Phạm Duy Tất
Phạm Duy Tất (sinh 1934-2019), nguyên là một tướng lĩnh Bộ binh, sau chuyển sang Binh chủng Lực lượng Đặc biệt của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cấp bậc Chuẩn tướng.[1] Ông xuất thân từ những khóa học ở giai đoạn đầu tiên ở trường Sĩ quan Trừ bị do Chính phủ Quốc gia Việt Nam mở ra tại miền Nam Việt Nam. Năm 1970, khi Binh chủng Lực lượng Đặc biệt giải tán, ông chuyển sang Binh chủng Biệt động quân.
Phạm Duy Tất | |
|---|---|
Chức vụ | |
 Chỉ huy các đơn vị trực thuộc triệt thoái khỏi Cao nguyên | |
| Nhiệm kỳ | 16/3/1975 – 29/3/1975 |
| Cấp bậc | -Chuẩn tướng |
| Tư lệnh Quân đoàn | -Thiếu tướng Phạm Văn Phú |
| Vị trí | Quân khu II |
Chỉ huy trưởng BĐQ Quân khu 2 Tư lệnh chiến trường Kontum | |
| Nhiệm kỳ | 1/1975 – 16/3/1975 |
| Cấp bậc | -Đại tá -Chuẩn tướng (14/3/1975) |
| Tư lệnh Quân khu | -Trung tướng Nguyễn Văn Toàn -Thiếu tướng Phạm Văn Phú |
| Vị trí | Quân khu II |
Chỉ huy trưởng BĐQ Quân khu 2 | |
| Nhiệm kỳ | 9/1973 – 3/1975 |
| Cấp bậc | -Đại tá |
| Tham mưu trưởng | -Trung tá Lê Chữ |
| Tiền nhiệm | -Đại tá Nguyễn Văn Đương |
| Kế nhiệm | Cuối cùng |
| Vị trí | Quân khu II |
Chỉ huy trưởng BĐQ Quân khu 4 | |
| Nhiệm kỳ | 8/1970 – 9/1973 |
| Cấp bậc | -Đại tá |
| Tư lệnh Quân khu | -Thiếu tướng Ngô Quang Trưởng -Thiếu tướng Nguyễn Vĩnh Nghi |
| Kế nhiệm | Cuối cùng |
| Vị trí | Quân khu IV |
 Chỉ huy trưởng Lực lượng Đặc biệt Quân khu 4 | |
| Nhiệm kỳ | 6/1969 – 8/1970 |
| Cấp bậc | -Trung tá -Đại tá (1/1970) |
| Tư lệnh Quân khu | -Thiếu tướng Nguyễn Viết Thanh -Thiếu tướng Ngô Dzu |
| Tiền nhiệm | -Trung tá Nguyễn Thành Chuẩn |
| Vị trí | Quân khu IV |
 Chỉ huy trưởng Lực lượng Đặc biệt Quân khu 3 | |
| Nhiệm kỳ | 6/1968 – 6/1969 |
| Cấp bậc | -Trung tá (6/1968) |
| Tư lệnh Vùng | -Trung tướng Lê Nguyên Khang -Trung tướng Đỗ Cao Trí |
| Vị trí | Vùng 3 chiến thuật |
 Chỉ huy trưởng Trung tâm Huấn luyện Hành quân Delta (tiền thân của Liên đoàn 81 Biệt cách dù) | |
| Nhiệm kỳ | 1/1966 – 6/1968 |
| Cấp bậc | -Thiếu tá (7/1965) |
| Kế nhiệm | -Trung tá Phan Văn Huấn |
| Vị trí | Vùng 3 chiến thuật |
Thông tin cá nhân | |
| Quốc tịch |  Hoa Kỳ Việt Nam Cộng hòa |
| Sinh | Tháng 8 năm 1934 Quảng Bình, Việt Nam |
| Mất | 11 tháng 12 năm 2019 (85 tuổi) Virginia, Hoa Kỳ |
| Nguyên nhân mất | Tuổi già |
| Nơi ở | Virginia, Hoa Kỳ |
| Nghề nghiệp | Quân nhân |
| Dân tộc | Kinh |
| Tôn giáo | Công Giáo |
| Vợ | Phan Thị Bạch Yến |
| Họ hàng | Anh: Phạm Vỵ Cháu: Phạm Thị Tố Nga |
| Con cái | 5 người con (2 trai, 3 gái) Phạm Duy Thúy Hồng Phạm Duy Việt Phạm Duy Vân Hồng Phạm Duy Diên Hồng Phạm Duy Vũ |
| Học vấn | Tú tài bán phần |
| Alma mater | -Trường Trung học Phổ thông ở Quảng Bình -Trường Trung học Phổ thông ở Huế -Trường Bộ binh Thủ Đức |
| Quê quán | Trung Kỳ |
Phục vụ trong lực lượng vũ trang | |
| Thuộc |  Quân lực Việt Nam Cộng hòa |
| Phục vụ |  Việt Nam Cộng hòa |
| Năm tại ngũ | 1954-1975 |
| Cấp bậc |  Chuẩn tướng |
| Đơn vị | Lực lượng Đặc biệt Biệt động quân |
| Chỉ huy |  Quân đội Quốc gia Quân lực Việt Nam Cộng hòa |
| Tham chiến | Chiến tranh Việt Nam |
Tiểu sử & Binh nghiệp
sửaÔng sinh vào tháng 8 năm 1934, trong một gia đình nho học tại Quảng Bình, miền Trung Việt Nam. Thời niên thiếu ông học ở trường Trung học Đồng Hới, Quảng Bình và trường Quốc học Huế, Thừa Thiên. Năm 1952, ông tốt nghiệp Trung học Phổ thông chương trình Pháp với văn bằng Tú tài bán phần (Part I).
Quân đội Quốc gia Việt Nam
sửaTháng 3 năm 1954, thi hành lệnh động viên, ông nhập ngũ vào Quân đội Quốc gia, mang số quân: 54/200.297. Theo học khóa 4 phụ Cương Quyết tại Thủ Đức[2] tại trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức, khai giảng ngày 16 tháng 3 năm 1954. Ngày 1 tháng 10 năm 1954 mãn khóa tốt nghiệp với cấp bậc Thiếu úy. Ra trường, ông được điều đi phục vụ tại Liên đoàn Lưu động số 21[3] với chức vụ Trung đội trưởng, rồi Đại đội trưởng.
Quân đội Việt Nam Cộng hòa
sửaTháng 11 năm 1955, khi Quân đội Quốc gia được Chính thể Đệ nhất Cộng hòa đổi tên thành Quân đội Việt Nam Cộng hòa, ông được cử theo học khóa Dẫn đạo Chỉ huy tại Trung tâm Huấn luyện số 1.[4] Qua năm 1956, cũng tại Trung tâm này ông được theo học tiếp khóa Huấn luyện viên. Mãn khóa, ông được giữ lại Trung tâm làm Huấn luyện viên.
Cuối năm 1957, ông được chuyển sang Lực lượng Đặc biệt,[5] được cử làm Huấn luyện viên thuộc Liên đội Quan sát số 1 (thành lập ngày 1 tháng 11 năm 1957) do Đại úy Bùi Thế Minh[6] làm Chỉ huy trưởng, đồn trú tại Trường Hạ sĩ quan Quân đội Việt Nam Cộng hòa (vị trí tại Đồng Đế (cạnh thôn Ba Làng), Nha Trang). Đầu năm 1958, ông được thăng cấp Trung úy.
Đầu năm 1961, ông được theo học khóa Chiến tranh Chính trị tại Sài Gòn. Mãn khóa, ông được cử giữ chức vụ Chỉ huy phó Liên đoàn 77 (tiền thân là Liên đội Quan sát số 1) do Thiếu tá Phạm Văn Phú làm Liên đoàn trưởng.
Đầu tháng 2 năm 1963, ông được thăng cấp Đại úy, giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Liên đoàn 31 tân lập. Ngày 25 tháng 2, Liên đoàn 31 được lệnh di chuyển từ Sài Gòn ra đồn trú tại Cam Ranh trong doanh trại của đơn vị Bộ binh Hải quân (Thủy quân Lục chiến). Hạ tuần tháng 7 năm 1964, Liên đoàn 31 được đổi tên thành Liên đoàn 111.
Tháng 2 năm 1965, ông được lệnh bàn giao Liên đoàn 111 lại cho Thiếu tá Lâm Quang Phòng[7] Sau đó, ông được cử giữ chức vụ Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 91 Biệt cách Dù thay thế Thiếu tá Trần Minh Huy.[8]. Ngày 24 tháng 7 cùng năm, ông được thăng cấp Thiếu tá và được giao nhiệm vụ thành lập Trung tâm Huấn luyện Lực lượng Đặc biệt tại Đồng Bà Thìn thuộc tỉnh Khánh Hòa.
Đầu năm 1966, ông được giao nhiệm vụ thành lập và làm Chỉ huy trưởng Trung tâm Huấn luyện Hành quân Delta (tiền thân của Liên đoàn 81 Biệt cách Dù). Giữa năm 1968, ông được thăng cấp Trung tá, nhận lệnh bàn giao Trung tâm Huấn luyện Delta lại cho Trung tá Phan Văn Huấn[9] để đi nhận chức Chỉ huy trưởng Lực lượng Đặc biệt Vùng 3 chiến thuật (Thời điểm này Tư lệnh Vùng 3 Chiến thuật là Trung tướng Lê Nguyên Khang (6/1966-8/1968), rồi đến Trung tướng Đỗ Cao Trí (8/1968-2/1971)).
Giữa năm 1969, ông thuyên chuyển về miền tây Nam phần hoán đổi chức vụ Chỉ huy trưởng Lực lượng Đặc biệt Vùng 4 Chiến thuật với Trung tá Nguyễn Thành Chuẩn[10], trải qua 2 vị Tư lệnh Quân khu là Thiếu tướng Nguyễn Viết Thanh (7/1968-5/1970) và Thiếu tướng Ngô Dzu (5/1970-8/1970). Đầu năm 1970, ông được thăng cấp Đại tá. Tháng 8 cùng năm Binh chủng Lực lượng Đặc biệt được lệnh giải tán, các trại Lưc lượng Đặc biệt được cải tuyển thành các Tiểu đoàn Biệt động quân Biên phòng, ông trở thành Chỉ huy trưởng Biệt động quân Quân khu 4, dưới quyền điều động trực tiếp của Tư lệnh Quân khu là Thiếu tướng Ngô Quang Trưởng rồi đến Thiếu tướng Nguyễn Vĩnh Nghi.
Tháng 5 năm 1972, nhận lệnh bàn giao Bộ chỉ huy Biệt động quân Quân khu 4 cho cấp phó là Đại tá Nguyễn Văn Hòa, sau đó thuyên chuyển lên Cao nguyên Trung phần thay thế Đại tá Nguyễn Văn Đương[11] giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Biệt động quân Quân khu 2. Bộ chỉ huy được đặt cạnh Bộ tư lệnh Quân đoàn II và Quân khu 2, trải qua 2 vị Tư lệnh Quân khu là Trung tướng Nguyễn Văn Toàn và Thiếu tướng Phạm Văn Phú.
- Bộ chỉ huy Biệt động quân Quân khu 2 vào tháng 3/1975, nhân sự trong Bộ chỉ huy và Chỉ huy các đơn vị trực thuộc được phân bổ trách nhiệm như sau:
-Chỉ huy trưởng -Chuẩn tướng Phạm Duy Tất
-Tham mưu trưởng -Trung tá Lê Chữ
-Liên đoàn trưởng Liên đoàn 21/BP[12] -Trung tá Lê Quý Dậu[13]
-Liên đoàn trưởng Liên đoàn 22/BP[14] -Trung tá Bùi Văn Huấn[15]
-Chỉ huy Liên đoàn 23/TƯ[16] -Trung tá Lê Tất Biên[17]
-Liên đoàn trưởng Liên đoàn 24/BP[18] -Trung tá Hoàng Kim Thanh
-Liên đoàn trưởng Liên đoàn 25/BP[19] -Đại tá Đặng Hưng Long
1975 và những năm tháng lưu vong
sửaĐầu năm, kiêm chức vụ Tư lệnh Chiến trường Kontum-Pleiku[20]. Ngày 14 tháng 3, ông được thăng cấp Chuẩn tướng tại nhiệm. Hai ngày sau (16 tháng 3), phụ tá cho Thiếu tướng Tư lệnh Quân đoàn Phạm Văn Phú với nhiệm vụ chỉ huy các đơn vị trực thuộc triệt thoái khỏi Cao nguyên trên tỉnh lộ 7, được đặt dưới quyền giám sát của Chuẩn tướng Trần Văn Cẩm (đương chức Phụ tá hành quân Quân đoàn II).
Sau ngày 30 tháng 4, Chính quyền Cách mạng giải phóng miền Nam và Việt Nam Cộng hoà sụp đổ, ông ra trình diện và bị chính quyền mới đưa đi tù cải tạo từ Nam ra Bắc cho tới ngày 11 tháng 2 năm 1992 mới được trả tự do.[21]
Cũng trong năm 1992, ông cùng với phu nhân và 2 người con xuất cảnh theo diện H.O tị nạn chính trị do Chính phủ Hoa Kỳ bảo lãnh đi định cư tại Annandale, Tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ.
Ngày 11/12/2019, ông từ trần tại nơi định cư, hưởng thọ 85 tuổi.
Gia đình
sửaChú thích
sửa- ^ Tướng Phạm Duy Tất là một trong 8 Đại tá được thăng cấp bậc Chuẩn tướng vào thời điểm sau cùng của Chính thể Việt Nam Cộng hòa (tính từ tháng 1 đến tháng 4 năm 1975), trong đó có 3 vị thuộc Quân đội và 5 vị thuộc Cảnh sát Quốc gia.
-Quân đội:
-Phạm Duy Tất, Chung Tấn Phát và Mạch Văn Trường
-Cảnh sát Quốc gia:
-Trương Bảy, Nguyễn Văn Giàu, Bùi Văn Nhu, Trang Sĩ Tấn và Huỳnh Thới Tây.
-Xem bài: Danh sách Chuẩn tướng Việt Nam Cộng hòa - ^ Thời điểm này trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức đảm nhiệm việc tiếp nhận thí sinh trên toàn quốc để huấn luyện và đào tạo Sĩ quan Trừ bị. Ngoài ra, trường còn nhận huấn luyện thêm cả những thí sinh ở 2 nước bạn là Miên và Ai Lao (Cambodia và Laos), Do phạm vi của trường chưa được mở rộng nên khóa 4 phụ Cương Quyết được chia làm 2 toán, một toán học tại Thủ Đức, toán còn lại gửi đi thụ huấn ở trường Võ bị Đà Lạt và theo thứ tự của trường Võ bị, toán này nhập học với tên khóa 10B Trừ bị. Trước đó, khóa 3 phụ Đống Đa cũng phải gửi 1 toán lên Đà Lạt và mang tên theo thứ tự là khóa 9B Trừ bị, sau khóa 4 phụ là khóa 5 phụ Vương Xuân Sĩ cũng được gửi đi 1 toán thụ huấn ở trường Võ bị có tên khóa 11B Trừ bị. Tuy nhiên, các khóa này vẫn phải làm lễ khai giảng và lễ mãn khóa tại trường Sĩ quan Trừ bị Thủ Đức.
- Tốt nghiệp khóa 4 phụ Thủ Đức, sau này lên tướng còn có Chuẩn tướng Trần Quốc Lịch. - ^ Liên đoàn Lưu động số 21 được thành lập ngày 1 tháng 9 năm 1953. Ngày 15 tháng 12 năm 1954 được lệnh giải tán để làm nòng cốt thành lập Sư đoàn Bộ binh số 21. Ngày 1 tháng 8 năm 1955 đổi tên thành Sư đoàn Dã chiến số 21. Hai tháng sau đổi thành Sư đoàn Dã chiến số 1. Đến ngày 1 tháng 12 năm 1958, đổi tên lần cuối thành Sư đoàn 1 Bộ binh cho đến cuối tháng 3 năm 1975 thì tan hàng.
- ^ Trung tâm Huấn luyện số 1, trước đó có tên là Trung tâm Huấn luyện Quán Tre. Sau đổi tên thành Trung tâm Huấn luyện Quốc gia Quang Trung.
- ^ Lực lượng Đặc biệt, trước đó mang tên Sở Liên lạc, sau đổi thành Sở Khai thác Địa hình thuộc Sở Nghiên cứu Chính trị, trực thuộc Phủ Tổng thống do Đại tá Lê Quang Tung làm Tư lệnh đầu tiên.
- ^ Đại uý Bùi Thế Minh về sau lên đến Trung tá. Năm 1965 giải ngũ cùng cấp.
- ^ Thiếu tá Lâm Quang Phòng sinh năm 1916 tại Rạch Giá, tốt nghiệp trường Hạ sĩ quan Quân đội Pháp. Sau cùng mang cấp Đại tá.
- ^ Thiếu tá Trần Minh Huy sau cùng là Đại tá Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy Binh chủng Biệt động quân (1972).
- ^ Trung tá Phan Văn Huấn sinh năm 1933 tại Thừa Thiên, tốt nghiệp khóa 10 Võ bị Đà Lạt. Chỉ huy trưởng đầu tiên Liên đoàn 81 Biệt Cách dù, về sau mang cấp Đại tá.
- ^ Trung tá Nguyễn Thành Chuẩn, sinh năm 1930 tại Vĩnh Long. Tốt nghiệp khóa 6 Võ bị Đà Lạt. Chức vụ sau cùng là Đại tá Chỉ huy trưởng Biệt động quân Quân khu. Đầu tháng 4/1975, Binh chủng Biệt động quân thành lập Sư đoàn, các Liên đoàn Biệt động quân của Quân khu 3 được hợp lại để thành lập Sư đoàn 101, ông được chỉ định làm tư lệnh Sư đoàn 101 Biệt động quân.
- ^ Đại tá Nguyễn Văn Đương sinh năm 1932 tại Bình Dương, tốt nghiệp khóa 4 Võ khoa Thủ Đức
- ^ Liên đoàn 21 BĐQ Biên phòng có 3 Tiểu đoàn trực thuộc:
-Tiểu đoàn 72 (Thiếu tá Lê Đình Diên)
-Tiểu đoàn 89 (Thiếu tá Trần Thiện Khuê)
-Tiểu đoàn 96 (Thiếu tá Huỳnh Công Hiển, sinh năm 1943 tại Tây Ninh, tốt nghiệp khóa 15 Võ khoa Thủ Đức) - ^ Trung tá Lê Quý Dậu sinh năm 1933, tốt nghiệp khóa 3 sĩ quan Hiện dịch Đặc biệt Đồng Đế (1961-1962). Trung tuần tháng 4/1975 có quyết định thăng cấp Đại tá.
(Liên đoàn trưởng đầu tiên của Liên đoàn 21 BĐQ là Trung tá Nguyễn Văn Lang (1935-1989) cùng tốt nghiệp khóa 4 phụ Thủ Đức với Chuẩn tướng Phạm Duy Tất) - ^ Liên đoàn 22 BĐQ Biên phòng có 3 Tiểu đoàn trực thuộc:
-Tiểu đoàn 62 (Thiếu tá Lê Thanh Phong, tốt nghiệp khóa 20 Võ bị Đà Lạt)
-Tiểu đoàn 88 (Thiếu tá Vũ Ngọc Di)
-Tiểu đoàn 95 (Thiếu tá Nguyễn Thanh Vân) - ^ Trung tá Bùi Văn Huấn, trung tuần tháng 4/1975 có quyết định thăng cấp Đại tá.
- ^ Liên đoàn 23 BĐQ Tiếp ứng (nguyên là Liên đoàn 2 cũ) có 3 Tiểu đoàn trực thuộc:
-Tiểu đoàn 11 (Thiếu tá Hồ Khắc Đàm, tốt nghiệp khóa 16 Võ bị Đà Lạt)
-Tiểu đoàn 22 (Thiếu tá Nguyễn Đình Ngọ)
-Tiểu đoàn 23 (Thiếu tá Phạm Duy Ánh) - ^ Trung tá Lê Tất Biên, tốt nghiệp khóa 10 Võ bị Đà Lạt. Trung tuần tháng 4/1975 có quyết định thăng cấp Đại tá
- ^ Liên đoàn 24 Biên phòng nguyên là Liên đoàn 41 BĐQ Chiến thuật của Quân khu 4 chuyển lên Quân khu 2, có 3 Tiểu đoàn trực thuộc:
-Tiểu đoàn 63 (Thiếu tá Trần Đình Đàng, tốt nghiệp khóa 15 Võ bị Đà Lạt)
-Tiểu đoàn 81 (Thiếu tá Nguyễn Hữu Tài
-Tiểu đoàn 82 (Thiếu tá Vương Mộng Long, tốt nghiệp khóa 20 Võ bị Đà Lạt) - ^ Liên đoàn 25 BĐQ Biên phòng, nguyên là Liên đoàn 42 BĐQ Chiến thuật của Quân khu 4 chuyển lên Quân khu 2, có 3 Tiểu đoàn trực thuộc:
-Tiểu đoàn 67 (Thiếu tá Ngô Văn Niên)
-Tiểu đoàn 76 (Thiếu tá Phạm Công Toại)
-Tiểu đoàn 90 (Thiếu tá Phan Bát Giác) - ^ Bộ Tư lệnh Mặt trận Kontum-Pleiku được đặt tại thành Dakpha (căn cứ B.13), Thị xã Kontum.
- ^ Tướng Phạm Duy Tất là một trong tám tướng lĩnh của Việt Nam Cộng hòa bị tù lưu đày với thời gian lâu nhất, từ 1975 đến 1992.
-Xem bài: Tướng lĩnh Việt Nam Cộng hòa bị tù lưu đày - ^ Ông Phạm Vỵ nguyên là Trung tá Trưởng phòng 4 tại Bộ Tư lệnh Quân đoàn IV. Năm 1971 tử trận, được truy thăng Đại tá
Tham khảo
sửa- Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy (2011). Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa.
Liên kết ngoài
sửa- Phỏng vấn Chuẩn tướng Phạm Duy Tất - The West Point Center of Oral History