Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Hội chứng mệt mỏi kinh niên (tiếng Anh: chronic fatigue syndrome, viết tắt CFS) cũng được gọi myalgic encephalomyelitis (viết tắt ME), hoặc là Myalgisk encefalopati là một tình trạng bệnh lý phức tạp, mệt mỏi, lâu dài được chẩn đoán bằng các triệu chứng và tiêu chí chính bắt buộc, thường bao gồm một loạt các triệu chứng. Phân biệt các triệu chứng cốt lõi là các đợt cấp kéo dài hoặc "bùng phát" bệnh sau hoạt động thể chất hoặc tinh thần nhỏ bình thường, được gọi là tình trạng khó chịu sau gắng sức (PEM);[1][2] suy giảm đáng kể khả năng hoàn thành các công việc thường ngày trước khi bị bệnh; và rối loạn giấc ngủ.[1][3][4][5][6] :7 Không dung nạp tư thế đứng (khó ngồi và đứng thẳng) và rối loạn chức năng nhận thức cũng được chẩn đoán. Các triệu chứng phổ biến khác có thể liên quan đến nhiều hệ thống cơ thể và đau mãn tính là thường xảy ra.[3][7][8]

Hội chứng mệt mỏi kinh niên
Chuyên khoathần kinh học, khoa thấp khớp
ICD-10G93.3
ICD-9-CM780.71
DiseasesDB1645
MedlinePlus001244
Patient UKHội chứng mệt mỏi mãn tính
MeSHD015673

Trong khi nguyên nhân của bệnh này còn chưa được hiểu rõ, các cơ chế gây bệnh được đề xuất bao gồm căng thẳng sinh học, di truyền, truyền nhiễm và thể chất hoặc tâm lý ảnh hưởng đến sinh hóa của cơ thể.[9][10] Chẩn đoán bệnh dựa trên các triệu chứng của bệnh nhân vì không có xét nghiệm chẩn đoán chính thức được xác nhận nào.[11] Sự mệt mỏi trong hội chứng này không phải do gắng sức liên tục, không thuyên giảm nhiều khi nghỉ ngơi và không phải do tình trạng bệnh lý trước đó.[3] Mệt mỏi là một triệu chứng phổ biến trong nhiều bệnh, nhưng tình trạng mệt mỏi không rõ nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của suy giảm chức năng ở hội chứng này tương đối hiếm ở những chứng bệnh khác.[12]

Những người mắc bệnh này có thể phục hồi hoặc cải thiện theo thời gian, nhưng một số sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng và bị tàn tật trong một thời gian dài.[13] Không có liệu pháp hoặc thuốc nào được chấp thuận để điều trị nguyên nhân gây bệnh; điều trị là nhằm vào triệu chứng học.[14][15] CDC Hoa Kỳ khuyến nghị điều chỉnh nhịp độ (quản lý hoạt động cá nhân) để giữ cho hoạt động tinh thần và thể chất không làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.[14] Bằng chứng hạn chế cho thấy rằng rintatolimod, tư vấn và tập thể dục được xếp loại đã giúp ích cho một số bệnh nhân.[16]

Khoảng 1% bệnh nhân chăm sóc ban đầu bị hội chứng này; ước tính tỷ lệ mắc bệnh rất khác nhau vì các nghiên cứu dịch tễ học xác định bệnh không giống nhau.[11][17] Người ta ước tính rằng 836.000 đến 2,5 triệu người Mỹ và 250.000 đến 1.250.000 người ở Vương quốc Anh có bệnh này.[4][18] Hội chứng này xảy ra ở phụ nữ gấp 1,5 đến 2 lần so với nam giới.[17] Nó thường ảnh hưởng đến người lớn từ 40 đến 60 tuổi; nó có thể xảy ra ở các lứa tuổi khác, kể cả thời thơ ấu.[19] Các nghiên cứu khác cho thấy khoảng 0,5% trẻ em bị CFS và bệnh này phổ biến ở thanh thiếu niên hơn là ở trẻ nhỏ.[19] [20] :182 Hội chứng mệt mỏi mãn tính là nguyên nhân chính của việc học sinh nghỉ học.[20] :183 Hội chứng này làm giảm sức khỏe, hạnh phúc và năng suất; nhưng có tranh cãi về nhiều khía cạnh của rối loạn. Các bác sĩ, nhà nghiên cứu và người bênh vực bệnh nhân quảng bá các tên gọi và tiêu chuẩn chẩn đoán khác nhau [21] ; và bằng chứng về nguyên nhân và phương pháp điều trị được đề xuất thường là nghèo nàn hoặc mâu thuẫn nhau.[22]

Liên kết ngoài

sửa

Chú thích

sửa
  1. ^ a b “Information for Healthcare Providers | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 13 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  2. ^ Dibble, Joshua J; McGrath, Simon J; Ponting, Chris P (ngày 30 tháng 9 năm 2020). “Genetic risk factors of ME/CFS: a critical review”. Human Molecular Genetics. 29 (R1): R117–R124. doi:10.1093/hmg/ddaa169. PMC 7530519. PMID 32744306.
  3. ^ a b c “Symptoms of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 19 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020.
  4. ^ a b “Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 13 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020.
  5. ^ “What is ME/CFS? | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 12 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2020.
  6. ^ Committee on the Diagnostic Criteria for Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome; Board on the Health of Select Populations; Institute of, Medicine (ngày 10 tháng 2 năm 2015). Beyond Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: Redefining an Illness (PDF). PMID 25695122.
  7. ^ “Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). ngày 13 tháng 4 năm 2020. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020.
  8. ^ Hội chứng suy nhược mạn tính Lưu trữ 2007-07-15 tại Wayback Machine www.suckhoecongdong.com
  9. ^ “Possible Causes | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020.
  10. ^ Afari N, Buchwald D (tháng 2 năm 2003). “Chronic fatigue syndrome: a review”. The American Journal of Psychiatry. 160 (2): 221–36. doi:10.1176/appi.ajp.160.2.221. PMID 12562565.
  11. ^ a b Estévez-López, Fernando; Mudie, Kathleen; Wang-Steverding, Xia; Bakken, Inger Johanne; Ivanovs, Andrejs; Castro-Marrero, Jesús; Nacul, Luis; Alegre, Jose; Zalewski, Paweł (ngày 21 tháng 5 năm 2020). “Systematic Review of the Epidemiological Burden of Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome Across Europe: Current Evidence and EUROMENE Research Recommendations for Epidemiology”. Journal of Clinical Medicine. MDPI AG. 9 (5): 1557. doi:10.3390/jcm9051557. ISSN 2077-0383. PMC 7290765. PMID 32455633.
  12. ^ Ranjith G (tháng 1 năm 2005). “Epidemiology of chronic fatigue syndrome”. Occupational Medicine. 55 (1): 13–9. doi:10.1093/occmed/kqi012. PMID 15699086.
  13. ^ “Severely Affected Patients - Clinical Care of Patients - Healthcare Providers - Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS)”. CDC. 19 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2020.
  14. ^ a b “Treatment of ME/CFS | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 19 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2020.   Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  15. ^ “1 Guidance - Chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis (or encephalopathy): diagnosis and management - Guidance”. NICE. 22 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2020.
  16. ^ Smith ME, Haney E, McDonagh M, Pappas M, Daeges M, Wasson N, Fu R, Nelson HD (tháng 6 năm 2015). “Treatment of Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: A Systematic Review for a National Institutes of Health Pathways to Prevention Workshop”. Annals of Internal Medicine (Systematic review). 162 (12): 841–50. doi:10.7326/M15-0114. PMID 26075755.
  17. ^ a b Lim EJ, Ahn YC, Jang ES, Lee SW, Lee SH, Son CG (tháng 2 năm 2020). “Systematic review and meta-analysis of the prevalence of chronic fatigue syndrome/myalgic encephalomyelitis (CFS/ME)”. J Transl Med. 18 (1): 100. doi:10.1186/s12967-020-02269-0. PMC 7038594. PMID 32093722.
  18. ^ “Annex 1: Epidemiology of CFS/ME”. UK Department of Health. 6 tháng 1 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2017.
  19. ^ a b “ME/CFS in Children | Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) | CDC”. www.cdc.gov (bằng tiếng Anh). 15 tháng 5 năm 2019. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2020. ME/CFS is often thought of as a problem in adults, but children (both adolescents and younger children) can also get ME/CFS.
  20. ^ a b Committee on the Diagnostic Criteria for Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome; Board on the Health of Select Populations; Institute of, Medicine (ngày 10 tháng 2 năm 2015). Beyond Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome: Redefining an Illness (PDF). PMID 25695122.
  21. ^ Ottati, Victor C. (2002). The social psychology of politics. New York: Kluwer Academic/Plenum. tr. 159–160. ISBN 978-0-306-46723-3. Truy cập ngày 11 tháng 8 năm 2009.
  22. ^ Price JR, Mitchell E, Tidy E, Hunot V (tháng 7 năm 2008). “Cognitive behaviour therapy for chronic fatigue syndrome in adults”. The Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD001027. doi:10.1002/14651858.CD001027.pub2. PMC 7028002. PMID 18646067.