Thú sưu tầm hay thú sưu tập (tiếng Anh: Collecting) là sở thích sưu tập bao gồm tìm kiếm, sưu tầm, định giá, mua lại, thu thập, tổ chức, lập danh mục, trưng bày, thưởng ngoạn, lưu trữ và bảo quản các vật phẩm sưu tầm mà một nhà sưu tập cá nhân quan tâm. Các yếu tố tâm lý có thể đóng một vai trò trong việc thôi thúc hình thành thú vui sưu tầm và tác động của nó đối với cuộc sống của người sưu tập.[1] Carl Jung suy đoán rằng sự hấp dẫn phổ biến của thú vui sưu tầm có liên quan đến việc săn bắt và hái lượm từng là cần thiết cho sự tồn tại của con người[2].

Một bộ sưu tập búp bê kẹp hạt dẻ

Đại cương

sửa

Sưu tập là sở thích thời thơ ấu của một số người, nhưng đối với những người khác, đó là sự đeo đuổi suốt đời hoặc điều gì đó bắt đầu ở tuổi trưởng thành. Những nhà sưu tập bắt đầu sớm trong đời thường thay đổi mục tiêu của họ khi họ già đi. Một số nhà sưu tập mới bắt đầu bằng cách mua những món đồ thu hút họ và sau đó từ từ học cách xây dựng bộ sưu tập, trong khi những người khác thích phát triển một số nền tảng trong lĩnh vực này trước khi bắt đầu mua các món đồ. Sự xuất hiện của internet như một diễn đàn toàn cầu dành cho các nhà sưu tập khác nhau đã dẫn đến việc nhiều người đam mê tìm thấy nhau.

Các bộ sưu tập khác nhau ở nhiều khía cạnh gồm phạm vi, đối tượng, mục đích, cách trình bày. Cách rõ ràng nhất để phân loại các bộ sưu tập là theo loại đối tượng được thu thập. Trong bộ sưu tập, các đồ vật có thể là đồ cổ hoặc đơn giản là đồ sưu tập. Đồ cổ là những món đồ có thể sưu tập được ít nhất 100 năm tuổi, trong khi những món đồ sưu tập khác là những món đồ gần đây tùy ý, những đồ sưu tập tương đối cũ chưa phải là đồ cổ. Các sản phẩm thường trở nên có giá trị hơn theo thời gian.

Thuật ngữ đồ cổ thường dùng để chỉ các mặt hàng được sản xuất cách đây hơn 100 năm.[3] Mặc dù trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như ô tô cổ, khung thời gian ít nghiêm ngặt hơn. Đối với đồ nội thất cổ, giới hạn theo truyền thống được đặt ra vào những năm 1830. Các nhà sưu tập và đại lý có thể sử dụng từ cổ điển để mô tả những món đồ sưu tập cũ còn quá trẻ để được gọi là đồ cổ.[4]

Phân loại

sửa
 
Album tem dùng để sưu tầm tem bưu chính
 
Các mẫu vật sưu tập về số và tem được trưng bày tại triển lãm ở Ấn Độ
  • Sưu tầm đồ cổcổ vật: Đây là một thú chơi dành cho những người đam mê cổ ngoạn và cũng có nhiều nhà sưu tập đồ cổ có riêng cho mình những bảo tàng tư nhân
    • Sưu tầm đèn cổ
    • Sưu tầm đồ thờ
    • Sưu tầm đồ gốm cổ
    • Sưu tầm đồ đồng cổ
    • Sưu tập bình cổ các loại
  • Sưu tầm các vật lưu niệm, đây cũng là thú sưu tầm phổ biến
  • Sưu tầm các kỷ vật, đồ gia bảo là những hiện vật sưu tầm mang những ý nghĩa nhất định
  • Sưu tập tiền cổ[5][6][7]
  • Sưu tầm các loại tiền tệ trên thế giới[8][9].
  • Sưu tầm xe hơi
    • Sưu tầm xe cổ
  • Sưu tầm rượu
  • Sưu tập tem
  • Sưu tập bưu thiếp
  • Sưu tầm danh thiếp, thẻ điện thoại[10][11]
  • Sưu tầm sách (đây là thú vui phổ biến với các thư viện, cửa hàng sách cũ)
  • Sưu tầm truyện tranh
  • Sưu tầm các bìa nhãn trên các sản phẩm[12][13][14]
  • Sưu tập báo chí, tạp chí, sưu tầm và lưu giữ các mẫu tin (thường là cắt tờ báo ra để giữ những mẫu tin, dòng tin, bản tin).
  • Sưu tầm phim
  • Sưu tầm bìa phim (Film poster)
  • Sưu tầm băng đĩa
  • Sưu tập bật lửa zippo
  • Sưu tập gấu bông (ví dụ như Bảo tàng gấu Teddy ở Phú Quốc)
  • Sưu tập búp bê (có nhiều bảo tàng về búp bê)
  • Sưu tập các nhãn thương hiệu
  • Sưu tầm hàng hiệu trong lĩnh vực thời trang
  • Sưu tầm áo quần (có các bảo tàng về trang phục, cổ phục)
  • Sưu tầm túi xách, nón, mũ
  • Sưu tầm côn trùng
  • Sưu tầm bướm[15]
  • Sưu tầm hóa thạch, nhất là hóa thạch khủng long
  • Sưu tầm đá các loại
  • Sưu tầm các kim loại, khoáng vật, kim khí quý (sưu tầm vàng, kim cương, đá quý).
  • Sưu tầm dao
  • Sưu tầm về chủ đề quân sự, sưu tầm vũ khí, các thông tin về vũ khí.
  • Sưu tầm về các vụ kỳ án, các vụ án giết người hàng loạt.
  • Sưu tập cờ

Sưu tập gia

sửa

Dưới đây là một số nhà sưu tầm nổi tiếng trên thế giới

Xem thêm

sửa

Thư mục học

sửa
  • Blom, Philipp (2005) To Have and To Hold: an intimate History of collectors and collecting. ISBN 1-58567-377-3
  • Castruccio, Enrico (2008) "I Collezionisti: usi, costumi, emozioni". Cremona: Persico Edizioni ISBN 88-87207-59-3
  • Chaney, Edward, ed. (2003) The Evolution of English Collecting. New Haven: Yale University Press
  • Schulz, Charles M. (1984) Charlie Brown's Super Book of Things to Do and Collect: based on the Charles M. Schulz characters. New York: Random House, 1984, paperback, ISBN 0-394-83165-9, (hardcover in library binding ISBN 0-394-93165-3)
  • Redman, Samuel J. (2016) Bone Rooms: From Scientific Racism to Human Prehistory in Museums. Cambridge: Harvard University Press
  • Shamash, Jack, (2013) George V's Obsession – a King and His Stamps
  • Shamash, Jack (2014) The Sociology of Collecting
  • Thomason, Alison Karmel (2005) Luxury and Legitimation: Royal Collecting in Ancient Mesopotamia. Hampshire, U.K.: Ashgate Publishing Limited.
  • van der Grijp, Paul (2006) Passion and Profit: Towards an Anthropology of Collecting. Berlin: LIT Verlag. ISBN 3-8258-9258-1

Ghi chú và tham khảo

sửa
  1. ^ Mueller, Shirley M. (2019). Inside the Head of a Collector: Neuropsychological Forces at Play. Seattle. ISBN 978-0-9996522-7-5. OCLC 1083575943.
  2. ^ Schwager, David (17 tháng 1 năm 2017). “Why Do We Want This Stuff? Eight Views on the Psychology of Collecting”. CoinWeek (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2021.
  3. ^ Ví dụ: Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ yêu cầu đồ cổ "phải trên 100 tuổi tại thời điểm nhập khẩu".U.S. Customs and Border Protection, CBP Information Center (27 tháng 9 năm 2019). “Duty on personal and commercial imports of antiques, artwork”. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2020.
  4. ^ Ví dụ: trang web bán hàng thủ công mỹ nghệ Etsy yêu cầu các mặt hàng "cổ điển" được bán trên nền tảng của họ phải "ít nhất 20 năm tuổi". “Vintage Items on Etsy”. 18 tháng 10 năm 2017.[liên kết hỏng]
  5. ^ “Home”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  6. ^ “American Numismatic Society - Main / Home Page”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  7. ^ “- Numismatics International - Celebrating 50 Years”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  8. ^ “Chicago Coin Club”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  9. ^ Dan Bouge. “Silver Dollar Club”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  10. ^ “Shannonside CallCard Collectors Club - Website Ver 2.0”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  11. ^ “Swedish Phonecard Collectors' Society”. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 3 năm 2012.
  12. ^ “British Matchbox Label and Booklet Society working for Phillumeny”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  13. ^ “North Western Phillumenists”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  14. ^ “wmmls.co.uk”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.
  15. ^ “Ephemera Society of America”. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2015.

Liên kết ngoài

sửa