Chi Lan lọng

Bulbophyllum hay chi Lan lọng, chi Lan củ là một chi lớn của họ Orchidaceae. Với hơn 1800 loài, đây cũng là một trong các chi lớn nhất của toàn bộ giới thực vật, chỉ xếp sau Senecio và Euphorbia. Chi này được viết tắt trong các tạp chí thương mại với tên tiếng Anh Bulb.

Chi Lan lọng
Bulbophyllum echinolabium
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Monocots
Bộ (ordo)	Asparagales
Họ (familia)	Orchidaceae
Phân họ (subfamilia)	Epidendroideae
Tông (tribus)	Podochilaeae
Phân tông (subtribus)	Bulbophyllinae
Chi (genus)	Bulbophyllum Thouars, 1822
Các loài
1805 loài, xem: Danh sách các loài trong chi Bulbophyllum
Danh pháp đồng nghĩa
Anisopetalum Hkr. 1825. Bolbophyllaria Rchb.f 1852. Bolbophyllum Spreng. 1826. Cochlia Bl. 1825. Didactyle Lindley 1852. Diphyes Bl. 1825. Ephippium Blume 1825. Epicranthes Bl. 1825. Epicrianthes Bl. 1828. Gersinia Neraud. 1826. Henosis Hkr.f 1890. Katherinea A. D. Hawkes 1956. Lyraea Lindl. 1830. Macrolepis A. Rich. 1834. Malachadenia Lindley 1839. Megaclinium Lindley 1826. Odontostyles Breda 1827. Osyricera Bl. 1825. Oxysepala Wight 1851. Phyllorchis Thou. 1822. Sarcopodium Lindley & Paxton 1850. Sestochilos Breda 1828. Sunipia Lindley 1826. Taurostalix Rchb.f. 1852. Tribrachia Lindley 1824. Xiphizusa Rchb.f 1852. Zygoglossum Reinw. 1826 [1828].

Mô tả

Chi này được mô tả lần đầu bởi Louis-Marie Aubert du Petit-Thouars (viết tắt Thouars) trong cuốn sách của ông "Histoire particulière des plantes orchidées recueillies sur les trois Iles Australes d’Afrique, de France, de Bourbon et de Madagascar", mô tả 17 loài Bulbophyllum. Hiện nay có hơn 2800 ghi chép (tên và đồng âm được chấp nhận) cho chi này. Có 120 phân chi đã được liệt kê. Một số trong số này đáng được nâng thành chi. Nhiều loài có đến 10 tên đồng âm. Tên khoa học lấy từ tiếng Latinh bulbus (giống bóng đèn) và từ Hy Lạp phyllon (lá), đề cập đến pseudobulb trên đỉnh mà lá mọc lên.

Trung tâm đa dạng của chi này là rừng núi Papua New Guinea (hơn 600 loài) dường như là quê hương của tiến hóa, dù chi này có mặt ở khắp xứ nhiệt đới và rộng khắp ở Úc, Đông Nam với hơn 200 loài ở Borneo, Ấn Độ, Madagascar (với 135 loài, một số loài bản địa), châu Phi và các vùng nhiệt đới ở Trung Mỹ và Nam Mỹ.

Tình trạng bảo tồn

Một số loài Bulbophyllum thuộc nhóm loài bị đe dọa và được công nhận bởi IUCN:

• Bulbophyllum bifarium, dễ tổn thương
• Bulbophyllum filiforme, Cực kỳ nguy cấp
• Bulbophyllum gravidum, dễ bị tổn thương
• Bulbophyllum jaapii, dễ bị tổn thương
• Bulbophyllum kupense, Cực kỳ nguy cấp
• Bulbophyllum modicum, nguy cơ
• Bulbophyllum nigericum, dễ bị tổn thương
• Bulbophyllum pandanetorum, nguy cơ
• Bulbophyllum rubrolabellum, nguy cơ
• Bulbophyllum tokioi, nguy cơ

Ngoài ra, Bulbophyllum porphyrostachys là loài nằm trong sách đỏ IUCN với tình trạng gần bị đe dọa.

Hình ảnh

• 
  Bulbophyllum baileyi var. alba
• 
  Bulbophyllum falcatum
• 
  Bulbophyllum lepidum
• 
  Bulbophyllum putidum
• 
  Bulbophyllum pectenveneris

Xem thêm

• Phân loại họ Lan
• Danh sách các loài trong chi Bulbophyllum

Thư mục

• J.J. Vermeulen: Orchid Monographs Vol. 7 (1993), A taxonomic revision of Bulbophyllum, sections Adelopetalum, Lepanthanthe, Macrouris, Pelma, Peltopus, and Uncifera (Orchidaceae). iv + 324, 25 text-figs. + 116 full-page line drawings, 6 pp. colour plates. ISBN 90-71236-17-X
• Siegerist E.S.: - Bulbophyllums and their allies Timber Press, 2001, 77 colour photos, 296 pp ISBN 0-88192-506-3 - devoted solely to Bulbophyllums, it is an introductory guide for amateur and advanced orchid growers.

Liên kết ngoài

• Bulbophyllum page Lưu trữ 2009-08-04 tại Wayback Machine
• The Bulbophyllum - Checklist
• Bulbophyllum tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• Bulbophyllum (TSN 43500) tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
• Chi Lan lọng tại Encyclopedia of Life