Diane de France
Diane de France, Công tước xứ Angoulême (25 tháng 7 năm 1538 – 11 tháng 1 năm 1619) là con ngoại hôn của Henri II của Pháp và tình nhân người Ý Filippa Duci. Diane đóng một vai trò chính trị quan trọng trong Chiến tranh Tôn giáo Pháp và là người cho xây dựng Hôtel d'Angoulême ở Paris.
Diane de France | |
|---|---|
| Công tước xứ Angoulême Công tước phu nhân xứ Castro | |
 | |
| Công tước xứ Angoulême | |
| Tại vị | 1582 – 1619 |
| Tiền nhiệm | Henri de Valois |
| Kế nhiệm | Charles de Valois |
| Thông tin chung | |
| Tên đầy đủ | Diane de Valois |
| Sinh | 25 tháng 7 năm 1538 |
| Mất | 11 tháng 1 năm 1619 (80 tuổi) Paris, Vương quốc Pháp |
| Gia tộc |
|
| Phối ngẫu |
|
| Cha | Henri II của Pháp  |
| Mẹ | Filippa Duci |
Diane được biết đến vì tri thức, trí thông minh cũng như là nhan sắc và tầm ảnh hưởng của mình dưới triều đại của Henri III và Henri IV của Pháp.[1]
Thân thế
sửaDiane de France sinh ngày 25 tháng 7 năm 1538, là con ngoại hôn của Trữ quân Pháp 18 tuổi Henri và Filippa Duci (tiếng Pháp: Philippe Desducs), con gái của một tiểu quý tộc vùng Fossano ở Piemonte.[2][3] Bấy giờ cha của Diane đang ở Moncalieri, miền bắc nước Ý để tham gia một chiến dịch quân sự.[4][2][5] Không rõ Diane được sinh ra tại triều đình hay được đưa đến khi còn bé.[6] Tại triều đình Pháp, việc chăm sóc và giáo dục Diane được giao cho tình nhân của Henri, Diane de Poitiers.[5]
Henri đối xử rất tốt với con gái: hộ gia của Diane bao gồm một phó mẫu, các gia sư, thị nữ, hầu phòng và thậm chí cả một thợ may. Diane đã thể hiện khả năng học viết bằng tiếng Pháp một cách xuất sắc, điều này có thể thấy qua số lượng lớn các chữ viết vẫn còn tồn tại. Diane cũng được học tiếng Ý (ngôn ngữ thứ hai của triều đình), tiếng Tây Ban Nha và tiếng Latinh để phục vụ cho các nghi lễ tôn giáo.[5] Việc giáo dục nghệ thuật của Diane cũng không bị bỏ qua: Diane cũng học chơi đàn lute và các nhạc cụ khác cũng như là học hát.[5][7]
Diane không được hợp pháp hóa cho đến tận năm 1572 (không phải năm 1547 như niềm tin phổ biến trước đây).[8]
Cuộc hôn nhân đầu tiên
sửaNgày 13 tháng 2 năm 1552, khi mới mười ba tuổi, một thỏa thuận hôn nhân được ký kết giữa Diane và Orazio Farnese, Công tước xứ Castro.[9][10] Lễ cưới diễn ra vào ngày 15 tháng 2 năm 1553 với sự tham dự của anh trai Orazio, Hồng y Alessandro Farnese và bao gồm các vũ hội hóa trang và lễ hội hóa trang đường phố.[11] Tuy nhiên, ngày 18 tháng 7 năm 1553, Diane trở thành góa phụ chỉ 5 tháng sau kết hôn, khi Orazio bị giết khi phục vụ trong lực lượng Pháp trong cuộc bao vây Hesdin.[9][11][12] Diane trải qua thời gian để tang chồng tại Lâu đài Chantilly, quê hương của Anne de Montmorency, Đốc quân Pháp, sau đó trở lại triều đình để phục vụ cho Caterina de' Medici.[5]
Cuộc hôn nhân thứ hai
sửa
Diane kết hôn lần thứ hai với François de Montmorency, con trai cả của Anne de Montmorency theo thỏa thuận hôn nhân được ký kết ngày 3 tháng 5 năm 1557[9] và một buổi lễ diễn ra vào ngày 4 tháng 6 năm 1557 tại Lâu đài Villers-Cotterêts.[13] Hai người có một con trai và đặt tên cho đứa trẻ là Anne theo tên ông nội, sinh vào cuối tháng 9 năm 1560 nhưng nhanh chóng qua đời trước ngày 15 tháng 10.[14]
Ngày 22 tháng 6 năm 1563, sau cái chết của cha và sau đó là em trai cùng cha khác mẹ là François II, vị quốc vương mới, một người em trai khác mẹ khác của Diane là Charles IX đã trao cho chị gái, thông qua Sắc lệnh được ký kết tại Lâu đài Vincennes, Công quốc Châtellerault. Thu nhập khoảng 6.000 đồng livres hằng năm từ công quốc chính là khoản bù đắp cho món quà trị giá 50.000 đồng écu được hứa cho cuộc hôn nhân đầu tiên của Diane nhưng chưa bao giờ được ngân khố vương thất chi trả. Doanh thu từ công quốc này ít hơn nhiều so với số tiền Diane thiếu nợ. Sau cái chết của Charles X, Diane trở thành sủng thần của tân vương là Henri III. Vào tháng 2 năm 1576, Henri III ký trao cho chị gái các vùng đất và lãnh địa vùng Coucy và Folembray (cả hai đều thuộc tỉnh Aisne ngày nay), cũng như một số điền trang khác ở Bourbonnais.[5]
Diane de France trở thành góa phụ lần thứ hai vào năm 1579, sau khi giúp chồng trở thành lãnh đạo của Politique, một nhóm tín hữu Công giáo ôn hòa ở Pháp, hoạt động vì hoà bình của vương quốc.[1]
Cuộc sống sau này
sửaTháng 8 năm 1582, Henri III trao cho Diane Công quốc Angoulême để đổi lấy Công quốc Châtellerault[5] và phong Diane tước vị Công tước xứ Angoulême (chỉ khi Diane còn sống và không thể truyền thừa cho hậu duệ). Tước hiệu mới đi kèm với sự giàu có ngày càng tăng, vì vậy vào năm 1584, Diane bắt đầu xây dựng một dinh thự mới ở Paris, Hôtel d'Angoulême (nay là Hôtel Lamoignon). Việc xây dựng bị gián đoạn bởi cuộc Chiến tranh Tôn giáo và chỉ được hoàn thành ở giai đoạn xây dựng thứ hai vào năm 1611.[15][16]
Diane nhận được nhiều sự kính trọng tại triều đình của Henri IV của Pháp, và giám sát việc giáo dục của con trai Henri IV là Louis XIII.
Diane qua đời vào ngày 11 tháng 1 năm 1619[9] tại Paris. Thông qua những bức thư còn sót lại của Nữ Công tước, Diane được nhìn nhận là một người phụ nữ dũng cảm và có lòng bao dung tuyệt vời.[1]
Tổ tiên
sửa| Gia phả của Diane của Pháp | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tham khảo
sửa- ^ a b c “Diane De France | Duchess, Regent, Poitou | Britannica”. www.britannica.com (bằng tiếng Anh). 7 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2024.
- ^ a b Pébay & Troquet 1990, p. 153
- ^ Merrill 1935, p. 133.
- ^ Mariéjol 1920, p. 37.
- ^ a b c d e f g Pébay and Troquet 1992, p. 88
- ^ Pébay & Troquet 1990, p. 154.
- ^ Jeanice Brooks, Courtly Song in Late Sixteenth-Century France, (University of Chicago Press, 2000), 12.
- ^ Lhote and Troquet 2013, p. 4.
- ^ a b c d Picot 1907, p. 8, note 2.
- ^ Helge Gamrath, Farnese: Pomp, Power and Politics in Renaissance Italy, (L'Erma di Bretschneider, 2007), 70. OCLC 472548273. ISBN 9788882654269.
- ^ a b Cooper 2007, p. 136.
- ^ Setton 1984, p. 596, note 119, gives the date as 16 July.
- ^ Pébay and Troquet 1992, p. 88; Lanza 2007, p. 29.
- ^ Lhote 2013, pp. 5, 76. The authors cite a letter to Montmorency in late September praising the newborn, but letters from 15 October from the king, the queen and the Duke of Guise expressing condolences for Montmorency's loss of his son.
- ^ Ayers, Andrew (2004). "Hôtel Lamoignon", pp. 99–100, in The Architecture of Paris. Stuttgart; London: Edition Axel Menges. ISBN 9783930698967.
- ^ Hartmann, Georges (1917). "Hôtel Lamoignan", pp. 159–166 (at HathiTrust), in Procès-verbaux de la Commission municipale du Vieux Paris, Année 1917. Paris: Imprimerie Municipale, 1922.
Nguồn tài liệu
sửa- Cooper, Richard (2007). "Legate's Luxury: The Entries of Cardinal Alessandro Farnese to Avignon and Carpentras, 1553", pp. 133–161, in French Ceremonial Entries in the Sixteenth Century: Event, Image, Text, edited by Nicolas Russell and Hélène Visentin. Toronto: Centre for Reformation and Renaissance Studies. ISBN 9780772720337.
- Knecht, RJ (1998). Catherine de' Medici . London: Longman. ISBN 0582082412.
- Lanza, Janine M. (2007). From Wives to Widows in Early Modern Paris: Gender, Economy, and Law. Ashgate Publishing. ISBN 9780754656432.
- Lhote, Claude; Claude Troquet (2013). Diane, bâtarde du roi, princesse de la Renaissance, preface by B. Barbiche, professor emeritus of the École des Chartes . Éditions LULU.com.OCLC 923867218OCLC 923867218 .ISBN 9781291343731ISBN 9781291343731 .
- Mariéjol, Jean-H. (1920). Catherine de Medicis (1519-1589) [at Internet Archive] . Paris: Hachette.
- Merrill, Robert V. (1935). "Những cân nhắc về 'Les Amours de I. du Bellay'", Ngữ văn hiện đại, tập. 33, không. 2 (tháng 11 năm 1935), trang 129-138. JSTOR 433932 .
- Pebay, Isabelle; Claude Troquet (1990). "Philippe Desducs, mère de Diane de France" [at persée.fr] , Bibliothèque de l'École des Chartes, volume 148, no. 1, pp. 151–160.
- Pebay, Isabelle; Claude Troquet (1992). "Les hôtels d'Angoulême sous Diane de France", trang 88–97, in La rue des Francs-Bourgeois au Marais, edited by Béatrice de Andia and Alexandre Gady. Paris: Délégation à l'action artistique de la Ville de Paris.OCLC 965245235, 886559761.
- Picot, Émile (1907). Les français Italianisants au XVIe siècle, volume 2 [at Internet Archive] . Paris: Honoré Champion.
- Setton, Kenneth M. (1984). The Papacy and the Levant (1204-1571). Volume IV. The Sixteenth Century from Julius III to Pius V. Philadelphia: The American Philosophical Society.ISBN 9780871691620.