Hồng Diệu

Hồng Diệu (tên khai sinh là Đỗ Văn Thuận; sinh năm 1943) là nhà lý luận phê bình văn học Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật vào năm 2017.

Nhà lý luận phê bình văn học

Hồng Diệu
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	Đỗ Văn Thuận
Ngày sinh	12 tháng 1, 1943
Nơi sinh	Xuân Trường, Nam Định
Nơi cư trú	Hà Nội
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	nhà văn
Lĩnh vực	văn học
Sự nghiệp văn học
Thể loại	phê bình, tiểu luận, nghiên cứu
Tác phẩm	Người lính – nhà văn Đường thi từ điển
Giải thưởng	Danh sách
Binh nghiệp
Thuộc	Quân đội nhân dân Việt Nam
Quân chủng	Tổng cục Chính trị
Năm tại ngũ	1961 - 2008
Đơn vị	Văn nghệ Quân đội
Giải thưởng
Giải thưởng Nhà nước 2017 Văn học Nghệ thuật

Tiểu sử

Hồng Diệu (tên khai sinh là Đỗ Văn Thuận) sinh ngày 12 tháng 01 năm 1943 tại xã Xuân Bắc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định.

Từ năm 1961 đến 1969, Hồng Diệu học các trường quân đội và học viện quân sự ở nước ngoài và đã tốt nghiệp kỹ sư kỹ thuật quân sự. Từ năm 1969 đến 1977, ông công tác ở Bộ Tư lệnh Thông tin. Từ 1978 đến 2008, ông công tác tại tạp chí Văn nghệ quân đội. Có thời gian ông là Trưởng ban lý luận – phê bình và phụ trách trang Văn học nước ngoài của tạp chí. Ông cũng từng làm Phó chủ tịch Hội đồng văn học dịch của Hội Nhà văn Việt Nam và từng là ủy viên Hội đồng xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật của Hội Nhà văn Việt Nam.

Ông là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam; hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1990.

Sự nghiệp

Năm 1977, Hồng Diệu viết bài phê bình đầu tiên và được đăng trên báo Văn nghệ, và nhiều người trong giới rất bất ngờ với bài báo của ông, một người rất mới lạ. Sau 3 bài viết được đánh giá khá tốt, Báo Văn nghệ và Tạp chí Văn nghệ quân đội đã xin Hồng Diệu về làm báo. Cuốn “Nhà văn trang sách” là cuốn sách đầu tiên của ông được ra mắt sau hơn chục năm về công tác tại Văn nghệ quân đội.

Một số tác phẩm đáng lưu ý của ông: Người lính nhà văn; Đường thi từ điển; Trên bầu trời xa lạ; Vũ Cao tuyển tập; Truyện ngắn các tác giả đoạt giải thưởng Hội Nhà văn Việt; Truyện ngắn đoạt giải nhất; Khảo sát văn bản tập thơ Nước giếng thơi; Đóng góp lớn nhất của thơ Nguyễn Bính; Nguyễn Minh Châu nghĩ về việc viết văn; Ai viết phê bình văn học?; Cao Bá Quát với thiên nhiên…

Ông đã được tặng một số giải thưởng văn học: Giải thưởng Bộ Quốc phòng 5 năm 1994 – 1999 cho tập phê bình và tiểu luận Người lính – nhà văn; Giải Bạc Sách hay của Hội Xuất bản Việt Nam cho bộ Đường thi từ điển năm 2014.

Năm 2017, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Tác phẩm chính

Sách

• Nhà văn – trang sách (phê bình tiểu luận, 1993).
• Phía sau dòng chữ (phê bình tiểu luận, 1997).
• Người lính – nhà văn (phê bình tiểu luận, 1998 – tái bản có bổ sung, 2003).
• Qua văn hiểu người (phê bình tiểu luận, 2005).
• Thơ tình thế giới (sưu tầm, tuyển chọn và giới thiệu – in lần đầu 1988, tái bản, chỉnh lý lần thứ nhất 1995, lần thứ năm 2004).
• Trên bầu trời xa lạ (truyện dịch, 1988).
• Vũ Cao tuyển tập (tuyển chọn và giới thiệu, 1997).
• Truyện ngắn các tác giả đoạt giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam (tuyển chọn và giới thiệu, hai tập, 1998).
• Truyện ngắn đoạt giải nhất (biên soạn và giới thiệu, 1998).
• Trần Thanh Mại toàn tập (sưu tầm, tuyển chọn và giới thiệu, ba tập, 2004).
• Tiếng thơ thời đại (chuyên luận, 2007).
• Vũ Ngọc Phan toàn tập (5 tập, sưu tầm, biên soạn, giới thiệu, 2010).
• Đường Thi từ điển (biên soạn (2013).
• Tác phẩm lý luận, phê bình văn học chọn lọc (2016).
• Chuyện thơ I, II, III (2017).
• Tuyển tập phê bình văn học (2019);…

Bài viết

• Vài ý kiến về thơ Nguyễn Đức Mậu.
• Đọc Giữa những ngày xuân của Tế Hanh.
• Tập thơ Hồn tôi đôi cánh của Xuân Diệu.
• Thơ Tố Hữu nhìn từ thế giới vi mô.
• Chuyện thơ… của Hoài Thanh.
• Nghe lại Tiếng chim năm ngoái.
• Đọc Bên cửa sổ máy bay, bàn về cá tính sáng tạp trong thơ Trần Đăng Khoa.
• Một đoạn thơ đắc sắc trong Truyện Kiều.
• Đọc 24 giờ trong đời một người đàn bà.
• Tiểu thuyết Quo Vadis.
• Hai nhà thơ đặc sắc nhất trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
• Có một nhà thơ thôn ca.
• Nhà thơ Bàn Tài Đoàn.
• Độc đáo Trần Thanh Mại.
• Đời văn Vũ Ngọc Phan.
• Thời Nhân và Hoài Thanh.
• Bàn về sự đối xứng trong văn học.
• Một nhận định sai về thơ Việt Nam hiện đại.
• Cái gì làm nên thơ Nguyễn Bính?
• Khảo sát văn bản tập thơ Nước giếng thơi.
• Đóng góp lớn nhất của thơ Nguyễn Bính.
• Nguyễn Minh Châu nghĩ về việc viết văn.
• Ai viết phê bình văn học?
• Cao Bá Quát với thiên nhiên…

Nguồn:

Vinh danh

• Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017.

Giải thưởng văn học

• Giải thưởng Bộ Quốc phòng 5 năm 1994 – 1999 cho tập phê bình và tiểu luận Người lính – nhà văn.
• Giải Bạc Sách hay của Hội Xuất bản Việt Nam cho bộ Đường thi từ điển năm 2014.

Xem thêm

• Giải thưởng Nhà nước
• Giải thưởng Nhà nước đợt IV (2016-2017)