Sản xuất quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ hai

Sản xuất quân sự trong chiến tranh thế giới thứ hai là những hoạt động sản xuất, cung cấp, tài trợ tất cả mọi nguồn lực cho các bên tham gia Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945). Những hoạt động này đóng vai trò quyết định trong nỗ lực chiến tranh của các bên, trong đó, phe Đồng Minh hơn hẳn phe Trục trong mọi lĩnh vực. Việc có được những nguồn tài chính và tài nguyên khổng lồ để chịu đựng gánh nặng của cuộc chiến phụ thuộc vào nền kinh tế và chính trị của mỗi bên, đặc biệt là các cường quốc. Trong giai đoạn đầu chiến tranh (1939-1940), phe Trục chiếm ưu thế về nhân lực và sản xuất, nhưng sau khi Liên Xô và Hoa Kỳ tham chiến (1941), cán cân lực lượng ngả hẳn về phía Đồng Minh.

Phụ nữ làm việc trong nhà máy cơ khí, Hoa Kỳ, 1942

Lịch sử

Thống kê (1938 - 1945)

Quân sự

Tổng quan

Quân nhân

Phục vụ	Đồng Minh	Trục
Chiến đấu	x	x
Dự bị	x	x
Tàu vận tải, phá băng	x	x
Khác	x	x
Tổng	80,000,000	30,000,000

Khí tài chính

Loại	Đồng Minh	Trục
Xe tăng, xe bọc thép, pháo tự hành, xe cơ giới, mô-tô các loại	4,358,649	670,288
Pháo, súng cối và súng bộ binh	6,792,696	1,363,491
Máy bay	637,248	229,331
Tên lửa	0	45,458
Tàu	54,932	1,670

Theo quân chủng

Không quân

Nhà máy sản xuất máy bay B-25

Lực lượng	Tổng cộng	Tiêm kích	Cường kích	Ném bom	Trinh sát	Vận tải	Huấn luyện	Khác	Quân nhân
Anh	177,025	38,786	33,811	38,158	7,014	12,585	46,256	415	1,927,395
Hoa Kỳ	324,000	99,000		97,000		23,000	57,000		2,400,000
Liên Xô	136,223	22,301	37,549	21,116		17,332	4,061
Khác
Đồng Minh	637,248	164,087	71,360	156,274	7,014	52,917	107,317	415

Đức Quốc xã và các vùng bị chiếm đóng	133,387	57,653	8,991	28,577	5,025	8,396	14,311	11,361	3,402,200
Romania	1,113	513	272	128	0	200	0	0
Italia	13,402	6,157	34	3,381	388	2,471	968	3
Nhật Bản	71,580	26,548	21,639	13,839	3,709	1,073	3,420	1,376
Khác	9,849	881	4	395	318	1,880	5,145	57
Trục	229,338	91,752	30,936	46,320	11,002	9,176	22,944	12,794

Lục quân

Lực lượng	Xe tăng và pháo tự hành	Xe bọc thép	Phương tiện giao thông khác	Pháo	Súng cối	Súng máy	Quân nhân
Anh	47,862	47,420	1,475,521	226,113	239,540	1,090,410	11,192,533
Hoa Kỳ	102,410		2,382,311	257,390	105,055	2,679,840	10,000,000
Liên Xô	106,025		197,100	516,648	200,300	1,477,400 (chưa kể 6 triệu súng tiểu liên)	34,000,000
Khác
Đồng Minh	256,297	47,420	4,054,932	1,000,151	544,895	5,247,650

Đức Quốc xã và các vùng bị chiếm đóng	67,429	345,914	159,147	73,484	674,280		16,540,835
Hungary	908			447		4,583
Italia	3,368		83,000	7,200	22,000
Nhật Bản	3,724		165,945	13,350	29,000	380,000
Khác
Trục	75,429	345,914	408,092	94,481	725,280	384,583

Hải quân

Lực lượng	Tất cả tàu lớn	Tàu sân bay	Thiết giáp hạm	Tàu tuần dương	Tàu khu trục	Tàu frigate	Tàu corvette	Sloops	tàu tuần tra	Tàu ngầm	Tàu quét lôi	Tàu đổ bộ	Quân nhân
Anh	890	36 (bao gồm 24 tàu sân bay hạng nhẹ)	6^{[note 1]}	102	291	209	387	33	4,209	238	1,244	9,538	1,227,415
Hoa Kỳ	6,771	134 (bao gồm 110 tàu sân bay hạng nhẹ)	8	48	349					245		35,000	x
Liên Xô			2^{[note 2]}	2	25					52
Khác
Đồng Minh		199 (bao gồm 165 tàu sân bay hạng nhẹ)	16	152	665	209	387	33	4,209	568	1,244	44,538

Đức Quốc xã					17					1,152			1,500,000
Italia			3	6	6					63
Nhật Bản		16	2	9	63					199
Khác
Trục		16	5	15	69	0	0	0	0	1,414	0	0

Kinh tế

Tổng quan

GDP

Tính theo Đô la quốc tế, tỷ giá năm 1990.

	Đồng Minh	Trục
GDP	12,321,000,000	5,556,000,000
Chi phí

Cung cấp hàng hóa và nguyên liệu quan trọng

Một lượng rất lớn tàu vận tải được đóng trong thời gian chiến tranh

	Đồng Minh	Trục
Tàu vận tải	47,118	x
Tàu sửa chữa	46,817,172	5,621,967
Than	4,581,400,000	2,629,900,000
Dầu thô	1,043,000,000	66,000,000
Thép	733,006,633	x
Nhôm	5,104,697	1,199,150
Miăng	3,934,043	x

tính bằng tấn (1 tấn = 1000 kg)

GDP theo quốc gia

Tỉ lệ GDP giữa Khối Đồng Minh và Khối Trục trong Chiến tranh thế giới thứ hai

Tổng thu nhập quốc dân^{[nb 1]}^[1]^[2]
Quốc gia	1938	1939	1940	1941	1942	1943	1944	1945
Đại Anh	284	287	316	344	353	361	346	331
Chính quốc Anh	115	-	-	-	-	-	-	-
Thuộc địa Anh	285	-	-	-	-	-	-	-
Đế quốc Anh	684	287	316	344	353	361	346	331
Pháp	186	199	82/82	130	116	110	93	101
Thuộc địa Pháp	49	---	---	---	---	---	---	---
Đế quốc Pháp	235	199	82/82	130	116	110	93	101
Liên Xô	359	366^{[nb 2]}	417^{[nb 3]}	359	274	305	362	343
Hoa Kỳ^{[nb 4]}	800	869	943	1,094	1,235	1,399	1,499	1,474
Đức	376	411	416	441	444	454	466	322
Vùng bị chiếm đóng	---	---	---	---	---	---	---	---
Đế chế thứ ba	376	411	416	441	444	454	466	322
Italia	141	151	147	144	145	137	117	92
Vùng bị chiếm đóng	3	---	---	---	---	---	---	---
Đế quốc Italia	144	151	147	144	145	137	117	92
Nhật Bản	169	184	192	196	197	194	189	144
Vùng bị chiếm đóng	63	---	---	---	---	---	---	---
Đại đế quốc Nhật Bản	232	184	192	196	197	194	189	144
Đồng Minh total:	919	486	398	1,927	1,978	2,065	2,207	2,341
Trục total:	376	411	837	911	902	895	758	466
Tỉ lệ GDP Đồng Minh/Trục:^{[nb 5]}	2.51	1.18	0.54	1.75	2.06	2.31	2.86	5.02

^ Tỉ Đô la quốc tế, giá 1990. Adjusted annually for changing compositions within each alliance.
^ Liên Xô chiếm phía Đông Ba Lan năm 1939
^ Ba nước Baltic sáp nhập vào Liên Xô giữa năm 1940
^ Alaska và Hawaii chỉ trở thành bang của Hoa Kỳ sau chiến tranh
^ GDP ratio: A 2.06 ratio means combined Allied GDP was 2.06 times higher than Axis GDP.

Chú thích

Pháp thuộc phe Trục: 1940:50% (xanh nhạt), 1941-44:100% (nâu)
Liên Xô thuộc phe Đồng Minh: 1941:44% (xanh nhạt), 1942-1945:100%.
Hoa Kỳ viện trợ trực tiếp cho Khối Đồng Minh theo Chương trình Cho vay - Cho thuê từ tháng 3 năm 1941, though the US made it possible for the Allies to purchase US-produced materiel from 1939^[3]
Italy: 1938:0%, 1939-1943:100% Trục (nâu), 1944-1945:100% Đồng Minh
Nhật Bản thuộc phe Trục với Hiệp ước Đồng Minh tay ba năm 1940.
The Allied and Axis totals are not the immediate sum of the table values; see the distribution rules^{[cần giải thích]} used above.

Bích chương tuyên truyền

Tham khảo

^ the five King George V class were started prior to war, a further four battleships were cancelled to make resources available for construction of other ships (Gazarke & Dulin)
^ Two battlecruisers of Kronshtadt-class laid down but never progressed

^ “Comparison of GDP adjusted for actual yearly shared contribution to war efforts after Zuljan, Ralph, Allied and Axis GDP”, "Articles On War", OnWar.com, 2003, truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2014
^ Harrison, 1998
^ General Article: Foreign Affairs, pbs.org

[3] Tỉ Đô la quốc tế, giá 1990. Adjusted annually for changing compositions within each alliance.

[6] Liên Xô chiếm phía Đông Ba Lan năm 1939

[7] Ba nước Baltic sáp nhập vào Liên Xô giữa năm 1940

[8] Alaska và Hawaii chỉ trở thành bang của Hoa Kỳ sau chiến tranh

[9] GDP ratio: A 2.06 ratio means combined Allied GDP was 2.06 times higher than Axis GDP.

[1] the five King George V class were started prior to war, a further four battleships were cancelled to make resources available for construction of other ships (Gazarke & Dulin)

[2] Two battlecruisers of Kronshtadt-class laid down but never progressed

[4] “Comparison of GDP adjusted for actual yearly shared contribution to war efforts after Zuljan, Ralph, Allied and Axis GDP”, "Articles On War", OnWar.com, 2003, truy cập ngày 8 tháng 6 năm 2014

[Harrison-5] Harrison, 1998

[10] General Article: Foreign Affairs, pbs.org

[note 1]

[note 2]

[nb 1]

[1]

[2]

[nb 2]

[nb 3]

[nb 4]

[nb 5]

[3]