Tiếng Oromo

Oromo
	Afaan Oromoo
Sử dụng tại	Ethiopia, Kenya
Khu vực	Oromia
Tổng số người nói	Ethiopia 34 triệu; Kenya 500.000 (2015) ; Somalia 41.600 (2015)
Dân tộc	Người Oromo
Phân loại	Phi-Á Cushit Lowland East Oromoid Oromo; ; ; ;
Hệ chữ viết	Latin (Qubee)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Oromia; ( Ethiopia)
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Kenya
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	om
ISO 639-2	orm
ISO 639-3	tùy trường hợp:; gax – Borana–Arsi–Guji–Wallaggaa-Shawaa Oromo; hae – Oromo đông; orc – Orma; gaz – Oromo trung tây; ssn – Waata
Glottolog	nucl1736
	Các khu vực ở Đông Phi nơi có nói Tiếng Oromo
	Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Oromo là ngôn ngữ của người Oromo, một dân tộc có vùng cư trú truyền thống ở vùng Sừng Châu Phi.^[1]

Tiếng Oromo thuộc ngôn ngữ Á-Phi, là ngôn ngữ được sử dụng rộng rãi nhất trong ngữ tộc Cushit của họ ngôn ngữ này. Các hình thức Oromo được nói như một ngôn ngữ đầu tiên của hơn 24,6 triệu người Oromo và những người láng giềng ở Ethiopia và thêm nửa triệu ở các vùng phía bắc và phía đông Kenya. Nó cũng được nói bởi số lượng người di cư nhỏ hơn ở các nước châu Phi khác như Nam Phi, Libya, Ai Cập và Sudan. Tiếng Oromo là một phương ngữ liên tục; không phải tất cả các giống đều dễ hiểu.

Tên gốc của ngôn ngữ Oromo là Afaan Oromoo, có nghĩa là "miệng (ngôn ngữ) của Oromo". Nó trước đây được gọi là Galla, một thuật ngữ nay được coi là pejorative nhưng vẫn được tìm thấy trong văn học cũ.

Tham khảo

^ ^a ^b Oromo at Ethnologue, 23rd Edition, 2020.
^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Nuclear Oromo”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

Thư mục

Văn phạm

Ali, Mohamed; Zaborski, A. (1990). Handbook of the Oromo Language. Wroclaw, Poland: Polska Akademia Nauk. ISBN 83-04-03316-X.
Griefenow-Mewis, Catherine; Tamene Bitima (1994). Lehrbuch des Oromo. Köln: Rüdiger Köppe Verlag. ISBN 3-927620-05-X.
Griefenow-Mewis, Catherine (2001). A Grammatical Sketch of Written Oromo (Language and dialect atlas of Kenya, 4.). Köln, Germany: Rüdiger Köppe Verlag. ISBN 3-89645-039-5.
Heine, Bernd (1981). The Waata Dialect of Oromo: Grammatical Sketch and Vocabulary. Berlin: Dietrich Reimer. ISBN 3-496-00174-7.
Hodson, Arnold Weinholt (1922). An elementary and practical grammar of the Galla or Oromo language. London: Society for Promoting Christian Knowledge.
Owens, Jonathan (1985). A Grammar of Harar Oromo. Hamburg: Buske. ISBN 3-87118-717-8.
Praetorius, Franz (1973) [1872]. Zur Grammatik der Gallasprache. Hildesheim; New York: G. Olms. ISBN 3-487-06556-8.
Roba, Taha M. (2004). Modern Afaan Oromo grammar: qaanqee galma Afaan Oromo. Bloomington, IN: Authorhouse. ISBN 1-4184-7480-0.
Stroomer, Harry (1987). A comparative study of three Southern Oromo dialects in Kenya. Hamburg: Helmut Buske Verlag. ISBN 3-87118-846-8.

Từ điển

Bramly, A. Jennings (1909). English-Oromo-Amharic Vocabulary. [Typescript in Khartoum University Library].
Foot, Edwin C. (1968) [1913]. An Oromo-English, English-Oromo dictionary. Cambridge University Press (repr. Farnborough, Gregg). ISBN 0-576-11622-X.
Gragg, Gene B. et al. (ed., 1982) Oromo Dictionary. Monograph (Michigan State University. Committee on Northeast African Studies) no. 12. East Lansing, Mich. : African Studies Center, Michigan State Univ.
Mayer, Johannes (1878). Kurze Wörter-Sammlung in Englisch, Deutsch, Amharisch, Oromonisch, Guragesch, hrsg. von L. Krapf. Basel: Pilgermissions-Buchsdruckerei St. Chrischona.
Tamene Bitima (2000). A dictionary of Oromo technical terms. Oromo – English. Köln: Rüdiger Köppe Verlag. ISBN 3-89645-062-X.
Stroomer, Harry (2001). A concise vocabulary of Orma Oromo (Kenya) : Orma-English, English-Orma. Köln: Rudiger Köppe.
Tilahun Gamta (1989). Oromo-English dictionary. Addis Ababa: University Printing Press.

Liên kết ngoài

Online Oromo – Qubee Dictionary
Voice of America news broadcast in Oromo.
Oromo Federalist Democratic Movement (OFDM) website contains many articles written in Oromo and audio.
PanAfriL10n page on Oromo
HornMorpho Lưu trữ 2011-08-10 tại Wayback Machine: software for morphological analysis and generation of Oromo (and Amharic and Tigrinya) words
500 Word Oromo Dictionary
Oromo – Daily News

[e18-1] Oromo at Ethnologue, 23rd Edition, 2020.

[Glottolog-2] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Nuclear Oromo”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[1]

[2]

Oromo
Afaan Oromoo
Sử dụng tại	Ethiopia, Kenya
Khu vực	Oromia
Tổng số người nói	Ethiopia 34 triệu Kenya 500.000 (2015) Somalia 41.600 (2015)^[1]
Dân tộc	Người Oromo
Phân loại	Phi-Á Cushit Lowland East Oromoid Oromo
Hệ chữ viết	Latin (Qubee)
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Oromia ( Ethiopia)
Ngôn ngữ thiểu số được công nhận tại	Kenya
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1	`om`
ISO 639-2	`orm`
ISO 639-3	tùy trường hợp: `gax` – Borana–Arsi–Guji–Wallaggaa-Shawaa Oromo `hae` – Oromo đông `orc` – Orma `gaz` – Oromo trung tây `ssn` – Waata
Glottolog	`nucl1736`^[2]
Các khu vực ở Đông Phi nơi có nói Tiếng Oromo
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.