Trung tâm Giáo dục Giới tính Quốc gia Cuba, tuyên bố rằng sự thay đổi này "không phải là một bước lùi" và vấn đề sẽ được giải quyết trong bộ luật gia đình sửa đổi sắp tới.[19] Trong cuộc trưng cầu ý dân về Bộ luật Gia đình Cuba năm 2022, hai phần ba số phiếu ủng hộ hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới tại Cuba.[20][21][22]

Kết quả

sửa
 
Số phiếu bầu không đồng ý theo tỉnh
Lựa chọnPhiếu bầu%
Đồng ý6.816.16990.61
Không đồng ý706.4009.39
Tổng cộng7.522.569100.00
Phiếu bầu hợp lệ7.522.56998.34
Phiếu bầu không hợp lệ127.1001.66
Tổng cộng phiếu bầu7.649.669100.00
Cử tri phiếu bầu đã đăng ký8.705.72387.87
Nguồn: Prensa Latina

Theo tỉnh

sửa
Tỉnh Đồng ý Không đồng ý
Phiếu bầu % Phiếu bầu %
Pinar del Río 380.326 94,11 23.784 5,89
Artemisa 314.356 91,00 31.099 9,00
La Habana 1.235.178 89,34 147.380 10,66
Mayabeque 228.856 88,70 29.151 11,30
Matanzas 456.967 92,72 35.888 7,28
Cienfuegos 248.007 92,21 20.964 7,79
Villa Clara 497.482 92,25 41.794 7,75
Sancti Spíritus 310.212 93,76 20.651 6,24
Ciego de Ávila 283.004 93,68 19.108 6,32
Camagüey 473.335 91,68 42.955 8,32
Las Tunas 316.983 88,97 39.313 11,03
Granma 507.351 91,92 44.585 8,08
Holguín 567.837 84,75 102.161 15,25
Santiago de Cuba 635.901 91,92 55.878 8,08
Guantánamo 278.851 85,58 46.970 14,42
Isla de la Juventud 51.171 92,21 4.321 7,79
Cử tri ở nước ngoài 30.352 98,71 398 1,29
Phiếu bầu hợp lệ 6.816.169 90,61 706.400 9,39
Nguồn: Hội đồng bầu cử quốc gia

Xem thêm

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ "Cuba's Reformed Constitution, a Democratic and Participatory Process" Lưu trữ 2019-03-09 tại Wayback Machine. Havana Times. 23 July 2018. Retrieved 20 July 2021
  2. ^ "Cuba's new constitution paves way for same-sex marriage" Lưu trữ 2019-03-09 tại Wayback Machine. The Guardian. 23 July 2018. Retrieved 20 July 2021.
  3. ^ a b “Cuba proclaimed its new constitution” (bằng tiếng Tây Ban Nha). Prensa Latina. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2021. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “april10proclaim” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  4. ^ Teresa García Castro, Teresa; Peña Barrios, Raudiel (10 tháng 4 năm 2019). “Cuba Has a New Constitution. What Happens Next?”. Washington Office on Latin America. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2021.
  5. ^ “Cuba ditches aim of building communism from draft constitution”. The Guardian. Reuters. 22 tháng 7 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2021.
  6. ^ “Cuba reinserts 'communism' in draft of new constitution”. Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 8 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2022.
  7. ^ “Cuba's constitution of 2019” (PDF). constituteproject.org. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 28 tháng 2 năm 2020.
  8. ^ Cuba to reshape government with new constitution The Washington Post, 14 July 2018
  9. ^ Cuba sets out new constitutional reforms Lưu trữ 2019-10-20 tại Wayback Machine BBC News, 15 July 2018
  10. ^ Communist-run Cuba to recognize private property in new constitution Lưu trữ 2018-07-15 tại Wayback Machine Reuters, 15 July 2018
  11. ^ Marc Frank (21 tháng 2 năm 2019). “Explainer: What is old and new in Cuba's proposed constitution”. Reuters. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 24 tháng 2 năm 2019.
  12. ^ Antonio Recio (21 tháng 8 năm 2018). “Some Traps in Cuba's New Constitution”. The Havana Times. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 24 tháng 2 năm 2019.
  13. ^ “Cuban lawmakers approve new constitution which heads to referendum”. Reuters. 23 tháng 12 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2021.
  14. ^ a b c d Marsh, Sarah (10 tháng 4 năm 2019). “Castro says Cuba will not abandon Venezuela despite U.S. 'blackmail'. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2021 – qua www.reuters.com. Lỗi chú thích: Thẻ <ref> không hợp lệ: tên “reutersapril10” được định rõ nhiều lần, mỗi lần có nội dung khác
  15. ^ a b Vela, Andrea Torres, Hatzel (10 tháng 4 năm 2019). “Cuba enacts new constitution”. WPLG. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2021.
  16. ^ “New Constitution proclaimed and Cuba will have a Prime Minister this year”. 10 tháng 4 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 4 năm 2019.
  17. ^ Gámez Torres, Nora (10 tháng 4 năm 2019). “Castro warns Cubans of impending economic crisis, slams Trump for meddling in Venezuela”. Miami Herald. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2021.
  18. ^ “Cuba Scraps Words Establishing Same-Sex Marriage From Drafted Constitution”. NPR.org (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2019.
  19. ^ “Cuban lawmakers approve new constitution which heads to referendum”. Reuters. 23 tháng 12 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2021.
  20. ^ Cuba, Asamblea Nacional (18 tháng 12 năm 2018). “En el Código de Familia deberá establecerse quiénes pueden ser sujetos del matrimonio, se realizará #ConsultaPopular y Referéndum, en un plazo de dos años a partir de una propuesta de disposición transitoria recogida en el propio proyecto. #ReformaConstitucional @DiazCanelB pic.twitter.com/D0c45Xvte8”. @AsambleaCuba (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2019.
  21. ^ Cuba's constitutional referendum: What you should know Lưu trữ 2020-09-18 tại Wayback Machine Al Jazeera, 23 February 2019
  22. ^ “Cuban lawmakers approve new constitution which heads to referendum”. www.msn.com. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 2 năm 2019. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2019.

Liên kết ngoài

sửa