Lê Khắc Tháo

là một trong những thủ lĩnh của Khởi nghĩa Ba Đình thuộc phong trào cần vương chống Pháp

Lê Khắc Tháo (1859-1887), hiệu: Tăng Trai; là một trong những thủ lĩnh của Khởi nghĩa Ba ĐìnhViệt Nam.

Tiểu sử

sửa

Ông là người làng Bái Giao, huyện Đông Sơn (nay thuộc xã Thiệu Giao, huyện Thiệu Hóa) tỉnh Thanh Hóa. Đỗ cử nhân vào thời Tự Đức, nhưng ông không ra làm quan.

Sau tháng 7 năm 1885, hưởng ứng dụ Cần Vương, Lê Khắc Tháo mộ quân ứng nghĩa chống Pháp, được cử giữ chức Tán tương quân vụ trong phong trào Cần VươngĐông Sơn (Thanh Hóa). Tháng 2 năm 1886[1], căn cứ Ba Đình được khởi công xây dựng ở huyện Nga Sơn (Thanh Hoá), ông đem quân tới tham gia tích cực. Từ đây, các thủ lĩnh nghĩa quân, trong có có ông, đã dẫn quân đi tấn công thành tỉnh Thanh Hóa đêm 11 rạng ngày 12 tháng 3 năm 1886.

Đầu năm 1887, quân Pháp tấn công căn cứ Ba Đình. Sau khi căn cứ này thất thủ, Lê Khắc Tháo rút quân lên miền núi, nhưng dọc đường bị sốt nặng rồi mất. Khi đó ông mới 28 tuổi.

Tác phẩm

sửa

Trong thời gian tham gia phong trào Cần Vương, Lê Khắc Tháo có sáng tác một số thơ văn, nhưng nay chỉ còn lại một bài thơ, đó là:

Quân trung ký hữu
Thử sinh can đảm vô kình ngạc
Đáo xứ giang sơn hữu quỷ thần
Đối nguyệt dục cùng Hoàng Thạch lược
Lâm phong trường ức Bạch y nhân
Trong quân gửi bạn
Đừng đem kình ngạc dọa gan già
Sông núi linh thiêng giúp đỡ ta
Hoàng Thạch dưới trăng đem sách đọc
Bạch y trước gió tưởng người qua.
(Hoàng Tạo dịch)

Thương tiếc, ghi công

sửa

Nghe tin Tán tương quân vụ Lê Khắc Tháo mất, chí sĩ Nguyễn Thượng Hiền có làm bài thơ bằng chữ Hán để khóc ông, dịch ra như sau:

Ai lệ Tăng Trai
Nắm cỏ ngoài gươm giáo
Đau lòng giọt lệ rơi
Nước chảy đời mau chóng
Đêm khuya chuyện nửa lời.
Trời sao nên tỏ mãi
Mây gió cứ đi hoài
Chiêu hồn ôi đã vậy
Rau Thú Dương vắng người [2].

Hiện ở thành phố Thanh Hóa có con đường mang tên Lê Khắc Tháo; và ngôi nhà thờ ông (nhà thờ Lê Khắc Tháo) ở xã Thiệu Giao cũng đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh [3].

Xem thêm

sửa

Tham khảo

sửa
  • Nguyễn Q. Thắng-Nguyễn Bá Thế, Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1992.
  • Thơ văn yêu nước nửa sau thế kỷ XIX (1858-1900), Nhà xuất bản Văn học, 1976.
  • Hoàng Huyên, Tống Duy Tân, cuộc đời và thơ văn. Nhà xuất bản Văn hóa, 2007.

Chú thích

sửa
  1. ^ Thời điểm khởi công xây dựng căn cứ Ba Đình chép theo Từ điển bách khoa Việt Nam.
  2. ^ Chép theo Tống Duy Tân, cuộc đời và thơ văn, tr. 65.
  3. ^ Xem: [1] Lưu trữ 2011-06-29 tại Wayback Machine.