Tiếng Haryana (हरियाणवी hariyāṇvī hoặc हरयाणवी harayāṇvī) là một ngôn ngữ/cụm phương ngữ thuộc nhóm ngôn ngữ Hindi Tây và được viết bằng chữ Devanagari. Tiếng Haryana có nguồn gốc từ vùng Haryana, Ấn Độ.[2] Tiếng Haryana cũng được nói ở thủ đô Delhi,[3] phía bắc Rajasthan và Tây Uttar Pradesh[4] của Ấn Độ. Nó cũng được nói ở Chandigarh và một số khu vực của Punjab.

Tiếng Haryana
हरयाणवी
Sử dụng tạiẤn Độ
Khu vựcHaryanaDelhi
Tổng số người nói9,8 triệu, một phần
Dân tộcHaryana
Phân loạiẤn-Âu
Hệ chữ viếtDevanagari
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3bgc
Glottologhary1238[1]

Văn hóa

sửa

Các bộ phim Bollywood như Dangal,[5] Sultan (2016) và Tanu Weds Manu: Returns có sử dụng tiếng Haryana.[6] Những bộ phim này nhận được sự đánh giá cao trên khắp Ấn Độ cũng như các nước khác.[7][8] Do đó, một số người không bản ngữ đã quan tâm đến việc học tiếng Haryana.[9][10]

Tiếng Haryana đã thành công trong Điện ảnh Ấn Độ,[11][12] các album nhạc TV[13] nổi tiếng [14][15][16] và học viện.[17][18] Với ảnh hưởng của tiếng Haryana trong các lĩnh vực thể thao, Bollywood, quốc phòng,[19][20][21] tư tưởng[22][23] và chính trị.[24][25][26] Ngôn ngữ và văn hóa Haryana[27] cũng đã được thúc đẩy mạnh.

Nguồn tham khảo

sửa
  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Haryanvi”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ “Haryanvi”. Multitree. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  3. ^ “Delhi cabinet green signal for 15 new language academies”. The Indian Express. ngày 8 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  4. ^ “Analysis and Recognition of Dialects of Hindi Speech” (PDF). International Journal of Scientific Research in Comp Research in Computer Science and Engineering. 3 (5): 2. ngày 30 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  5. ^ “Aamir Khan's Dangal Declared Tax Free In Haryana”. NDTV.com. ngày 25 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  6. ^ “Haryanvi cinema booms”. HT (bằng tiếng Anh). ngày 23 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  7. ^ “South Korean First Lady, a Fan of Dangal, Invites Phogat Sisters For Tea”. News18. ngày 9 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  8. ^ “As audiences embrace local stories, should Bollywood tap into 'Make in India'?”. Moneycontrol. ngày 5 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  9. ^ “Foreigner speaks with locals in Haryanvi, leaves big smiles on their faces”. Hindustan Times (bằng tiếng Anh). ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  10. ^ “Cabbies Confess: 'I Want Google Maps to Talk in Haryanvi'. The Quint (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  11. ^ “Haryanvi cinema vies to create its own space”. Hindustan Times. ngày 23 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  12. ^ “Reel good news: Filmmaking accorded status of industry in Haryana”. Hindustan Times (bằng tiếng Anh). ngày 7 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  13. ^ “Had to undergo rigorous training to learn Haryanvi for Super Sisters: Muskan Bamne”. Mumbai Live (bằng tiếng Anh). Mumbai Live. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  14. ^ 'Hat Ja Tau' a typical small-town wedding song”. Friday Moviez. ngày 22 tháng 2 năm 2018. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  15. ^ “Latest Haryanvi Song Ek Chhori Ne Sabki Leni Kar Rakhi Sung By Masoom Sharma Haryanvi”. timesofindia.indiatimes.com. ngày 29 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  16. ^ “Latest Haryanvi Song Mohtarma Bawal Sung By Masoom Sharma”. ToI. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  17. ^ “Poet Hali: A Haryanvi to the 'red-ripe'. The Tribune. ngày 6 tháng 10 năm 2018. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  18. ^ “Need to respect Haryanvi dialect and create culturally linked transitional courses for Haryana's rural kids”. www.merinews.com. ngày 3 tháng 6 năm 2018. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  19. ^ “Veer Ahirs of Rewari fought valiently at Rezangla, Ladakh in 1962 war”. The Print. ngày 18 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  20. ^ “Nobody believed we had killed so many Chinese at Rezang La in 1962, 13 Kumaon Regiment”. Indian Express (bằng tiếng Anh). ngày 30 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  21. ^ “Rewari to get Army recruitment centre: FM rajnath Singh in Haryana”. The Times of India. ngày 17 tháng 11 năm 2016. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  22. ^ “Economic Development in Haryana, GSDP of Haryana, HSIIDC”. www.ibef.org. tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  23. ^ “BJP seeks Harayana votes on the promise of delivering Skill enhancement & growth”. www.tribuneindia.com. ngày 9 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  24. ^ “Haryana CM Manohar Lal Khattar gives NOC for dam's construction - Times of India”. The Times of India. ngày 22 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  25. ^ “Various political leaders from Haryana including Bhupinder Singh Hooda, AIJASS chief Yashpal Malik invited by PM Modi for inauguration of 64-foot tall statue of peasant leader Chhotu Ram”. The Times of India (ngày 6 tháng 10 năm 2018). Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  26. ^ “Haryana Govt: Babus to Pay 1 Re/KM for use of swanky SUVs”. Economic Times (ngày 4 tháng 10 năm 2018). Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.
  27. ^ Pioneer, The (ngày 7 tháng 9 năm 2018). “Haryana Govt okays film policy for growth of Haryanvi, non-Haryanvi cinema”. The Pioneer (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2018.