Tể tướng Lưu Gù

Tể tướng Lưu Gù (giản thể: 宰相刘罗锅; phồn thể: 宰相劉羅鍋; bính âm: Zǎixiàng liúluóguo; nghĩa đen 'Tể tướng Lưu La Oa') là một bộ phim truyền hình cổ trang của Trung Quốc đại lục do Thạch Linh và Trương Tử Ân làm đạo diễn, với sự tham gia diễn xuất của Lý Bảo Điền, Trương Quốc Lập, Vương Cương và Đặng Tiệp. Phim được trình chiếu lần đầu vào năm 1996 và từng được phát sóng tại Việt Nam trên các kênh VTV2 và VTV3. Tác phẩm đã đoạt tới 4 giải Kim Ưng tại lễ trao giải lần thứ 14, trong đó có hạng mục Phim truyền hình dài tập xuất sắc nhất.

Tể tướng Lưu Gù
Bìa DVD của bộ phim
Thể loại	Hài Chính kịch Cổ trang
Kịch bản	Bạch Hoa Tần Bồi Xuân Thạch Linh Trương Nhuệ
Đạo diễn	Thạch Linh Trương Tử Ân
Diễn viên	Lý Bảo Điền Trương Quốc Lập Vương Cương Đặng Tiệp
Nhạc dạo	"Thanh quan dao" (do Tạ Đông thể hiện)
Nhạc kết	"Cố sự tựu thị cố sự" (do Đới Nhiêu thể hiện)
Soạn nhạc	Vương Lê Quang
Quốc gia	Trung Quốc
Ngôn ngữ	Quan thoại
Số mùa	1
Số tập	40
Sản xuất
Nhà sản xuất	Phan Hồng Nghiệp Trương Quốc Quân
Thời lượng	45 phút/tập
Đơn vị sản xuất	Công ty sản xuất văn hoá nghệ thuật Bắc Kinh
Trình chiếu
Kênh trình chiếu	CCTV

Tóm tắt nội dung

Nội dung phim xoay quanh nhân vật Lưu Dung (Lý Bảo Điền thủ vai) một thanh niên quê ở Sơn Đông, có biệt danh Lưu Gù dưới thời vua Càn Long (Trương Quốc Lập thủ vai). Mở đầu phim, Lưu Dung đến kinh thành tham dự kỳ thi Đình tổ chức mỗi ba năm một lần. Trong thời gian ở kinh thành, Lưu Dung tham gia ván cờ kén rể, đánh bại tất cả các đối thủ và cưới Hà Nhi cách cách (Đặng Tiệp thủ vai) con gái của Lục vương. Sau khi vạch trần chuyện mờ ám xung quanh kỳ thi, Lưu Dung trở thành trạng nguyên và được cử đến Giang Ninh làm quan xét xử. Còn đối thủ Hòa Thân (Vương Cương thủ vai) không bao giờ ngừng đố kỵ Lưu Dung và sử dụng mọi thủ đoạn để gây khó dễ cho ông. Kể từ đó, Lưu Dung nhiều lần tranh đấu bằng trí tuệ và cũng không ít lần bẽ mặt trong các vụ việc cả công lẫn tư trên quan trường lẫn trước mặt dân chúng; ông còn nhiều lần bị bãi chức do tính cách quá thẳng thắn. Về sau khi vua Gia Khánh (Nguyễn Tuần thủ vai) lên ngôi, Hòa Thân bị lật đổ và xử tử, còn Lưu Dung thì vì tuổi già nên cáo quan về quê.

Phân vai

Nhân vật	Thể hiện	Ghi chú	Nguồn
Lưu Dung	Lý Bảo Điền
Càn Long	Trương Quốc Lập
Châu Khánh Thư (Càn Long giả)
Hòa Thân	Vương Cương
Lưu phu nhân (Hà Nhi cách cách)	Đặng Tiệp
Lục vương	Lý Đinh
Ngân Hồng	Lý Ái Quần
Lý Tịnh	Trần Binh
Thái giám Hồ Thắng	Hồng Tôn Nghĩa
Trương Thành	Lý Gia Tôn
Lưu An	Lý Úc
Yên Thuý	Khâu Duyệt
Phán Nha	Mạnh Đan Phong
Bát vương	Cương Lợi Dân
Cửu vương	Cao Đồng Lâm
Tái Điêu Thuyền	Vương Lộ Dao
Thái hậu	Viên Mai
Tuần phủ Chiết Giang Tôn Hữu Đạo	Vương Cảnh Minh
Uông Trung Trực	Triệu Tuấn Lương
Gia Khánh	Nguyễn Tuần
Lưu Quân	Châu Trung Hoà, Nghiêm Quán Anh
Hương phi	Mễ Lạp, Dương Tịnh
Lục vương phu nhân	Lý Phượng Anh
Hoà Thái Thái	Cù Minh
Quế Phó Thái	Nguỵ Đức Sơn
Tuần phủ Giang Tô	Thượng Ấn Toàn
Thập Lý Hương	Thạch Kiên Trinh
Ngô Huyền Linh	Hầu Đồng Giang
Vương Quý	Lý Gia Ngọc
Triệu Phúc	Cố Trung Lương
Thạch Kính Hổ	Đại Thiếu Lâm
Sư gia phủ Thuận Thiên	Lưu Trường Sinh
Lý Tú Thanh (cô gái ở huyện Thanh Hà)	Lưu Đan
Quan viên Hậu Bổ	Vương Đức Lâm
Tuần phủ An Huy	Trương Liên Hỷ
Uông Diêm Thương	Lý Chấn Bình
Trịnh Bản Kiều	Quản Tôn Tường
Phán phu nhân	Hàn Thục Văn
Đồ đệ Lý Phát	Cố Thiên
Sư phụ Lý Phát	Trần Chí Kiên
Thiếu gia	Đồng Thuỵ Kiệt
Lão Bảo	Đới Tịnh Di
Xuân nương	Xa Tú Thanh
Thu Quan	Trương Nguyên Muội

Sản xuất

Ngay từ đầu, đoàn làm phim Tể tướng Lưu Gù đã đóng dấu hiệu "không phải lịch sử" cho bộ phim. Các nhà biên kịch Tần Bồi Xuân, Thạch Linh, Trương Duệ và Bạch Hoa sử dụng rất nhiều chất liệu khác nhau để tổ hợp nên kịch bản bao gồm chính sử, dã sử, câu chuyện lưu truyền ở dân gian hay tấu đơn, đặc biệt là tướng thanh (hay tấu nói) truyền thống "quan trường đấu" để tăng thêm phần hài hước. Mặc dù các nhân vật chính trong phim như Càn Long, Lưu Dung, Hòa Thân đều dựa trên là những nhân vật lịch sử có thật, nhưng rất nhiều sự kiện trong phim là hư cấu.

Tên gốc của bộ phim khi phát sóng tại Trung Quốc đại lục là Tể tướng Lưu La Oa với "la oa" nghĩa là gù, tương ứng với tên gọi Tể tướng Lưu Gù trong tiếng Việt. Tuy nhiên, cả hai yếu tố "tể tướng" và "gù" đều không phù hợp với hình tượng Lưu Dung trong thực tế. Về chức vụ, Lưu Dung chưa từng đảm nhậm chức tể tướng. Sau khi Chu Nguyên Chương xử lý vụ án Hồ Duy Dung, chức vụ tể tướng đã bị hủy bỏ trong triều đình nhà Minh và được thay thế bằng các chức vụ Đại học sĩ. Triều đình nhà Thanh cũng theo lệ đó. Nội các nhà Thanh đến thời Càn Long được hình thành từ 3 điện 3 các, bao gồm Bảo Hòa điện, Văn Hoa điện, Vũ Anh điện, Văn Uyên các, Đông các và Thể Nhân các. Chức vụ cao nhất mà Lưu Dung từng đảm nhiệm là Thể Nhân các Đại học sĩ. Sau khi Quân cơ xứ được thành lập dưới triều Ung Chính, nhóm các quan viên đảm nhiệm chức vụ Quân cơ đại thần nắm vị trí quan trọng trong triều đình nhà Thanh, có quyền hành như một tể tướng, vượt trên các Nội các Đại học sĩ. Về hình tượng, mặc dù nhân vật Lưu Dung do Lý Bảo Điền đóng trong phim bị gù, song trên thực tế vóc dáng của nhân vật này trong lịch sử lại hoàn toàn bình thường.

Nhạc phim

"Thanh quan dao" là bài hát chủ đề cho 40 tập phim Tể tướng Lưu Gù, do Vương Lê Quang phổ nhạc và Trương Hòa Bình viết lời. Đây là tác phẩm nhạc phim truyền hình đầu tiên Vương Lê Quang hoàn thành sau khi tốt nghiệp khoa sáng tác Học viện Âm nhạc Trung ương vào năm 1991, cũng là tác phẩm giúp ông trở nên nổi tiếng trong ngành. Về sau, Trương Hòa Bình trở thành Viện trưởng Nhà hát Nghệ thuật nhân dân Bắc Kinh, còn Vương Lê Quang đảm nhiệm Viện trưởng Học viện Âm nhạc Trung Quốc. Vào tối ngày 6 tháng 12 năm 2008, lễ vinh danh Ca khúc phim truyền hình nhân kỷ niệm "30 năm cải cách và mở cửa" được tổ chức tại nhà thi đấu Quảng Châu. Sau nhiều lần họp, tuyển chọn, tổ chức hội thảo chuyên gia, ban tổ chức đã chọn ra 30 ca khúc truyền hình xuất sắc nhất từ hơn 300 bài hát chủ đề của các phim truyền hình do các bên gửi đến, bên cạnh đó là các top 10 dành cho các cá nhân nhạc sĩ, viết lời và trình bày các ca khúc phim truyền hình. "Thanh quan giao" trở thành 1 trong 30 ca khúc xuất sắc được trao giải. Nhà soạn nhạc Vương Lê Quang cũng được chọn vào "Từ điển nhạc sĩ Trung Quốc".

STT	Nhan đề	Phổ lời	Phổ nhạc	Thể hiện	Thời lượng
1.	"Thanh quan dao" (Nhạc hiệu mở đầu)	Trương Hòa Bình	Vương Lê Quang	Tạ Đông
2.	"Cố sự tựu thị cố sự" (Nhạc kết)	Trương Hòa Bình	Vương Lê Quang	Đới Nhiêu

Phát sóng quốc tế

Quốc gia	Đài/kênh truyền hình	Ngày ra mắt	Tựa đề	Nguồn
Việt Nam	VTV2	1 tháng 6 năm 2015	Tể tướng Lưu Gù
	SCTV1	2011
	VTV3	2008
		2004

Đón nhận

Năm 1996 được xem là mở đầu giai đoạn phát triển mới của phim truyền hình Trung Quốc đại lục khi phong cách giải trí bắt đầu được ưa chuộng, sở thích của khán giả bắt đầu chuyển sang những nội dung lịch sử có tính hài hước. Sau khi phát sóng, không chỉ đạt mốc rating cao khó chạm tới vào thời điểm đó, Tể tướng Lưu Gù còn khiến cho nghệ thuật hí kịch trở thành một điểm nóng. Tại lễ trao giải Kim Ưng cho phim truyền hình Trung Quốc lần thứ 14, bộ phim không chỉ giành được giải phim truyền hình dài tập xuất sắc mà còn chiến thắng ở 3 hạng mục cá nhân khác bao gồm nam diễn viên chính, nam diễn viên phụ và nữ diễn viên phụ xuất sắc.

Sau khi phát sóng, bộ phim lập tức được yêu thích và nổi tiếng trên toàn Đại lục. Không chỉ là bộ phim truyền hình có sức ảnh hưởng toàn quốc trong năm 1996, Tể tướng Lưu Gù còn trở thành một trong những tác phẩm đáng chú ý nhất trong thập niên 90. Mặc dù trước đây đã có rất nhiều bộ phim cổ trang của Hồng Kông và Đài Loan, nhưng sự ra đời của Tể tướng Lưu Gù được xem là bắt đầu cho sự bùng nổ của các bộ phim cổ trang ở Đại lục. Theo một khảo sát vào năm 1998, đây được xem là bộ phim hài hiếm có được yêu thích bởi nhiều đối tượng khán giả bất kể giới tính, tuổi tác, nghề nghiệp, trình độ văn hóa cũng như nhiều khía cạnh khác. Được gọi là "bom tấn quốc dân" hay "phim truyền hình quốc dân", cho đến nay, Tể tướng Lưu Gù vẫn được xem là một trong những bộ phim truyền hình Hoa Ngữ hay nhất. Phim đã làm góp phần làm nên tên tuổi của các diễn viên trong phim như Lý Bảo Điền, Vương Cương và Trương Quốc Lập. Ba diễn viên này thường được gọi chung là "tam giác sắc". Không chỉ được yêu thích ở đại lục, Tể tướng Lưu Gù còn đạt được rating tốt ở Đài Loan, và là một trong những bộ phim truyền hình Hoa Ngữ được khán giả Việt Nam yêu thích.

Năm 2000, vở kịch chuyển thể từ bộ phim đã công diễn tại Đài Loan và thu hút đông đảo khán giả với doanh thu 300.000 Nhân dân tệ.

Giải thưởng

Giải thưởng	Hạng mục	Tác phẩm/người nhận	Kết quả	Nguồn
Giải Kim Ưng lần thứ 14	Phim truyền hình dài tập xuất sắc nhất	Tể tướng Lưu Gù	Đoạt giải
	Nam diễn viên chính xuất sắc nhất	Lý Bảo Điền	Đoạt giải
	Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất	Vương Cương	Đoạt giải
	Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất	Đặng Tiệp	Đoạt giải

Thư mục

• Bạch Tiểu Dịch, 白小易 (2007). 新语境中的中国电视剧创作 [Sự sáng tạo của phim truyền hình Trung Quốc trong bối cảnh mới] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Điện ảnh Trung Quốc. ISBN 9787106026264.
• Đới Cẩm Hoa, 戴锦华 (2000). 雾中风景: 中国电影文化, 1978-1998 [Phong cảnh trong sương mù: Văn hóa điện ảnh Trung Quốc, 1978-1998] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Đại học Bắc Kinh. ISBN 9787301045275.
• Đới Độc Hành, 戴獨行 (tháng 12 năm 1996). “銀色大陸看板”. 世界電影雜誌 [Tạp chí Điện ảnh Thế giới]. Hiệp hội Điện ảnh Trung Quốc. 336. ISSN 1002-9966.
• La Minh, 罗明; Hồ Vận Phương, 胡运芳 (1998). 中国电视观众现状报告 [Báo cáo về tình hình hiện tại của người xem truyền hình ở Trung Quốc] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Văn hiến Khoa học xã hội. ISBN 9787801490858.
• Lưu Lan Phương, 刘兰芳; Dị Thiên, 异天 (1997). 中国曲艺界人名大辞典 [Đại từ điển nghệ sĩ dân gian Trung Quốc] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Quảng bá quốc tế Trung Quốc. ISBN 9787507814804.
• Lý Cảnh Bình, 李景屏 (2000). 乾隆, 和珅與劉墉 [Càn Long, Hòa Thân và Lưu Dung] (bằng tiếng Trung). Tập đoàn xuất bản Tri thư phòng. ISBN 9789570492378.
• Ngô Tố Linh, 吴素玲 (1997). 中国电视剧发展史纲 [Vài nét về lịch sử phát triển của phim truyền hình Trung Quốc] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Học viện Quảng bá Bắc Kinh. ISBN 9787810047296.
• Thi Tử Thanh, 施子清 (2008). 書法經緯 [Thư pháp kinh vĩ] (bằng tiếng Trung). Công ty hữu hạn Thư viện Thiên địa. ISBN 9789882119956.
• Thủy Trung Ngư, 水中鱼 (1 tháng 3 năm 2012). 中国未解之谜全知道 [Tất cả những bí ẩn chưa được giải đáp của Trung Quốc] (bằng tiếng Trung). Beijing Book Co. Inc. ISBN 9787560972336.
• Trần Hiểu Xuân, 陈晓春; Trương Hoành, 张宏; Vương Thấm Thấm, 王沁沁 (1 tháng 2 năm 2021). 影视制片：从项目策划到市场营销 [Sản xuất phim và truyền hình: Từ lập kế hoạch dự án đến tiếp thị] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Bưu điện nhân dân. ISBN 9787115550323.
• Trung tâm nghiên cứu Văn học Trung Quốc hiện đại Đại học Nam Kinh, 南京大学中国现代文学研究中心 (2003). 2002 文学评论 [Đánh giá văn học 2002] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Văn học nhân dân. ISBN 9787020042531.
• Trương Kiến Hùng, 張建雄 (16 tháng 4 năm 2019). 讀史論知人 [Đọc sử để biết người] (bằng tiếng Trung). Công ty hữu hạn Báo chí thương mại. ISBN 9789620773167.
• Từ Lâm Chính, 徐林正 (2005). 中国影视明星档案 [Hồ sơ ngôi sao điện ảnh và truyền hình Trung Quốc] (bằng tiếng Trung). Nhà xuất bản Văn nghệ Chiết Giang. ISBN 9787533921040.

Liên kết ngoài

• Trang web kênh giải trí Weilai của Đài LoanLưu trữ 2016-04-17 tại Wayback Machine
• Tể tướng Lưu Gù trên Internet Movie Database
• Tể tướng Lưu Gù trên Douban