Năm ngày tại Milano
Năm ngày tại Milan là một sự kiện quan trọng trong các phong trào cách mạng năm 1848 và là khởi đầu của cuộc Chiến tranh giành độc lập Ý lần thứ nhất. Vào ngày 18 tháng 3, thành phố Milano khởi nghĩa và đẩy lùi Thống chế Joseph Radetzky von Radetz và quân đội của ông khỏi Milano sau năm ngày giao tranh trên đường phố.[8]
Năm ngày tại Milano | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Một phần của cuộc Chiến tranh giành độc lập Ý lần thứ nhất | |||||||
Một cảnh trong Năm ngày tại Milano, vẽ bởi Baldassare Verazzi (1819-1886) | |||||||
| |||||||
Tham chiến | |||||||
Quân nổi dậy Milano[1] | Đế quốc Áo[3] | ||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||
Carlo Cattaneo Count Luigi Torelli Augusto Anfossi † Luciano Manara [2][4][5][6] |
Thống chế Radetzky Ludwig von Wohlgemuth Eduard Clam-Gallas Count Ferencz Gyulai [7][8][9][10] | ||||||
Lực lượng | |||||||
1.700 chiến ngại vật[11] Vũ khí của quân nổi dậy: 600-650 súng cầm tay các loại[11][12] Các vũ khí khác: Đá, chai, dùi kui, lao và kiếm[12] |
12.000-13.000 [8][13] quân đồn trú | ||||||
Thương vong và tổn thất | |||||||
409-424 người chết[4][7] Kể cả 43 phụ nữ và trẻ em 600+ bị thương[7] |
181 người chết[14] Kể cả năm Sĩ quan 235 bị thương[7] Kể cả bốn Sĩ quan 150-180 bị bắt [14] |
Chính phủ lâm thời Milano
|
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||
18–22 tháng 3 năm1848 | |||||||||
Vị thế | Thành bang | ||||||||
Thủ đô | Milano | ||||||||
Chính trị | |||||||||
Chính phủ | Cộng hòa | ||||||||
Podestà | |||||||||
Lịch sử | |||||||||
Thời kỳ | Các cuộc cách mạng năm 1848 | ||||||||
ngày 9 tháng 6 năm 1815 | |||||||||
18 tháng 3 năm 1848 1848 | |||||||||
22 tháng 3 năm 1848 1848 | |||||||||
24 tháng 6 năm 1859 | |||||||||
|
Ngay từ ngày 1 tháng 1 năm 1848, dân chúng Milano đã phát động một chiến dịch bài Áo.[15] Trong ngày Tết Dương lịch, người Milano đã bắt đầu tẩy chay vé số và thuốc lá – những món hàng độc quyền của người Áo đã đem lại thu nhập mỗi năm là hơn 5 triệu lia cho Đế quốc Áo.[11] Đại Công tước Rainer Joseph của Áo, phó vương xứ Lombardia và Venetia, đã trả đũa bằng việc ra lệnh cho cảnh sách hút xì gà để khiêu khích quần chúng.[15]
Cuộc tẩy chay đã dẫn đến một trận đánh đẫm máu trên đường phố vào ngày 3 tháng 1: dân chúng Milano trong cơn phẫn nộ đã chọi đá vào binh sĩ Áo. Để đáp trả,[3][4] binh lính Áo đã tập trung thành các nhóm gồm 12 người và dùng lưỡi lê cùng với kiếm để tấn công quần chung, giết chết 5 người và làm bị thương 59 người khác.[3]
Radetzky đã hoảng hốt trước các hành vi của binh sĩ dưới quyền ông và giam lỏng họ trong doanh trại trong vòng 5 ngày.[3] Các cuộc phản kháng của thị dân Milano đã chấm dứt, nhưng 2 tháng sau, khi tin tức về cuộc khởi nghĩa tại Viên và sự từ chức của Metternich được đưa đến Milano, thị dân Milano một lần nữa đánh chiếm các đường phố, vào ngày 18 tháng 3.[11] Sau sự kiện này, Radetzky đã triệt thoái về Quadrilatero và tại đây, vị thống chế già đã chuẩn bị tổ chức một đòn hồi mã thương. Vào tháng 7, ông đã khôi phục được vị thế của người Áo tại Ý bằng chiến thắng trước quân đội Piemont trong trận Custoza.[16]
Chú thích
sửa- ^ a b Grenville, John Ashley Soames (2000). Europe reshaped, 1848-1878. Oxford.
- ^ a b Stillman, William James (1898). The union of Italy, 1815-1895. Cambridge.
- ^ a b c d Berkeley, George F.-H. (1940). Italy in the Making January 1st 1848 to November 16th 1848. Cambridge.
- ^ a b c Ginsborg, Paul (1979). Daniele Manin and the Venetian revolution of 1848-49. Bristol.
- ^ Maurice, Charles Edmund (1887). The revolutionary movement of 1848-9 in Italy, Austria Hungary, and Germany. New York.
- ^ American Bibliographical Center (1991). Historical abstracts: Volume 42, Issues 3-4. Santa Barbara.
- ^ a b c d Rüstow, Wilhelm (1862). Der italienische Krieg von 1848 und 1849. Zürich.
- ^ a b c Whyte, Arthur James Beresford (1975). The political life and letters of Cavour, 1848-1861. Santa Barbra.
- ^ Svoboda, Johann (1870). Die Zöglinge der Wiener-Neustädter Militär-Akademie. Wien.
- ^ de Marguerittes, Julie (1859). Italy and the War of 1859. Philadelphia.
- ^ a b c d Chapman, Tim (2008). The risorgimento: Italy 1815-71. Penrith.
- ^ a b Stearns, Peter N. (1974). 1848: the revolutionary tide in Europe. New York.
- ^ Whittam, John (1977). Politics of the Italian Army, 1861-1918. London.
- ^ a b Wilhelm Meyer-Ott, Wilhelm Rüstow (1850). Die Kriegerischen Ereignisse in Italien in den Jahren 1848 und 1849. Zürich.
- ^ a b Gooch, John (1986). The unification of Italy. London.
- ^ Charles A. Endress, ' 'History of Europe, 1500-1848, trang 289
Xem thêm
sửaThư mục
sửa- (tiếng Ý) Piero Pieri, Storia militare del Risorgimento – volume 1 & 2, Einaudi, Torino, 1962
- (tiếng Ý) Carlo Cattaneo, Dell'insurrezione di Milano nel 1848 e della successiva guerra Lưu trữ 2008-06-09 tại Wayback Machine, e-text Liber liber/Progetto Manuzio
- (tiếng Ý) Antonio Scurati, Una storia romantica, romanzo Bompiani, 2007
Liên kết ngoài
sửa- (tiếng Ý) "Liceo Berchet di Milano" - more detailed account on the Five Days
- (tiếng Ý) Monument to the "Cinque Giornate di Milano" Lưu trữ 2016-03-16 tại Wayback Machine