Hệ/
Kỷ
Thống/
Thế
Bậc/
Kỳ
Tuổi
(Ma)
Paleogen Paleocen Đan Mạch trẻ hơn
Creta Thượng
/Muộn
Maastricht 66.0 72.1
Champagne 72.1 83.6
Santon 83.6 86.3
Cognac 86.3 89.8
Turon 89.8 93.9
Cenoman 93.9 100.5
Hạ/Sớm Alba 100.5 ~113.0
Apt ~113.0 ~125.0
Barrême ~125.0 ~129.4
Hauterive ~129.4 ~132.9
Valangin ~132.9 ~139.8
Berrias ~139.8 ~145.0
Jura Thượng
/Muộn
Tithon già hơn
Phân chia kỷ Creta theo ICS năm 2017.[1]

Tầng Santon là một kỳ trong niên đại địa chất hay một bậc trong địa tầng. Nó thuộc thế Creta muộn hoặc thống Creta trên, có niên đại kéo dài từ ~ 86.3 Ma (Ma: Megaannum, triệu năm trước) tới ~ 83.6 Ma. Tầng Santon theo sau tầng Cognac và đứng trước tầng Champagne.[2]

Địa tầng

sửa

Tầng Santon được đề xuất bởi nhà địa chất học người Pháp Henri Coquand vào năm 1857. Nó được đặt tên dựa theo tên La tinh (Mediolanum Santonum) của quận lỵ Saintes trong khu vực Saintonge, nơi mà khu vực điển hình gốc nằm.

Đáy (móng) tầng Santon được xác định là sự xuất hiện của các loài thân mềm hai mảnh vỏ inoceramid Cladoceramus undulatoplicatus. Đỉnh của nó (đáy của tầng Champagne) được đánh dẫu bằng sự tuyệt chủng của loài huệ biển Marsupites testudinarius.[3] GSSP (mặt cắt tham chiếu chính thức) cho đáy tầng Santon được định nghĩa tại 94,4 m ở ranh giới phía đông của mỏ đá Cantera de Margas, phía nam Olazagutia (Navarra, bắc Tây Ban Nha, tại tọa độ 42°52′5,3″B 2°11′40″T / 42,86667°B 2,19444°T / 42.86667; -2.19444) và được đánh dấu là sự xuất hiện lần đầu tiên của loài động vật hai mảnh vỏ Platyceramus undulatoplicatus[4].

Phân chia

sửa

Tầng Santon đôi khi được chia thành các phân tầng Hạ, Trung và Thượng. Trong đại dương Tethys tầng Santon cùng niên đại với một đới sinh vật cúc đá (Amonoidea) là Placenticeras polyopsisSinh địa tầng dựa trên Inoceramidae, nannoplankton hoặc trùng lỗ (Foraminifera) là chi tiết hơn.

Cổ sinh vật học

sửa

†Ankylosauria

sửa
Ankylosaurs ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

Chim (khủng long chân thú biết bay)

sửa
Chim ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

Apatornis[6]

Neuquenornis[5]

Parahesperornis[6]

Patagopteryx[5]

Cá sụn

sửa
Cá sụn ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

†Ceratopsia

sửa
Ceratopsia ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
 
Graciliceratops
 
Udanoceratops

Crocodylomorpha

sửa
Crocodylomorpha ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
 
Phục dựng của Notosuchus, một họ hàng của cá sấu
Thú ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
  • Paracimexomys
  1. Paracimexomys magister[5]

†Ornithopoda

sửa
Ornithopoda ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
 
Claosaurus
 
Gryposaurus
 
Nipponosaurus, một chi khủng long mỏ vịt

†Plesiosauria

sửa
Plesiosauria ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
D. osborni (từ tầng Cognac tới tầng Champagne) Fort Hays Limestone, Kansas, USA

†Pterosauria

sửa
Pterosauria ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh
 
Bakonydraco

†Sauropoda

sửa
Sauropods ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

Bò sát có vảy

sửa
Bò sát có vảy ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

Eonatator

 
Tylosaurus
  1. Madtsoia madagascariensis[6]

Pannoniasaurus

Tylosaurus

†Theropoda (phi chim)

sửa
Theropoda phi chim ở tầng Santon
Đơn vị phân loại Thời gian tồn tại Vị trí Đặc điểm Hình ảnh

Achillesaurus[5]

Achillobator

Alectrosaurus

Aucasaurus[5]

Thực vật

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ “ICS Timescale Chart”. www.stratigraphy.org.
  2. ^ Gradstein et al. (2004)
  3. ^ “GeoWhen Database - Santonian”. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2015. Version 1.1.0.Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (liên kết)
  4. ^ Santonian
  5. ^ a b c d e f g Chỉ biết có tại tầng này
  6. ^ a b c d e Niên đại không chắc chắn
Tài liệu

Liên kết ngoài

sửa
Cretaceous Period
Lower/Early Cretaceous Upper/Late Cretaceous
Berriasian | Valanginian | Hauterivian
Barremian| Aptian | Albian
Cenomanian | Turonian | Coniacian
Santonian |Campanian | Maastrichtian