Wikipedia

Trận Mariupol (2022)

(Đổi hướng từ Cuộc vây hãm Mariupol)

Trận Mariupol hay Cuộc vây hãm Mariupol là một cuộc giao tranh quân sự đang diễn ra giữa Nga và Ukraina, bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, trong chiến dịch quân sự đặc biệt 2022 của Nga, như một phần của cuộc tấn công miền Đông Ukraine. Nó kết thúc vào ngày 20 tháng 5 năm 2022, khi Nga tuyên bố các lực lượng Ukraina còn lại ở Mariupol đã đầu hàng [2] sau khi họ được lệnh ngừng chiến đấu.[5]

Trận Mariupol
Một phần của Cuộc tấn công Miền Đông Ukraina và Nga xâm lược Ukraina 2022
Trận Mariupol
Thời gian25 tháng 2 năm 2022 - 20 tháng 5 năm 2022
Địa điểm
Mariupol, Donetsk Oblast, Ukraina
Kết quả

Nga chiến thắng[1]

  • Binh lính Ukraina đầu hàng[1]
  • Quân đội Nga kiểm soát hoàn toàn thành phố vào ngày 20 tháng 5[2]
  • Mariupol phần lớn chỉ còn là những đống đổ nát do cuộc chiến bị kéo dài[3]
Tham chiến
  Ukraina
Thành phần tham chiến

Lực lượng vũ trang Nga

Lực lượng vũ trang Ukraina

Thương vong và tổn thất
Không rõ Không rõ
10 thường dân thiệt mạng

Thành phố Mariupol nằm trong Donetsk Oblast ở Ukraine và được Cộng hòa Nhân dân Donetsk ly khai do Nga hậu thuẫn tuyên bố chủ quyền. Các lực lượng Nga đã bao vây hoàn toàn thành phố vào ngày 2 tháng 3, sau đó họ dần dần giành được quyền kiểm soát thành phố.[6] Hội Chữ thập đỏ mô tả tình hình là "ngày tận thế", và chính quyền Ukraine đã cáo buộc Nga gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn ở thành phố,[7][8] với các quan chức thành phố báo cáo rằng khoảng 100.000 thường dân đã thiệt mạng.[9] Các quan chức Ukraine cũng báo cáo rằng ít nhất 95% thành phố đã bị phá hủy trong cuộc giao tranh, phần lớn là do các cuộc bắn phá của Nga.[10]

Diễn biến

sửa

Pháo kích trước rồi tiến vào thành phố

sửa

Từ 24.2 tới 28.2

sửa

Vào ngày 24 tháng 2, pháo binh Nga đã bắn phá thành phố, khiến 26 người được tường thuật bị thương.[11] Sáng ngày 25 tháng 2 từ lãnh thổ do Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng kiểm soát ở phía đông, quân đội Nga tiến về phía Mariupol. Lực lượng này chạm trán với quân đội Ukraine gần làng Pavlopil.[12] Theo Thị trưởng Mariupol, Vadym Boychenko các đơn vị Ukraina đã đánh bại quân đội Nga và 22 xe tăng Nga đã bị phá hủy trong chiến dịch này.[13][14]

Hải quân Nga đã bắt đầu một cuộc đổ bộ lên bờ biển Azov cách Mariupol 70 km về phía tây vào tối ngày 25 tháng 2. Một quan chức quốc phòng Mỹ tuyên bố rằng Nga có khả năng triển khai hàng nghìn lính thủy đánh bộ từ bãi biển này.[15][16][17][18]

Ngày 26 tháng 2, các đơn vị pháo binh Nga tiếp tục bắn phá Mariupol.[19] Chính phủ Hy Lạp tuyên bố rằng 10 thường dân Hy Lạp đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Nga tại Mariupol, trong đó 6 người thiệt mạng ở làng Sartana và 4 người bị giết ở làng Buhas.[20][21]

Sáng ngày 27 tháng 2, Boychenko tuyên bố rằng một hàng dài xe tăng Nga đã nhanh chóng tiến về Mariupol từ phía Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, nhưng cuộc tấn công này đã bị lực lượng Ukraine đẩy lui, với 6 lính Nga bị bắt.[22]

Sau đó trong ngày 27 tháng 2, một bé gái 6 tuổi ở Mariupol đã thiệt mạng do pháo kích của Nga.[23]

Trong suốt ngày 28 tháng 2, thành phố vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine, mặc dù bị quân đội Nga bao vây và pháo kích liên tục. [14] [15] [16] Sau đó, theo Đài Châu Âu Tự do / Radio Liberty, Thiếu tướng Nga Andrey Sukhovetsky đã bị giết bởi một tay súng bắn tỉa Ukraine gần Mariupol, nhưng các nguồn khác [cần giải thích] nói rằng ông đã bị giết trong cuộc tấn công Kyiv. [17] [18]

Trong suốt ngày 28 tháng 2, thành phố vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine, mặc dù bị quân đội Nga bao vây và pháo kích liên tục.[24][25] Điện, gas và kết nối internet đến phần lớn các khu vực trong thành phố đã bị cắt đứt vào buổi tối.[26] Sau đó, theo Đài Châu Âu Tự do / Radio Liberty, Thiếu tướng Nga Andrey Sukhovetsky đã bị giết bởi một tay súng bắn tỉa Ukraine gần Mariupol, nhưng các nguồn khác [cần giải thích] nói rằng ông đã bị giết trong cuộc tấn công Kyiv.[27][28]

Bao vây Mariupol

sửa
 
Một chung cư bị hư hại trong trận pháo kích ở Mariupol, ngày 2 tháng 3 năm 2022

Từ 1.3 tới 7.3

sửa

Vào ngày 1 tháng 3, Denis Pushilin, người đứng đầu DPR (nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk, thông báo rằng lực lượng DPR đã gần như hoàn toàn bao vây thành phố Volnovakha gần đó và họ sẽ sớm làm điều tương tự với Mariupol.[29] Pháo binh Nga sau đó đã pháo kích vào Mariupol, khiến hơn 21 người bị thương.[30]

Thành phố bị bao vây hoàn toàn vào ngày 2 tháng 3,[6][31] sau đó cuộc bao vây lại được tăng cường.[32] Các cuộc pháo kích của Nga đã giết chết một thiếu niên và làm bị thương hai thiếu niên khác đang chơi bóng bên ngoài.[33][34] Boychenko thông báo thành phố đang bị mất nước và có thương vong lớn. Ông cũng cho biết các lực lượng Nga đang ngăn cản dân thường chạy ra bên ngoài.[35][36]

 
Nga pháo kích vào Mariupol,
3 Tháng 3 2022
 
Khói từ nhiều do bị Nga pháo kích vào Mariupol,
3 Tháng 3 2022

Cuối ngày 2 tháng 3, pháo binh Nga đã nhắm vào một khu dân cư dày đặc của Mariupol, bắn vào đó trong gần 15 giờ. Kết quả là khu phố đã bị hư hại nặng nề, Phó Thị trưởng Sergiy Orlov tường thuật là "ít nhất hàng trăm người đã chết".[37][38]

Vào sáng ngày 3 tháng 3, thành phố lại bị quân đội Nga pháo kích.[39] Eduard Basurin, phát ngôn viên của Dân quân DPR, chính thức kêu gọi các lực lượng Ukraine bị bao vây ở Mariupol đầu hàng hoặc sẽ bị nhắm đánh.[40] Người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov tường thuật, lực lượng DPR đã thắt chặt vòng vây, và ba khu định cư gần đó đã bị chiếm giữ.[41]

Vào ngày 4 tháng 3, Boychenko tuyên bố rằng nguồn cung cấp của thành phố đã cạn và kêu gọi cho mở một hành lang sơ tán nhân đạo và tiếp viện quân đội Ukraina.[42][43] Ông cũng tuyên bố rằng các đại bác từ BM-21 Grad của Nga đang pháo vào các bệnh viện của thành phố và cư dân Mariupol không còn có lò sưởi, nước dùng hoặc điện.[44] Cuối ngày hôm đó, một lệnh ngừng bắn tạm thời đã được đề xuất cho khu vực Mariupol để cho phép người dân sơ tán.[45]

Ngày 5/3, Chính phủ Ukraine thông báo mong muốn sơ tán 200.000 thường dân khỏi Mariupol. Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) thông báo rằng họ sẽ đóng vai trò là người bảo lãnh cho một lệnh ngừng bắn mới để cho phép cuộc di tản này.[46] Hội Chữ thập đỏ mô tả tình hình ở Mariupol là "cực kỳ thảm khốc".[47] Sau ba ngày pháo kích, lệnh ngừng bắn được thông báo có hiệu lực từ 11 giờ đến 16 giờ.[48] Thường dân bắt đầu di tản khỏi Mariupol dọc theo hành lang nhân đạo đến thành phố Zaporizhzhia. Khi họ tiến vào hành lang sơ tán, các lực lượng Nga tiếp tục pháo kích vào thành phố, buộc những người sơ tán phải quay trở lại.[49] Các nhà chức trách Ukraine sau đó báo cáo rằng các lực lượng Nga đã không tuân theo lệnh ngừng bắn và tiếp tục tấn công thành phố. [50] Các quan chức Nga cáo buộc các lực lượng Ukraine không cho phép người dân di tản về phía Nga.[51] DPR báo cáo rằng chỉ có 17 thường dân đã được sơ tán khỏi Mariupol.[52]

Vào ngày 6 tháng 3, Hội Chữ thập đỏ thông báo rằng nỗ lực thứ hai để sơ tán dân thường khỏi Mariupol đã thất bại một lần nữa.[53] Anton Herashchenko, một quan chức Ukraina, cho biết nỗ lực thứ hai tại một hành lang nhân đạo cho người dân ở Mariupol đã kết thúc bằng một cuộc pháo kích của Nga.[53] Hội Chữ thập đỏ báo cáo rằng có "những cảnh tượng thảm khốc về sự đau khổ của con người" ở Mariupol.[53][54] Vào chớm trưa, Inna Sovsun, một thành viên quốc hội Ukraine, tuyên bố rằng đường ống dẫn nhiên liệu cung cấp cho Mariupol đã bị quân Nga làm hư hại, khiến hơn 700.000 người không có lò sưởi và cho rằng mọi người có thể chết cóng do nhiệt độ vào lúc đó thường giảm xuống dưới 0 °C (32 °F).[55] Trận pháo kích cũng đánh trúng tháp phát sóng còn hoạt động cuối cùng của thành phố.[56]

Vào ngày 7 tháng 3, Giám đốc Điều hành ICRC cho biết rằng các thỏa thuận về hành lang nhân đạo chỉ được thực hiện về nguyên tắc, không thỏa thuận chính xác để thực hiện, lộ trình cần có, thời gian và liệu hàng hóa có thể được đưa vào hay không. Nhóm ICRC nhận ra rằng một trong những con đường hành lang được đề xuất đã bị đặt mìn và ICRC đang tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán giữa các lực lượng Nga và Ukraine.[57][58]

Từ 8.3 tới 9.3

sửa

Vào ngày 8 tháng 3, một nỗ lực khác để sơ tán người dân được thực hiện, nhưng chính phủ Ukraina cáo buộc Nga vi phạm lệnh ngừng bắn một lần nữa bằng cách ném bom vào hành lang sơ tán.[59]

Vào ngày 9 tháng 3, hãng tin AP cho biết rất nhiều thường dân và binh sĩ Ukraine đã được các công nhân thành phố chôn cất trong một ngôi mộ tập thể tại một trong những nghĩa trang của thành phố. Các cuộc pháo kích của Nga đã tấn công nghĩa trang vào ngày hôm trước, làm gián đoạn các cuộc chôn cất và làm hư hại một bức tường.[60][61] Sau đó, một nỗ lực ngừng bắn khác đã thất bại sau khi Orlov báo cáo rằng binh sĩ Nga đã nổ súng vào các công nhân xây dựng và các điểm sơ tán. Orlov mô tả tình trạng thiếu hụt nguồn cung cấp của thành phố trầm trọng đến mức cư dân phải làm tan tuyết để lấy nước.[62] Cuối ngày hôm đó, Hội đồng thành phố Mariupol đã ra thông báo rằng một cuộc không kích của Nga đã tấn công và phá hủy một nhà hộ sinh và bệnh viện nhi đồng.[63][64][65] Các quan chức Ukraine tuyên bố rằng ba thường dân đã thiệt mạng và ít nhất 17 người bị thương.[66]

Cùng ngày, các bức ảnh vệ tinh về Mariupol được chụp vào sáng ngày 9 tháng 3 được trang tin khoa học, Space.com, đưa tin cho thấy "thiệt hại lớn" đối với các căn hộ cao tầng, nhà dân, cửa hàng tạp hóa và các cơ sở hạ tầng dân sự khác, so sánh ảnh trước và ảnh sau.[67] Công ty vận hành vệ tinh không gian và các camera của nó hoạt động cho U.S. cơ quan tình báo và quân đội Hoa Kỳ.[68][69]

Nga tiến vào thành phố

sửa

Từ 12.3 tới 19.3

sửa

Quân đội Ukraine thông báo ngày 12 tháng 3 rằng các lực lượng Nga đã chiếm được vùng ngoại ô phía đông của Mariupol.[70] Sau đó, một đoàn xe gồm 82 người gốc Hy Lạp đã có thể rời thành phố qua hành lang nhân đạo.[71][72]

Vào ngày 13 tháng 3, Boychenko tuyên bố rằng các lực lượng Nga đã ném bom thành phố ít nhất 22 lần trong 24 giờ trước đó, với hàng trăm quả bom, và nói thêm rằng nguồn dự trữ thực phẩm và nước cuối cùng trong thành phố đang bị cạn kiệt.[73][74] Bộ Nội vụ Ukraina cho biết Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraina đã làm hư hại một số xe bọc thép của Nga bằng các cuộc tấn công bằng đại bác trong ngày.[75] İsmail Hacıoğlu, người đứng đầu Nhà thờ Hồi giáo Sultan Suleiman địa phương, tuyên bố rằng 86 công dân Thổ Nhĩ Kỳ trong thành phố đang chờ chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sơ tán.[76]

Hơn 160 xe ô tô đã có thể rời thành phố vào ngày 14 tháng 3 lúc 13 giờ địa phương, lần sơ tán đầu tiên được phép trong cuộc bao vây. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng 450 tấn viện trợ nhân đạo đã được đưa đến thành phố sau khi lực lượng Nga chiếm được vùng ngoại ô.[77] Các quan chức quân đội Ukraina sau đó cho biết đã giết 150 binh sĩ Nga và phá hủy 10 xe cộ của Nga.[78]

 
Thường dân tị nạn ở Mariupol, 12 tháng 3 năm 2022

Cùng ngày, Ramzan Kadyrov, người đứng đầu Chechnya, tuyên bố rằng binh lính Chechnya đang tham gia cuộc bao vây và đã tiến vào Mariupol một thời gian ngắn trước khi rút lui. Kadyrov cũng tuyên bố rằng Adam Delimkhanov, một đồng minh thân cận và là thành viên của Duma Quốc gia, là chỉ huy của lực lượng Chechnya ở Mariupol.[79] Tang lễ cho Đại úy Alexey Glushchak của GRU được tổ chức tại Tyumen, và có thông tin tiết lộ rằng ông đã chết gần Mariupol, có thể là trong giai đoạn đầu của cuộc bao vây.[80] Vào ngày 15 tháng 3, khoảng 4.000 xe cộ với khoảng 20.000 dân thường đã rời thành phố.[81]

Quan chức chính phủ Ukraina Anton Herashchenko nói rằng Thiếu tướng Nga Oleg Mityaev, chỉ huy Sư đoàn 150 bộ binh cơ giới, đã thiệt mạng khi lực lượng Nga cố gắng xâm nhập vào thành phố.[82][83] Nhà hát kịch khu vực Donetsk, nơi trú ẩn của hàng trăm thường dân, đã bị trúng bom của một chiếc máy bay của Nga vào ngày 16 tháng 3 và bị tàn phá.[84] Pavlo Kyrylenko, thống đốc Donetsk Oblast, sau đó tuyên bố rằng các lực lượng Nga cũng đã nhắm vào bể bơi Neptune.[85]

Vào ngày 18 tháng 3, lực lượng DPR cho biết họ đã chiếm được sân bay Mariupol từ các lực lượng Ukraina.[86] Các cuộc đụng độ sau đó đã xảy ra ở trung tâm thành phố, theo ông thị trưởng [87] và vào ngày 19 tháng 3, các lực lượng Nga và Ukraina bắt đầu giao tranh tại nhà máy thép Azovstal.[88]

 
Binh sĩ Ukraina tấn công một xe tăng Nga ở Mariupol.
 
Xe tăng Nga bị quân đội Ukraina phá hủy ở Mariupol.

Từ 20.3 tới 26.3

sửa

Ngày hôm sau, hội đồng thành phố Mariupol tuyên bố các lực lượng Nga đã lưu đày "vài nghìn" người đến các trại và các thành phố xa xôi ở Nga trong tuần qua.[89][90][91] Cùng ngày, Nga phủ nhận rằng điều này đang xảy ra.[91] Cũng trong ngày 20 tháng 3, một tòa nhà của trường nghệ thuật, nơi đã che chở cho khoảng 400 người, đã bị phá hủy trong một vụ đánh bom của Nga. Không có thông tin về thương vong ngay sau đó.[92]

Lệnh đầu hàng, hạ vũ khí và sơ tán khỏi thành phố của Bộ Quốc phòng Nga đã được đưa ra vào ngày 20 tháng 3, yêu cầu phản hồi bằng văn bản trước 02:00 UTC ngày hôm sau.[93] Tối hậu thư đã bị chính phủ Ukraina và thị trưởng Mariupol bác bỏ.[94]

Vào ngày 21 tháng 3, một trong các chỉ huy tiểu đoàn Ukraina trong thành phố mô tả "cứ 10 phút lại có bom rơi".[91]

 
Tòa nhà chung cư bị pháo kích ở Mariupol, ngày 23 tháng 3 năm 2022

Vào ngày 23 tháng 3, chính quyền địa phương, bao gồm cả thị trưởng, rời thành phố do tình hình ngày càng xấu đi.[95] Ngày hôm sau, các lực lượng Nga tiến vào trung tâm Mariupol,[96] chiếm giữ Nhà thờ Chính thống giáo của Đức Mẹ Thiên Chúa. Chính quyền thành phố cáo buộc rằng người Nga đang cố gắng làm mất tinh thần cư dân bằng cách công khai hô hào tuyên bố chiến thắng của Nga, bao gồm cả tuyên bố rằng Odessa đã bị chiếm.[97]

Từ 27.3 tới 1.4

sửa

Vadym Boychenko cho biết vào ngày 27 tháng 3 rằng trong khi Mariupol vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraina, các lực lượng Nga đã tiến sâu vào thành phố và người dân thành phố cần được "sơ tán hoàn toàn".[98] Đến thời điểm này, các binh sĩ Ukraina đã hết lương thực và nước uống, và một nhà phân tích tin rằng các lực lượng Ukraina sẽ không thể chiến đấu trong một vài ngày tới. Tuy nhiên, các sĩ quan Ukraina từ chối di tản khỏi thành phố, vì họ không muốn bỏ mặc những binh lính và thường dân bị thương và chết của họ.[99]

Vào ngày 28 tháng 3 Thị trưởng Vadym Boychenko cho biết "hôm nay chúng tôi đang nằm trong tay của những người chiếm đóng" trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình,[100] và phát ngôn viên của văn phòng thị trưởng Mariupol thông báo rằng "gần 5.000 người" đã bị giết trong thành phố kể từ lúc cuộc bao vây bắt đầu.[101][102][103][104] Chính phủ Ukraine ước tính rằng "từ 20.000 đến 30.000" cư dân Mariupol đã bị cưỡng bức [105] đến các trại ở Nga [106] dưới sự kiểm soát của quân đội Nga.[105] Trong ngày, các lực lượng Nga đã chiếm giữ tòa nhà hành chính ở phía bắc quận Kalmiusky [107] và trụ sở quân sự của Trung đoàn Azov.[108] Ngoài ra, phát ngôn viên Nga Igor Konashenkov thông báo rằng các lực lượng Nga đã bắn hạ một chiếc Mil Mi-8 của Ukraina [109] mà theo ông là đang hướng đến Mariupol để sơ tán các lãnh đạo của Trung đoàn Azov.[110] Ngày hôm sau, các lực lượng Nga được cho là đã tách quân Ukraina trong thành phố thành hai và thậm chí có thể là ba nhóm.[111]

Từ 2.4 tới 10.4

sửa

Vào ngày 2 tháng 4, các lực lượng Nga đã chiếm được tòa nhà SBU (cơ quan tình báo) ở trung tâm Mariupol,[112] sau đó không có thêm báo cáo nào về giao tranh trong khu vực. Vào ngày 6 tháng 4, các quan chức Nga cho biết họ đã bắt được 267 lính thủy đánh bộ Ukraine từ Tiểu đoàn 503 của Lực lượng Hải quân Ukraina [113] và vào ngày 7 tháng 4, DPR tuyên bố đã quét sạch lực lượng Ukraina ra khỏi trung tâm Mariupol. Trong khi đó, quân đội Nga bắt đầu cuộc tiến công từ phía tây nam vào ngày 1 tháng 4, để quân đội Ukraine kiểm soát một phần khu vực xung quanh cảng ở phía tây nam Mariupol vào ngày 7 tháng 4.[114] Ngoài ra, vào ngày 7 tháng 4, lực lượng Nga đã chiếm được một cây cầu dẫn đến nhà máy thép Azovstal.[115] Ngày hôm sau, quân đội Nga chiếm giữ được phần phía nam của cảng Mariupol.[116]

Đến ngày 10 tháng 4, các lực lượng Nga đã chiếm được cảng đánh cá, chia cắt quân đội Ukraina trong cảng với quân đội trong nhà máy thép Azovstal thành hai nhóm, trong khi có thể có một nhóm thứ ba tập trung vào nhà máy thép Illich ở phía bắc.[117] Ngày hôm sau, lực lượng DPR tuyên bố đã chiếm được 80% Mariupol. Các lực lượng địa phương của Ukraina dự kiến ​​thành phố sẽ sớm thất thủ vì họ sắp hết đạn dược, và các nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh tin rằng Mariupol sẽ thất thủ trong vòng một tuần.[118][119]

Những nhóm cuối cùng chống trả

sửa

Từ 11.4 tới 18.4

sửa

Vào ngày 11 tháng 4, truyền thông Nga đưa tin rằng 160 quân nhân Ukraine thuộc Lữ đoàn thủy quân lục chiến biệt lập 36 đã bị bắt cùng với trang bị của họ.[120]

Trong đêm giữa ngày 11 và ngày 12 tháng 4,[121] Đại tá Volodymyr Baranyuk dẫn đầu Lữ đoàn thủy quân lục chiến biệt lập 36 trong nỗ lực thoát khỏi vòng vây của Nga tại nhà máy thép Illich ở phía bắc. Sau khi bị phát hiện, họ đã chia thành các nhóm nhỏ hơn,[122] với một số người trong số họ điều hành để liên kết với binh lính của Trung đoàn Azov tại nhà máy Azovstal ở phía đông nam.[123][124] Khoảng 30 lính thủy quân lục chiến đã bị bắt trong nỗ lực vượt vòng vây.[123] Số phận của Đại tá Baranyuk ban đầu vẫn chưa được biết.[122] Tuy nhiên, sau đó, DPR báo cáo rằng họ đã xác định được thi thể của Baranyuk sau khi lực lượng đặc biệt của họ chặn đường đột phá của Ukraina.[121] Vào ngày 12 tháng 4, Aiden Aslin, một người Anh chiến đấu với Thủy quân lục chiến Ukraina báo cáo rằng đơn vị của anh ta sẽ đầu hàng vì họ đã hết đạn dược, thực phẩm và các nguồn cung cấp khác.[125] Sau đó, vào buổi tối, Nga tuyên bố rằng 1.026 lính của Lữ đoàn thủy quân lục chiến biệt lập 36 đã đầu hàng tại nhà máy thép Illich, bao gồm 162 sĩ quan.[126],[123][127][128] Theo Nga, các tù nhân bao gồm 400 chiến binh bị thương.[126] Sau đó, Nga cho biết họ đã bắt thêm 134 quân nhân Ukraina, nâng tổng số tù nhân lên 1.160 người.[129] Viện Nghiên cứu Chiến tranh coi tuyên bố đầu hàng hàng loạt của Nga là "có thể là sai",[123] nhưng tạp chí trực tuyến Novynarnia của Ukraina trích dẫn lời một binh sĩ Ukraina, người nói rằng một số lượng lớn lính thủy đánh bộ, bao gồm cả bị thương, vẫn ở lại tại khu nhà máy Illich đã bị bắt.[130]

Vào ngày 13 tháng 4, các lực lượng Nga đã chiếm được nhà máy Illich, giảm số lượng các nhóm đối kháng ở Mariupol xuống còn hai.[123] Chỉ huy Trung đoàn Azov chỉ trích những người lính đã đầu hàng, trong khi khen ngợi những người đã cố gắng liên kết với đơn vị của họ.[131] Đồng thời, vào ngày 13 tháng 4, Nga tuyên bố đã kiểm soát hoàn toàn cảng thương mại Mariupol,[132] được xác nhận ba ngày sau đó.[133]

Một tờ báo Ukraine dẫn lời chuyên gia quân sự Ukraine Oleg Zhdanov cho rằng đến thời điểm này, Lữ đoàn Bộ binh Hải quân cận vệ 810 của Nga ban đầu được gửi từ Feodosia ở Crimea đã bị tổn thất cực kỳ nặng nề trong cuộc bao vây, đến mức bị "tiêu diệt hai lần".[134]

Vào ngày 15 tháng 4, một chỉ huy quân đội Ukraina kêu gọi gởi quân tiếp viện đến để "phá vỡ vòng vây" của Mariupol. Ông cũng cho rằng "tình hình rất nguy cấp và giao tranh ác liệt" nhưng việc gửi quân tiếp viện và phá vòng vây "có thể làm được và phải tiến hành càng sớm càng tốt".[135] Cùng ngày, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Ukraine Oleksandr Motuzianyk cho biết Nga bắt đầu sử dụng máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3 để tấn công các mục tiêu ở Mariupol.[136] Nhà máy thép Azovstal, trung tâm của một trong những ổ kháng chiến còn lại, được bảo vệ tốt và được mô tả như một "pháo đài trong thành phố", vì nhà máy thép là một khu phức hợp khổng lồ khiến việc xác định vị trí của lực lượng Ukraina trở nên khó khăn và có các xưởng rất khó bị phá hủy từ trên không. Ngoài ra, khu phức hợp còn chứa một hệ thống đường hầm dưới lòng đất, điều này sẽ khiến việc giải phóng toàn bộ khu phức hợp trở nên khó khăn.[137] Trong ngày, các lực lượng Nga đã chiếm được căn cứ của Lữ đoàn Tác chiến số 12 của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraina ở phía tây Mariupol.[138]

Vào ngày 16 tháng 4, quân đội DPR đã chiếm giữ một đồn cảnh sát gần bãi biển Mariupol [138] và các lực lượng Nga được xác nhận là đã chiếm giữ Trung tâm Kiểm soát Giao thông Tàu thuyền tại cảng.[133] Vài ngày sau khi cảng bị chiếm, vào ngày 20 tháng 4, một sĩ quan Thủy quân lục chiến Ukraina tuyên bố lực lượng Thủy quân lục chiến và Azov từ nhà máy Azovstal đã tiến hành một hoạt động di tản khoảng 500 thành viên của lực lượng biên phòng Ukraina và Vệ binh Quốc gia khỏi cảng, khi họ sắp hết đạn dược. Theo sĩ quan này, lực lượng Ukraina từ hầm Azovstal đã đột phá đến cảng và cung cấp hỏa lực yểm trợ, để 500 binh sĩ bị bao vây rút lui về nhà máy Azovstal.[139] Sau đó, Nga tuyên bố đã chiếm được tất cả các khu vực đô thị của thành phố, đồng thời tuyên bố rằng lực lượng Ukraina chỉ còn lại tại Nhà máy thép Azovstal.[140] Tuy nhiên, giao tranh được cho là vẫn tiếp tục gần đường Flotskaya ở phía tây Quận Primorsky.[133]

Vào ngày 18 tháng 4, người ta ước tính rằng 95% thành phố đã bị phá hủy trong cuộc giao tranh.[10] Binh sĩ Ukraina phớt lờ tối hậu thư đầu hàng của Nga, quyết chiến đấu đến cùng. Nga đe dọa sẽ "tiêu diệt" những người tiếp tục cầm súng.[141] Một chuyên gia quân sự ước tính rằng vẫn có thể có từ 500 đến 800 binh sĩ Ukraina đang ẩn núp trong thành phố,[142] trong khi các quan chức Nga ước tính rằng khoảng 2.500 binh sĩ Ukraina và 400 tình nguyện viên nước ngoài đang cầm cự tại nhà máy Azovstal.[141]

Bế tắc tại nhà máy thép Azovstal

sửa

Từ 20.4 tới 28.4

sửa
 
Nhà máy thép Azovstal năm 2014.

Vào ngày 20 tháng 4, các lực lượng của Nga và DPR đã đạt được những bước tiến nhỏ ở vùng ngoại ô của nhà máy Azovstal.[143]

Vào ngày 21 tháng 4, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho quân đội Nga không được xông vào nhà máy thép Azovstal mà thay vào đó là phong tỏa nó cho đến khi lực lượng Ukraine ở đó hết nguồn cung cấp. Ông cũng tường thuật rằng "Việc hoàn thành công việc chiến đấu để giải phóng Mariupol là một thành công", trong khi một quan chức Ukraina bác bỏ bình luận của Putin, nói rằng việc Nga lựa chọn thực hiện phong tỏa đối với việc xông vào nhà máy thép có nghĩa là Nga đã thừa nhận rằng họ không thể chiếm được Mariupol.[144][145] Tướng Sir Richard Barrons, cựu Tư lệnh Bộ Chỉ huy Lực lượng Liên hợp của Vương quốc Anh, đánh giá rằng trận chiến giành nhà máy không còn "thực sự phù hợp" đối với việc kiểm soát thành phố và các con đường của nó, vì Nga và Crimea hiện đã được kết nối. Theo ý kiến ​​của ông, việc đánh bại các lực lượng Ukraina tại nhà máy sẽ "thực sự khó khăn" đối với quân đội Nga mà không phải trả một "chi phí to lớn cho cả hai bên".[146] Bất chấp việc phong tỏa theo lệnh, các lực lượng Nga vẫn tiến vào trong vòng 20 mét (66 ft) từ một số vị trí của Ukraina.[147]

Vào ngày 22 tháng 4, Quận Primorsky phía tây được cho là đã bị quân Nga quét sạch, không còn báo cáo về giao tranh, tất cả các lực lượng Ukraine còn lại bị bao vây trong Nhà máy thép Azovstal.[148]

Vào ngày 23 tháng 4, theo Ukraina, các cuộc không kích và một cuộc tấn công trên bộ rõ ràng được đưa ra nhắm vào các công trình thép Azovstal. Một cố vấn của Tổng thống Ukraina cho biết: "Kẻ thù đang cố gắng bóp nghẹt sự kháng cự cuối cùng của những người bảo vệ Mariupol trong khu vực Azovstal".[149] Tuy nhiên, điều này không thể được xác nhận một cách độc lập.[150] Giám đốc an ninh Ukraina Oleksiy Danilov tuyên bố rằng vào ban đêm, một máy bay trực thăng đã tiếp tế cho Azovstal.[151] Cùng ngày, có thông tin cho rằng Nga đang triển khai lại các lực lượng từ Mariupol tới các mặt trận khác ở miền Đông Ukraine, trong đó Nga được cho là tái triển khai 12 đơn vị từ Mariupol.[152] Vào ngày hôm sau, các lực lượng Nga tiếp tục ném bom vào các vị trí của Ukraina trong Nhà máy thép Azovstal, với các báo cáo rằng lực lượng Nga có thể đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công mới vào cơ sở này.[153]

Theo báo cáo của Ukraina, trong đêm giữa 27 và 28 tháng 4, các cuộc không kích nặng nề nhất đã được tiến hành nhằm vào Azovstal, với hơn 50 cuộc tấn công của máy bay Tu-22M3, Su-25 và Su-24 vào cơ sở này. Ukraina tuyên bố một bệnh viện dã chiến của quân đội đã bị trúng đạn, với số lượng người bị thương tăng từ 170 người trước cuộc tấn công lên hơn 600 người sau vụ đánh bom.[154][155]

Từ 30.4 tới 7.5

sửa

Vào ngày 30 tháng 4, Liên hợp quốc và Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế bắt đầu thực hiện sơ tán thông qua hành lang nhân đạo.[156][157] Hành lang này được thực hiện sau chuyến công du của Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đến Moscow vào tuần trước, nơi ông đích thân làm môi giới cho một thỏa thuận về hành lang nhân đạo.[157] Vào ngày 30 tháng 4, 20 thường dân đã rời khỏi nhà máy thép Azovstal, trong khi truyền thông Nga cho rằng con số 25. Các cuộc đàm phán đang được tiến hành để cố gắng giải thoát cho 1.000 dân thường còn lại.[158][159] Ít nhất hai trong số những người vợ của các thành viên của Trung đoàn Azov, đã kêu gọi đồng thời sơ tán khoảng 2.000 lính sẽ bị bỏ lại sau cuộc sơ tán thường dân, làm nổi bật mối lo ngại về việc người Nga đối xử với tù nhân chiến tranh và sự thiếu thốn về y tế và thực phẩm.[160]

Vào ngày 2 tháng 5, khoảng 100 thường dân được tường thuật là đã được sơ tán.[161] Máy bay Nga, theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, đã sử dụng bom không được điều khiển tại Mariupol.[162] Các lực lượng bộ binh của Nga cũng được cho là đang rút khỏi thành phố, có thể để củng cố các vị trí của họ ở Donbas, nơi Nga đang thực hiện một cuộc tấn công quy mô lớn. Theo một quan chức DOD của Hoa Kỳ: "Phần lớn những nỗ lực xung quanh Mariupol đối với người Nga hiện đang nằm trong phạm vi của các cuộc không kích".[163]

Vào ngày 3 tháng 5, lực lượng Nga tại Mariupol bắt đầu lại các cuộc tấn công vào Azovstal.[164] Ngày hôm sau, có tường thuật là người Nga đã xông vào khu vực nhà máy.[165]

Vào ngày 4 tháng 5, chính trị gia Ukraina David Arakhamia cho biết: "Các nỗ lực tấn công nhà máy tiếp tục sang ngày thứ hai. Quân đội Nga đã có mặt trong khu vực nhà máy Azovstal," [166]

Vào ngày 5 tháng 5, khoảng 300 thường dân đã được phép rời đi do Nga mở hành lang nhân đạo. Các hành lang này sẽ hoạt động từ 8 giờ sáng đến 6 giờ tối.[167] Các lực lượng Ukraine đổ lỗi cho thành công của Nga là do một thợ điện đã cung cấp cho lực lượng Nga thông tin về mạng lưới đường hầm dưới lòng đất, tuyên bố: "Hôm qua, người Nga đã bắt đầu xông vào các đường hầm này, sử dụng thông tin họ nhận được từ kẻ phản bội." [168]

Vào ngày 5 tháng 5, The Telegraph đưa tin rằng Nga đã tăng cường ném bom các boongke của nhà máy thép bằng cách sử dụng bom nhiệt áp để tăng sức tàn phá của hỏa lực đã triển khai đối với những binh sĩ Ukraina còn lại đã mất hoàn toàn liên lạc với chính phủ Kyiv; trong lần liên lạc cuối cùng của mình, Zelenskyy đã ủy quyền cho chỉ huy của nhà máy thép bị đánh bại đầu hàng khi cần thiết trước sức ép của các cuộc tấn công ngày càng tăng của Nga.[169]

Vào ngày 6 tháng 5, tổng cộng khoảng 500 thường dân đã được sơ tán theo thông tin của Liên Hợp Quốc. Trung đoàn Azov báo cáo một binh lính thiệt mạng và sáu người bị thương trong khi giúp sơ tán thường dân.[170]

Vào ngày 7 tháng 5, chính phủ Ukraina thông báo rằng tất cả phụ nữ, trẻ em và người già còn lại ở trong nhà máy thép Azovstal đã được sơ tán.[171][172][173]

Những người lính bị bao vây và nhiều thường dân khác được phát hiện

sửa

Vào ngày 8 tháng 5, chỉ huy của lữ đoàn bộ binh biển 36, Serhiy Volinski, đã yêu cầu "một đấng tối cao nào đó hãy tìm ra cách giải cứu cho chúng tôi". Đối với điều kiện hiện tại của họ, "Cảm giác như tôi đã bị đưa vào trong một chương trình thực tế địa ngục, trong đó những người lính của chúng tôi chiến đấu vì mạng sống của mình và cả thế giới xem tập phim thú vị này. Đau đớn, thống khổ, đói khát, khốn khổ, nước mắt, sợ hãi, chết chóc. Tất cả đều là thật. " Tổng thống Zelenskyy hứa "chúng tôi đang tiến hành sơ tán quân đội của mình".[174]

Vào ngày 9 tháng 5, Cộng hòa Nhân dân Donetsk tổ chức lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng ở Mariupol. Lãnh đạo của Cộng hòa, Denis Pushilin đã tham gia sự kiện này.[175]

Vào ngày 10 tháng 5, các nhà chức trách Ukraina thông báo rằng 1.000 binh sĩ và 100 dân thường khác đã được phát hiện vẫn đang ẩn náu, mắc kẹt bên trong các xưởng thép Azovstal rất lớn.[176]

Viện nghiên cứu chiến tranh lưu ý rằng, Nga không tân công vào ngày ngày 12 tháng 5,[177] nhưng cho biết, các lực lượng Nga có lẽ đã kiểm soát được đường cao tốc M14 vào ngày hôm sau.[178]

Sơ tán cuối cùng

sửa

Vào ngày 16 tháng 5, Bộ Tổng tham mưu Ukraina tuyên bố rằng, quân đồn trú Mariupol đã hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu của mình và những cuộc sơ tán khỏi nhà máy thép Azovstal đã bắt đầu. Quân đội nói rằng 264 binh lính, 53 người trong số họ "bị thương nặng", đã bị xe buýt đưa đến các khu vực do lực lượng Nga kiểm soát.[179] Một bài đăng trên phương tiện truyền thông xã hội đã được phát hành bởi chỉ huy trung đoàn Azov Denis Prokopenko nói: "Để cứu lấy mạng sống, toàn bộ quân đồn trú Mariupol đang thực hiện quyết định được phê duyệt của Bộ Tư lệnh Quân sự Tối cao và hy vọng được sự hỗ trợ của người dân Ukraina." Tuyên bố này được đưa ra theo sau quyết định của Nga sơ tán những người lính Ukraina bị thương khỏi nhà máy Azovstal và để họ được đưa đến thị trấn Novoazovsk do DPR kiểm soát để điều trị.[180] Bộ trưởng Quốc phòng Ukraina Hanna Malyar nói: "Cảm ơn những người bảo vệ Mariupol, Ukraina đã có được thời gian cực kỳ quan trọng để thành lập dự trữ và tập hợp lại lực lượng và nhận được sự giúp đỡ từ các đối tác. Và họ đã hoàn thành tất cả các nhiệm vụ của họ." Nhưng không thể giải tỏa Azovstal bằng các phương tiện quân sự. "[181]

Thư ký báo chí Nga Dmitry Peskov cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đảm bảo rằng các binh lính đầu hàng sẽ được đối xử "theo tiêu chuẩn quốc tế" trong khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói "công việc đưa các binh lính về nhà tiếp tục, và công việc này cần phải tế nhị - và thời gian ". Một số nhà lập pháp có tiếng của Nga kêu gọi chính phủ từ chối trao đổi tù nhân cho các thành viên của Trung đoàn Azov.[182] ICRC đã ghi nhận quân đội đầu hàng với tư cách là tù nhân chiến tranh theo yêu cầu của cả hai bên, thu thập thông tin để liên hệ với gia đình của họ.[183]

Vào ngày 18 tháng 5, pháo binh và máy bay Nga đã ném bom những người tử thủ còn lại của Azovtal. Ban lãnh đạo DPR tuyên bố rằng các chỉ huy cấp cao của địa phương Ukraine chưa đầu hàng.[184]

Tình hình nhân đạo và tội ác chiến tranh

sửa
Xem thêm: Tội ác chiến tranh trong cuộc xâm lược Ukraine của Nga năm 2022
 
Một tòa nhà chung cư bị pháo kích trong các cuộc tấn công suốt ngày đêm, ngày 3 tháng 3 năm 2022

Vào ngày 6 tháng 3, Petro Andryushchenko, cố vấn của thị trưởng Mariupol, báo cáo rằng mọi người đã phải "uống nước từ các vũng nước trên đường phố" do mất nước máy trong thành phố do các cuộc tấn công ném bom và pháo kích của Nga suốt ngày đêm. Ông cũng tuyên bố rằng không có lò sưởi, điện hoặc dịch vụ điện thoại.[185] Thường dân đã không thể sơ tán khỏi thành phố do nhiều lần lệnh ngừng bắn bị vi phạm, vì các cuộc tấn công vào các hành lang sơ tán đã được thỏa thuận và các cuộc tấn công trực tiếp vào dân thường đang cố gắng di tản.[186]

Vào ngày 7 tháng 3, Đại sứ Hoa Kỳ tại Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu, Michael Carpenter, mô tả hai vụ việc xảy ra ở Mariupol vào ngày 5 và 6 tháng Ba là tội ác chiến tranh. Ông tuyên bố rằng vào cả hai ngày, các lực lượng Nga đã ném bom các hành lang sơ tán đã thỏa thuận trong khi thường dân đang cố gắng sử dụng chúng.[186]

Vào ngày 14 tháng 3, một phát ngôn viên khác của ICRC thông báo rằng "hàng trăm nghìn" người dân trong thành phố đang "đối mặt với tình trạng thiếu hụt hoàn toàn hoặca cực kỳ đối với các nhu cầu thiết yếu cơ bản như thực phẩm, nước và thuốc." [187] Vào ngày 15 tháng 3, Phó Thủ tướng Ukraina Iryna Vereshchuk cáo buộc các lực lượng Nga bắt khoảng 400 dân thường làm con tin sau khi chiếm được một bệnh viện trong thành phố.[188] Các quan chức Ukrain cáo buộc các lực lượng Nga đã nổ súng vào một đoàn xe sơ tán và làm bị thương 5 thường dân vào ngày 16 tháng 3.[189] Vào ngày 18 tháng 3, các quan chức Ukraine tuyên bố rằng hơn 350.000 người đang trú ẩn vì bị bao vây ở Mariupol, vẫn không được tiếp cận với thức ăn hoặc nước uống.[190]

Vào ngày 21 tháng 3, CNN đưa tin về một quan chức ở Mariupol nói rằng mọi người sợ hãi, do các cuộc ném bom và pháo kích liên tục, không dám rời khỏi các hầm trú ẩn của họ thậm chí để lấy thức ăn và nước uống, có nghĩa là họ đang cố gắng uống ít hơn và ăn ít hơn.[91] Vào ngày 22 tháng 3, CNN đưa tin, Quân đội Nga đã tịch thu 11 xe buýt chạy vào thành phố để sơ tán công dân.[191] Fox News sau đó đưa tin rằng ít nhất một số xe buýt chở đầy đồ nhân đạo đã bị lấy đi. Cũng có thông tin cho rằng 15 nhân viên cứu trợ trên xe buýt đã bị bắt khi đang cố gắng đưa thức ăn vào Mariupol.[192] CNN cũng đưa tin rằng cho đến nay, mọi nỗ lực đưa những chiếc xe buýt trống vào Mariupol để sơ tán dân thường đều thất bại.[191] Vào ngày 23 tháng 3, Tổng thống Ukraine Zelenskeyy thông báo rằng 100.000 dân thường vẫn chưa thể thoát ra khỏi Mariupol và họ bị mắc kẹt trong "những điều kiện vô nhân đạo" mà không có thức ăn, nước sinh hoạt hoặc thuốc men.[191][193]

Vào ngày 25 tháng 3, Tướng Nga Mikhail Mizintsev bị chính quyền Ukraine cáo buộc đã ra lệnh đánh bom cả Bệnh viện Phụ sản và Trẻ em Mariupol cũng như nhà hát thành phố nơi 1.200 thường dân đang trú ẩn.[194]

Ngăn chặn các nỗ lực sơ tán

sửa

Vào ngày 1 tháng 4, một nỗ lực giải cứu của Liên Hợp Quốc nhằm vận chuyển hàng trăm thường dân sống sót ra khỏi Mariupol với 50 xe buýt được phân bổ đã bị đe dọa bởi quân đội Nga, những người đã từ chối cho họ vào thành phố an toàn, trong khi các cuộc đàm phán hòa bình tiếp tục diễn ra tại Istanbul.[195] Vào ngày 4 tháng 4, một tên lửa của Hải quân Nga đã bắn trúng một tàu chở hàng mang cờ Dominica có trụ sở tại Malta, khiến con tàu bốc cháy.[196]

Vụ đánh bom bệnh viện phụ sản và trẻ em

sửa
Xem thêm: Cuộc không kích bệnh viện Mariupol và Phụ nữ trong cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga
 
Hậu quả của vụ đánh bom bệnh viện nhi và bệnh viện phụ sản ở Mariupol, ngày 9 tháng 3 năm 2022

Vào ngày 9 tháng 3, sau khi một cuộc không kích làm hư hại một khu phụ sản và bệnh viện trẻ em, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã tweet rằng cuộc tấn công là một "hành động tàn bạo" cùng với một đoạn video về đống đổ nát của tòa nhà.[197] Bệnh viện đã bị phá hủy.[198] Ba người thiệt mạng, trong đó có một cô gái trẻ và ít nhất 16 người bị thương; nhà chức trách tuyên bố rằng nhiều bệnh nhân và nhân viên bệnh viện đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát do vụ nổ.[199]

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói rằng tòa nhà này trước đây là một bệnh viện phụ sản và Nga đã ném bom nó vì khi đó nó đã bị Trung đoàn Azov chiếm đóng.[200][201]

Sau đó cùng ngày, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova bác bỏ vụ đánh bom bệnh viện, cho đó là "khủng bố thông tin", trong khi người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov gọi vụ đánh bom là dàn dựng.[202]

Sau đó, vào chiều ngày 10 tháng 3, Đại sứ quán Nga tại Vương quốc Anh cho biết trong một tweet rằng hai phụ nữ mang thai bị thương được nhìn thấy đã được sơ tán sau vụ tấn công thực sự do các nữ diễn viên giả dạng, rằng khu sản phụ đã bị Trung đoàn Azov chiếm đóng và không có phụ nữ hoặc trẻ em nào ở đó vì cơ sở này "không hoạt động". Dmitry Peskov, thư ký báo chí của Tổng thống Nga, tuyên bố ngay sau vụ đánh bom rằng chính phủ Nga sẽ điều tra vụ việc.[203]

Cáo buộc của Nga sau đó bắt đầu thịnh hành trên mạng ở Nga, bao gồm cả trên mạng xã hội Telegram của Nga, có hàng trăm nghìn người theo dõi. Twitter sau đó đã gỡ các bài đăng của đại sứ quán xuống vì vi phạm các quy tắc của họ về thông tin sai lệch. [204]

Người phụ nữ mang thai bị thương trên cáng trong đoạn băng video (bị Nga cáo buộc là diễn viên) đã được chuyển đến một bệnh viện khác và sau đó tử vong vào ngày 13/3, sau khi thai nhi bị chết non. Bà ấy đã bị nhiều vết thương trong vụ đánh bom, bao gồm cả xương chậu bị dập nát và xương hông tách rời, nguyên nhân dẫn đến cái chết của đứa con bà ấy.[205] Các nhân viên y tế nói, khi nhìn thấy đứa trẻ sinh non của mình đã mất, bà đã hét lên với họ: "Hãy giết tôi ngay đi." Ba mươi phút sau, bà cũng chết.[206]

Các tuyên bố của Nga rằng các video là giả mạo và bệnh viện bị đánh bom được sử dụng như một đồn quân sự đã bị các phóng viên điều tra vạch trần.[207]

Đánh bom nhà hát khu vực

sửa
Bài chi tiết: Cuộc oanh tạc nhà hát Mariupol
 
Nhà hát kịch khu vực Donetsk bị đánh bom vào ngày 16 tháng 3.

Vào ngày 16 tháng 3, Nhà hát kịch khu vực Donetsk của thành phố bị tấn công và phá hủy phần lớn bởi một cuộc không kích.[189] Hội đồng thành phố Mariupol cáo buộc Nga nhắm vào nhà hát kịch, nơi có ít nhất hàng trăm thường dân trú ẩn.[208] Tổ chức Theo dõi Nhân quyền tuyên bố rằng nhà hát đã che chở cho ít nhất 500 thường dân.[209] Serhiy Taruta, cựu thống đốc của Donetsk Oblast, tuyên bố rằng 1.300 người đang trú ẩn bên trong.[210]

Một hình ảnh vệ tinh do Maxar Technologies chụp vào ngày 14 tháng 3 cho thấy từ tiếng Nga có nghĩa là "trẻ em" được viết bằng chữ trắng lớn trên vỉa hè ở cả phía trước và phía sau của nhà hát, điều này sẽ làm rõ ràng rằng thường dân đang trú ẩn bên trong.[211] Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba tuyên bố rằng Nga "không thể không biết đây là nơi trú ẩn của dân thường". Theo Verkhovna Rada (Quốc hội Ukraina), không thể bắt đầu hoạt động cứu hộ tại nhà hát do trận pháo kích vẫn diễn ra.[212] Hội đồng thành phố cũng tuyên bố rằng lối vào hầm trú ẩn trong nhà hát đã bị chặn bởi các mảnh vỡ.[213] Bộ Quốc phòng Nga phủ nhận việc tấn công tòa nhà và cáo buộc Trung đoàn Azov đã cho nổ tung nó.[214]

Tuy nhiên, hầm tránh bom dưới tầng hầm, nơi mọi người đã trú ẩn, có thể bảo vệ chống lại cuộc tấn công theo Taruta. Những người sống sót bắt đầu xuất hiện từ những gì còn lại của nhà hát vào ngày 17 tháng 3.[210] Theo các quan chức Ukraina, hơn 130 dân thường đã được cứu khỏi tầng hầm tính đến ngày 18 tháng 3 và lực lượng cứu hộ vẫn chưa tìm thấy bất kỳ trường hợp tử vong nào. Hội đồng thành phố tuyên bố rằng không có ai thiệt mạng theo thông tin ban đầu, nhưng một người bị thương nặng.[215]

Pháo kích hàng loạt vào các khu dân cư

sửa
 
Thiệt hại do chiến tranh ở Mariupol, ngày 12 tháng 3 năm 2022
 
Một con phố của Mariupol trong cuộc vây hãm thành phố trong cuộc xâm lược Ukraina năm 2022 của Nga

Vào ngày 2 tháng 3, Phó thị trưởng Sergiy Orlov báo cáo rằng pháo binh Nga đã nhắm vào một khu dân cư đông đúc của Mariupol, pháo kích vào khu vực này trong gần 15 giờ. Ông nói rằng một khu dân cư đông đúc ở tả ngạn của thành phố đã bị "phá hủy gần như hoàn toàn".[37]

Các bức ảnh vệ tinh chụp Mariupol sáng ngày 9 tháng 3 do Maxar Technologies chụp cho thấy "thiệt hại lớn" đối với các căn hộ cao tầng, nhà dân, cửa hàng tạp hóa và các cơ sở hạ tầng dân sự khác. Điều này được xác định bằng cách so sánh các bức ảnh trước và sau.[216] Hội đồng thành phố Mariupol đã đưa ra một tuyên bố rằng thiệt hại đối với thành phố là "rất lớn". Người ta ước tính rằng khoảng 80% ngôi nhà của thành phố đã bị hư hại đáng kể, trong đó gần 30% không thể sửa chữa được.[217] Tường thuật từ Mariupol, phóng viên Pavel Klimov của Reuters nói rằng "xung quanh đều là những vỏ đạn đen xì" trước những ngôi nhà dân cư cao tầng.[218]

Vào ngày 16 tháng 3, BBC News đưa tin, các cuộc tấn công gần như liên tục của Nga đã biến các khu dân cư thành "một khu đất hoang." [219] On the same day it reported that it had obtained drone footage showing "a vast extent of damage, with fire and smoke billowing out of apartment blocks and blackened streets in ruins."[219] Một người dân thành phố nói với BBC rằng "ở khu vực bờ trái, không có tòa nhà dân cư nào còn nguyên vẹn, tất cả đều bị thiêu rụi." Phía tả ngạn có một khu dân cư đông đúc.[37] Cô cũng nói rằng trung tâm thành phố là "không còn thể nhận ra được." [219] Cùng ngày, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) báo cáo rằng các lực lượng Nga tiếp tục phạm tội ác chiến tranh ở Mariupol, bao gồm cả "nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự." [220]

Vào ngày 18 tháng 3, Trung tướng Jim Hockenhull, Cục trưởng Cục Tình báo Quốc phòng của Vương quốc Anh (Anh), mô tả "tiếp tục nhắm mục tiêu vào dân thường ở Mariupol".[221] Nhà chức trách Ukraina tuyên bố rằng khoảng 90% các tòa nhà ở Mariupole hiện đã bị hư hại hoặc phá hủy.[190] Cùng ngày, Sky News từ Vương quốc Anh mô tả các video cho thấy "các khu dân cư không thể nhận ra được sau vụ đánh bom." [190] Sky News cũng trích dẫn Hội Chữ thập Đỏ mô tả "Sự tàn phá như ngày tận thế ở Mariupol." [190] Vào ngày 19 tháng 3 năm 2022, một sĩ quan cảnh sát Ukraina ở Mariupol đã thực hiện một đoạn video trong đó anh ta nói "Trẻ em, người già đang chết. Thành phố bị phá hủy và nó bị xóa sổ khỏi trái đất." Đoạn video đã được xác thực bởi Associated Press.[222]

Chính quyền Mariupol cho biết vào ngày 28 tháng 3 rằng 90% tất cả các tòa nhà ở Mariupol đã bị hư hại do pháo kích, với 40% tất cả các công trình bên trong thành phố bị phá hủy.[223] Các số liệu thống kê được công bố cũng tính rằng 90% bệnh viện của Mariupol đã bị hư hại, và 23 trường học và 28 trường mẫu giáo đã bị phá hủy do pháo kích của Nga.[224]

Đến ngày 18 tháng 4, các quan chức Ukraine ước tính rằng ít nhất 95% Mariupol đã bị phá hủy trong cuộc giao tranh, phần lớn là kết quả của các chiến dịch ném bom của Nga.[10]

Vào ngày 12 tháng 4, các quan chức thành phố báo cáo rằng có tới 20.000 thường dân đã thiệt mạng.[9] Cùng ngày, Thị trưởng thành phố báo cáo rằng khoảng 21.000 thường dân đã thiệt mạng.[225]
20,000–30,000 people deported[105]

Thương vong dân sự

sửa
Xem thêm: Thương vong trong Chiến tranh Nga-Ukraine § Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine 2022

Phó thị trưởng thành phố Mariupol Serhiy Orlov tuyên bố vào ngày 9 tháng 3 rằng ít nhất 1.170 thường dân trong thành phố đã bị giết trong thành phố kể từ khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu và những người chết được chôn trong các ngôi mộ tập thể.[226] Vào ngày 11 tháng 3, hội đồng thành phố tuyên bố rằng ít nhất 1.582 thường dân đã bị giết trong cuộc bao vây, vào ngày 13 tháng 3 tăng lên thành 2.187 người bị giết.[227][228] Vào ngày 14 tháng 3, Oleksiy Arestovych, cố vấn của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelenskyy, tuyên bố rằng hơn 2.500 thường dân đã bị giết trong cuộc bao vây Mariupol.[229] Tuy nhiên, hội đồng thành phố sau đó đã nói rõ rằng 2.357 thường dân đã chết.[230]

Tuy nhiên, Pyotr Andryushchenko, một cố vấn của chính quyền thành phố tuyên bố rằng số liệu của hội đồng là không chính xác và ước tính rằng tổng số thường dân thiệt mạng có thể lên tới 20.000 người. Tờ New York Times đưa tin rằng các quan chức thành phố đã phải vật lộn để tính xem có bao nhiêu thường dân đã chết hoặc mất tích trong cuộc bao vây. Các video đăng trên Telegram cho thấy cư dân khu phố Cheryomushki buộc phải chôn xác trong sân, trong khi những người khác phải biến một tòa nhà bưu điện thành một nhà xác tạm bợ, chất đống xác chết.[231]

Vào ngày 16 tháng 3, hãng thông tấn AP (AP) đưa tin rằng họ đã ghi nhận rằng nhiều người trong số những người thiệt mạng là "các trẻ em và bà mẹ", ngược lại với tuyên bố của chính phủ Nga rằng thường dân không bị nhắm đến.[232]

Họ cũng tường thuật rằng các bác sĩ ở Mariupol đã nói rằng họ đang điều trị cho "10 dân thường bị thương cứ mỗi binh sĩ Ukraina bị thương." [232]

Vào ngày 11 tháng 4, Thị trưởng Mariupol tuyên bố rằng các lực lượng Nga đã giết chết hơn 10.000 dân thường trong thành phố. [9] Vào ngày 12 tháng 4, các quan chức thành phố báo cáo rằng có tới 20.000 dân thường đã thiệt mạng.[9] Cùng ngày, Thị trưởng thành phố báo cáo rằng khoảng 21.000 thường dân đã thiệt mạng.[225]

Bị cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học

sửa

Vào ngày 11 tháng 4 năm 2022, Eduard Basurin, người phát ngôn của Cộng hòa Nhân dân Donetsk, đã kêu gọi Nga đưa "lực lượng hóa học" đến để "thả khói đuổi những con chuột chũi lên", ám chỉ các lực lượng Ukraina ở Azovstal.[233] Sau đó cùng ngày, Trung đoàn Azov cáo buộc lực lượng Nga sử dụng "một chất độc không rõ nguồn gốc" ở Mariupol, gây ra các vấn đề về hô hấp. Người phát ngôn của Lầu Năm Góc cho biết các báo cáo này chưa được xác nhận, nhưng chúng phản ánh mối quan ngại về việc Nga có thể sử dụng các tác nhân hóa học.[234][235][236] Sau đó, Ukraina tuyên bố rằng họ đang điều tra các cáo buộc. Ba binh sĩ Ukraina bị thương trong vụ việc.[237]

Theo các chuyên gia, còn quá sớm để nói chính xác điều gì đã xảy ra,[238] Các quan chức Vương quốc Anh và Ukraina nói rằng họ nghi ngờ việc sử dụng phốt pho trắng, chất thường không được coi là vũ khí hóa học trong luật pháp quốc tế.[235]

Basurin được cho là đã bị cơ quan mật vụ Nga FSB bắt giữ với cáo buộc tiết lộ kế hoạch sử dụng vũ khí hóa học.[239]

Phương tiện truyền thông đưa tin

sửa

Nhân viên của Associated Press, Mstyslav Chernov và nhà báo tự do Evgeniy Maloletka, làm việc cho AP, ở lại Mariupol từ cuối tháng Hai cho đến ngày 11 tháng Ba. Họ là một trong số ít các nhà báo, và theo AP, các nhà báo quốc tế duy nhất ở Mariupol trong thời kỳ đó, và các bức ảnh của họ đã được truyền thông phương Tây sử dụng rộng rãi để đưa tin về cuộc bao vây và tình hình thành phố.[240] Theo Chernov, vào ngày 11 tháng 3, họ đang ở trong bệnh viện để chụp ảnh, khi họ được sơ tán khỏi thành phố với sự hỗ trợ của các binh sĩ Ukraina. Họ cố gắng trốn thoát khỏi Mariupol mà không hề hấn gì, tại thời điểm đó, ông nói rằng không có nhà báo nào bị bỏ lại trong thành phố.[241]

Các lời khai từ nhà máy thép Azovstal được cung cấp thông qua hệ thống kết nối vệ tinh Starlink.[242]

Liên kết ngoài

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b “The Ukrainian authorities declare an end to the combat mission in Mariupol after weeks of Russian siege”. The New York Times. 16 tháng 5 năm 2022.
  2. ^ a b “Russia says remaining 531 Azovstal defenders surrender, steelworks siege over”. 20 tháng 5 năm 2022.
  3. ^ “Ukraine ends Mariupol battle; Azovstal steel plant fighters evacuated...”. Washington Post. 18 tháng 5 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 18 tháng 5 năm 2022. Truy cập 18 tháng 5 năm 2022.
  4. ^ НГУ [@ng_ukraine] (26 tháng 2 năm 2022). “Пропагандисти РФ ширять чергові фейки. Насправді Маріуполь боронять Збройні сили України, Національна гвардія, зокрема загін спецпризначення "Азов" та інші силові структури. t.co/FzG4k7Spd5” (Tweet) (bằng tiếng Ukraina). Lưu trữ bản gốc 27 tháng 2 năm 2022. Truy cập 28 tháng 2 năm 2022 – qua Twitter.
  5. ^ Ukraine war: Last Ukrainian troops in Mariupol told to stop defence of city
  6. ^ a b “Ukraine: Mariupol Residents Trapped by Russian Assault - Ukraine”. ReliefWeb. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  7. ^ “Russia accused of 'holding 400,000 people hostage' in Mariupol”. the Guardian. 9 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  8. ^ “Photos: Mariupol residents suffer as Russian forces lay siege”. www.aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  9. ^ a b c d Yuras Karmanau; Adam Schreck; Cara Anna (12 tháng 4 năm 2022). “Mariupol mayor says siege has killed more than 10K civilians”. Associated Press. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  10. ^ a b c Holly Ellyatt (18 tháng 4 năm 2022). “Mariupol hasn't surrendered to Russia, PM says; at least 5 dead, 20 injured in Kharkiv attack”. CNBC. Bản gốc lưu trữ 18 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  11. ^ Vasovic, Aleksandar (24 tháng 2 năm 2022). “Port city of Mariupol comes under fire after Russia invades Ukraine”. Reuters (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 26 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  12. ^ “Battle ongoing near Mariupol – mayor”. www.ukrinform.net (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 25 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  13. ^ “Fierce battles raging in all directions near Mariupol - mayor”. Interfax-Ukraine (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 26 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  14. ^ Richárd, Jabronka (25 tháng 2 năm 2022). “Így áll most a háború Ukrajnában: több nagyvárosban harcok dúlnak, megtámadtak egy orosz repülőteret”. Ellenszél (bằng tiếng Hungary). Lưu trữ bản gốc 26 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  15. ^ CNN (25 tháng 2 năm 2022). “"Amphibious assault" underway west of Mariupol on the Sea of Azov, senior US defense official says”. CNN (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 25 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  16. ^ “Russian Navy Carries Out Amphibious Assault Near Mariupol”. The Maritime Executive (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 25 tháng 2 năm 2022. Truy cập 25 tháng 2 năm 2022.
  17. ^ “Russian forces are about 31 miles outside southeastern Ukrainian city of Mariupol, US defense official says”. CNN (bằng tiếng Anh). 27 tháng 2 năm 2022. Truy cập 27 tháng 2 năm 2022.
  18. ^ “Russian advance slowed by Ukrainian resistance and logistical setbacks, U.S. defense official says”. www.cbsnews.com (bằng tiếng Anh). Truy cập 27 tháng 2 năm 2022.
  19. ^ “Russia orders troops to hasten their advance as Mariupol remains under heavy shelling”. ABC News (bằng tiếng Anh). 26 tháng 2 năm 2022. Truy cập 26 tháng 2 năm 2022.
  20. ^ “At Least Six Greeks Killed in Russian Attacks at Mariupol, Ukraine”. GreekReporter.com (bằng tiếng Anh). 26 tháng 2 năm 2022. Truy cập 26 tháng 2 năm 2022.
  21. ^ Georgiopoulos, George (26 tháng 2 năm 2022). “Greece says 10 expats killed in Ukraine, summons Russian ambassador”. Reuters (bằng tiếng Anh). Truy cập 26 tháng 2 năm 2022.
  22. ^ “Russian invasion update: Ukraine repels tank attack, captures six Russians in Mariupol”. www.ukrinform.net (bằng tiếng Anh). Truy cập 27 tháng 2 năm 2022.
  23. ^ “A shelling, a young girl, and hopeless moments in a hospital”. AP NEWS (bằng tiếng Anh). 27 tháng 2 năm 2022. Truy cập 28 tháng 2 năm 2022.
  24. ^ “Russian invasion update: Mariupol remains Ukrainian controlled”. ukrinform.net. Lưu trữ bản gốc 28 tháng 2 năm 2022. Truy cập 28 tháng 2 năm 2022.
  25. ^ Trevithick, Joseph (27 tháng 2 năm 2022). “Strategic Ukrainian Port Of Mariupol Now Surrounded By Russian Forces”. thedrive.com. Lưu trữ bản gốc 28 tháng 2 năm 2022. Truy cập 28 tháng 2 năm 2022.
  26. ^ “Маріуполь частково залишився без електрики, газу та інтернету”. Radio Free Europe/Radio Liberty (bằng tiếng Ukraina). Lưu trữ bản gốc 1 tháng 3 năm 2022. Truy cập 1 tháng 3 năm 2022.
  27. ^ Anna Mukhina; Mark Krutov (3 tháng 3 năm 2022). “"Звоните в ФСБ". В Россию пошли первые "похоронки"”. Radio Free Europe/Radio Liberty (bằng tiếng Nga). Lưu trữ bản gốc 5 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  28. ^ Potocka, Joanna (4 tháng 3 năm 2022). “Rosyjski generał zabity przez snajpera na Ukrainie. Kim był Andriej Suchowiecki?” (bằng tiếng Ba Lan). Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  29. ^ CNN (1 tháng 3 năm 2022). “Russian-backed separatist leader expects his forces to surround Mariupol on Tuesday”. CNN. Lưu trữ bản gốc 4 tháng 3 năm 2022. Truy cập 1 tháng 3 năm 2022.
  30. ^ “Маріуполь – під шквалом російської реактивної артилерії, обстріли без упину. ВІДЕО”. tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 1 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  31. ^ Hunder, Max (30 tháng 3 năm 2022). “Timeline: Russia's siege of the Ukrainian city of Mariupol”. Reuters – qua www.reuters.com.
  32. ^ “Ukrainian city of Mariupol 'near to humanitarian catastrophe' after bombardment”. BBC News. 2 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  33. ^ “Ukraine leader Volodymyr Zelensky vows to hold fast as 2,000 civilian deaths blamed on Russia's invasion”. CBS News. Lưu trữ bản gốc 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  34. ^ “Most of the world lines up against Moscow, attacks intensify”. Associated Press. 2 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 3 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  35. ^ Reuters (2 tháng 3 năm 2022). “Mariupol mayor reports mass casualties from nonstop Russian attack”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  36. ^ “WATCH: Hundreds of casualties reported after fighting in Mariupol, Ukraine”. Euro Weekly News. 2 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  37. ^ a b c Gunter, Joel (2 tháng 3 năm 2022). “Ukrainian city of Mariupol 'near to humanitarian catastrophe' after bombardment”. bbc.com. Lưu trữ bản gốc 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  38. ^ “Hundreds feared dead from 15-hour Russian attack on Mariupol, Ukraine”. New York Post. 2 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 2 tháng 3 năm 2022. Truy cập 2 tháng 3 năm 2022.
  39. ^ “Mariupol under siege: 'We are being completely cut off'”. BBC News. 3 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 3 tháng 3 năm 2022. Truy cập 3 tháng 3 năm 2022.
  40. ^ “Pro-Russian separatists threaten Ukraine's Mariupol with strikes”. Reuters. 3 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 3 tháng 3 năm 2022. Truy cập 3 tháng 3 năm 2022.
  41. ^ CNN, Tim Lister, Olga Voitovych and Laura Smith-Spark (3 tháng 3 năm 2022). “Russia squeezes southern Ukraine amid warning 'worst is yet to come'”. CNN. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  42. ^ Reuters (4 tháng 3 năm 2022). “Besieged Ukrainian city of Mariupol appeals for help”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 5 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  43. ^ “UN Security Council in emergency meeting after Russia seizes second Ukrainian nuclear plant”. ABC News. 4 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 5 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  44. ^ “Results in talks on humanitarian corridors for Mariupol not yet achieved – adviser to interior minister”. www.ukrinform.net. Lưu trữ bản gốc 4 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  45. ^ Drake, Andrew; Ebel, Francesca; Karmanau, Yuras; Chernov, Mstyslav (4 tháng 3 năm 2022). “Reports: Russia to observe ceasefire in 2 areas of Ukraine”. Associated Press. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  46. ^ “Red Cross acting as ceasefire guarantor to allow evacuation of Mariupol, Volnovakha – report”. www.timesofisrael.com. Bản gốc lưu trữ 6 tháng 3 năm 2022.
  47. ^ Hamza Mohamed and Nadim Asrar, Al Jazeera (5 Mar 2022) Russia-Ukraine live news: Mariupol evacuation halted Lưu trữ 2022-03-07 tại Wayback Machine
  48. ^ “Siege of Mariupol: Fresh Russian attacks throw evacuation into chaos”. 5 tháng 3 năm 2022. Bản gốc lưu trữ 6 tháng 3 năm 2022 – qua www.bbc.com.
  49. ^ Joel Gunter (5 tháng 3 năm 2022). “Siege of Mariupol: Fresh Russian attacks throw evacuation into chaos”. BBC News. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 5 tháng 3 năm 2022.
  50. ^ “Siege of Mariupol: Fresh Russian attacks throw evacuation into chaos”. BBC News. 5 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 5 tháng 3 năm 2022.
  51. ^ Reuters (5 tháng 3 năm 2022). “UK accuses Russia of using Mariupol ceasefire plan to reset forces”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 6 tháng 3 năm 2022.
  52. ^ Polityuk, Pavel; Vasovic, Aleksandar (5 tháng 3 năm 2022). “Kyiv, Moscow trade blame over failed evacuation as Russian assault grinds on”. Saskatoon StarPhoenix. Reuters. Truy cập 5 tháng 3 năm 2022.
  53. ^ a b c “Ukraine: Second attempt to evacuate civilians from Mariupol fails — live updates | DW | ngày 6 tháng 3 năm 2022”. Deutsche Welle. 6 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 6 tháng 3 năm 2022.
  54. ^ Gunter, Joel (6 tháng 3 năm 2022). “Mariupol: Fires, no water, and bodies in the street”. BBC News. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 6 tháng 3 năm 2022.
  55. ^ Braithwaite, Sharon (6 tháng 3 năm 2022). “Ukrainian MP: Russia has damaged Donetsk-Mariupol pipeline, leaving over 700,000 people without heat”. CNN. Lưu trữ bản gốc 6 tháng 3 năm 2022. Truy cập 6 tháng 3 năm 2022.
  56. ^ Marsi, Federica. “Anguished Ukrainians await news of relatives in besieged Mariupol”. www.aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  57. ^ Today 7 Mar 2022. Today. BBC Radio 4. ngày 7 tháng 3 năm 2022. Sự kiện xảy ra vào lúc 1h:41m:00s-1h:43m:41s. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2022. ICRC Director of Operation Dominik Stillhart:... so far we have seen unfortunately only agreements in principle... they have immediately broken down because they lack precision, they lack the kind of information and agreements over times, over roads, over whether people can go out or goods can come in, so all of these things need to be agreed in military to military talks in order for us to also be on the ground to facilitate the agreement between the parties... we have been talking to them for days on end getting them to an agreement that is sufficiently precise so that it can then be implemented.... We have a team in Mariupol on the ground... the [corridor] road that was indicated to them was actually mined so therefore the agreement could not be implemented. That is why it is so important that the two parties have a precise agreement.
  58. ^ Rahman, Khaleda (7 tháng 3 năm 2022). “Evacuation Route Offered to Fleeing Ukrainians Was Mined—Red Cross”. Newsweek. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 7 tháng 3 năm 2022.
  59. ^ Zaks, Dmitry; Clark, Dave (8 tháng 3 năm 2022). “Ukraine accuses Russia of attacking humanitarian corridors as civilians flee cities”. Agence France-Presse. The Times of Israel. Lưu trữ bản gốc 8 tháng 3 năm 2022. Truy cập 8 tháng 3 năm 2022.
  60. ^ Mstyslav Chernov (9 tháng 3 năm 2022). “Besieged Ukraine city of Mariupol buries dead in mass grave”. ctvnews.ca. Mariupol, Ukraine: CTV News. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 12 tháng 3 năm 2022.
  61. ^ “Mass grave set up in Mariupol as morgues overflow”. BBC News. 9 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  62. ^ “War in Ukraine live updates: Russia fires on civilian evacuation points in Mariupol, deputy mayor says”. NPR. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  63. ^ “Mariupol says children's hospital destroyed by Russian bombing”. National Post. 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  64. ^ “Attacks hits Ukraine children's hospital, officials say”. AP NEWS. 9 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  65. ^ Harding, Luke (9 tháng 3 năm 2022). “'Pure genocide': civilian targets in Mariupol 'annihilated' by Russian attacks”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  66. ^ “Ukraine war: Three dead as maternity hospital hit by Russian air strike”. BBC. Associated Press. 9 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  67. ^ Wall, Mike (9 tháng 3 năm 2022). “Russia-Ukraine invasion updates / Satellite photos of Mariupol, Ukraine show damage from Russian attacks: Grocery stores, homes and shopping centers have gone up in smoke”. space.com. Future US, Inc. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  68. ^ “MAXAR'S SOLUTIONS IN ACTION: High-resolution commercial satellite imagery”. maxar.com. Maxar. 2022. Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  69. ^ “SOLUTIONS FOR INTERNATIONAL DEFENSE AND INTELLIGENCE: Diverse offerings powering next-gen missions around the world”. maxar.com. Maxar. 2022. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  70. ^ Chernov, Mstyslav; Karmanu, Yuras (12 tháng 3 năm 2022). “Russian troops push towards Kyiv, key cities blockaded”. Associated Press. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 12 tháng 3 năm 2022.
  71. ^ Nedos, Vassilis. “Greek convoy makes it out of Mariupol | eKathimerini.com”. www.ekathimerini.com. Lưu trữ bản gốc 11 tháng 3 năm 2022. Truy cập 3 tháng 3 năm 2022.
  72. ^ “Humanitarian corridor for Greek expatriates in Mariupol | eKathimerini.com”. www.ekathimerini.com. Lưu trữ bản gốc 4 tháng 3 năm 2022. Truy cập 4 tháng 3 năm 2022.
  73. ^ “Ukraine's Mariupol city says 2,187 residents killed since start of war”. Devdiscourse. Reuters. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 13 tháng 3 năm 2022.
  74. ^ “Ukraine's Mariupol says city's last reserves of food and water are running out”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 13 tháng 3 năm 2022.
  75. ^ Olga Gluschenko (13 tháng 3 năm 2022). “Оборона Мариуполя: уничтожена бронетехника и живая сила врага”. Ukrayinska Pravda (bằng tiếng Nga). Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  76. ^ “Turkey to evacuate citizens in Mariupol mosque: FM”. Hurriyet daily news. 13 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  77. ^ “First convoy of civilians escapes besieged Mariupol”. Al Jazeera. 14 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  78. ^ Olga Gluschenko (15 tháng 3 năm 2022). “ЗСУ відбили атаки на Маріуполь, знищили ворожу техніку і 150 загарбників – штаб”. Ukrayinska Pravda (bằng tiếng Ukraina). Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  79. ^ Rasheed, Jillian Kestler-D'Amours,Zaheena. “US warns China not to help Russia; Moscow-Kyiv talks to resume”. www.aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc 15 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  80. ^ Stewart, Will (14 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: Russia admits first loss of GRU intelligence officer”. Evening Standard. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  81. ^ Andy Hayes (15 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: 20,000 flee Mariupol in biggest evacuation yet from besieged port city”. Sky News. Lưu trữ bản gốc 15 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  82. ^ “Fourth Russian general killed in fighting, Ukraine says”. Associated Press. 15 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022 – qua The Washington Times.
  83. ^ “Fourth Russian general killed in Ukraine, claims president Zelensky”. MSN (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 18 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  84. ^ Andrea Rosa (18 tháng 3 năm 2022). “Ukraine rescuers search Mariupol theater rubble as Russian attacks continue”. PBS. Associated Press. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  85. ^ Natalie Drier (16 tháng 3 năm 2022). “Russia attacks Ukraine: Mariupol theater used as shelter bombed”. KIRO-TV. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  86. ^ “Мариупольский аэропорт полностью перешел под контроль ДНР”. RIA Novosty. 18 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  87. ^ “Fighting Reaches Center Of Mariupol As Putin Puts Up Defiant Appearance”. Radio Free Europe/Radio Liberty. 18 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  88. ^ “Russians push deeper into Mariupol as locals plead for help”. The Toronto Star (bằng tiếng Anh). 19 tháng 3 năm 2022. ISSN 0319-0781. Lưu trữ bản gốc 19 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  89. ^ Khrystyna Bondarenko, Ivan Watson, AnneClaire Stapleton, Tom Booth, and Alaa Elassar. “Mariupol residents are being forced to go to Russia, city council says”. CNN. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  90. ^ Reuters (20 tháng 3 năm 2022). “Mariupol says Russia forcefully deported thousands of people”. Reuters (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 21 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.
  91. ^ a b c d Bondarenko, Khrystyna; Watson, Ivan; Stapleton, AnneClair (21 tháng 3 năm 2022). “"Bombs falling every 10 minutes," says Ukrainian officer in Mariupol”. CNN World (bằng tiếng Anh). Dnipro: CNN. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 24 tháng 3 năm 2022.
  92. ^ “Russian forces bomb school sheltering 400 people in Mariupol, city council says” (bằng tiếng Anh). CNN. 20 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 22 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.
  93. ^ “Ukraine has rejected Vladimir Putin's demand to surrender the stricken city of Mariupol” (bằng tiếng Anh). lbc. 20 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 22 tháng 3 năm 2022. Truy cập 21 tháng 3 năm 2022.
  94. ^ “Ukraine rejects Russian demand to surrender Mariupol and lay down arms” (bằng tiếng Anh). lbc. 21 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 22 tháng 3 năm 2022. Truy cập 21 tháng 3 năm 2022.
  95. ^ Clark, Mason; Barros, George; Stepanenko, Kateryna. “Russian Offensive Campaign Assessment, March 24”. Institute for the Study of War.
  96. ^ “Ukraine war in maps: Tracking the Russian invasion”. BBC News (bằng tiếng Anh). 25 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 25 tháng 3 năm 2022.
  97. ^ “Institute for the Study of War”. Institute for the Study of War (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 25 tháng 3 năm 2022. Truy cập 25 tháng 3 năm 2022.
  98. ^ “Mariupol Mayor Cites 'Thousands' Dead, Says 'Complete Evacuation' Needed”. RadioFreeEurope/RadioLiberty (bằng tiếng Anh). Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  99. ^ Carlotta Gall (27 tháng 3 năm 2022). “As the war in Ukraine moves into its second month, fears grow of Mariupol's fall to Russia”. The New York Times. Truy cập 29 tháng 3 năm 2022.
  100. ^ “Mariupol is 'in the hands' of Russia, mayor says”. theweek.com. 29 tháng 3 năm 2022. Truy cập 29 tháng 3 năm 2022.
  101. ^ “Nearly 5,000 people killed in siege of Ukraine's Mariupol - mayor's office”. Reuters. 28 tháng 3 năm 2022. Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  102. ^ “More Than 5,000 Civilians Killed in Mariupol, Mayor Says”. TIME. ngày 6 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2022.
  103. ^ “Nearly 5,000 people killed in siege of Ukraine's Mariupol - mayor's office”. Reuters. 28 tháng 3 năm 2022. Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  104. ^ Schreck, Adam; Rosa, Andrea (6 tháng 4 năm 2022). “Mariupol's dead put at 5,000 as Ukraine braces in the east”. Associated Press. Truy cập 6 tháng 4 năm 2022.
  105. ^ a b c “Mariupol Mayor Cites 'Thousands' Dead, Says 'Complete Evacuation' Needed”. Radio Free Europe. Radio Liberty. 27 tháng 3 năm 2022. Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  106. ^ Bondarenko, Khrystyna; Watson, Ivan; Stapleton, AnneClaire; Booth, Tom; Alasaar, Alaa (19 tháng 3 năm 2022). “Mariupol residents are being forced to go to Russia, city council says”. CNN, World (bằng tiếng Anh). CNN. Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  107. ^ Mendick, Robert (28 tháng 3 năm 2022). “Devastated Mariupol teeters on the brink, but Ukrainian troops refuse to abandon the fallen”. Yahoo News.
  108. ^ “Elfoglalták az oroszok a rettegett Azov-zászlóalj egyik bázisát”. Portfolio (bằng tiếng Hungary). 28 tháng 3 năm 2022.
  109. ^ “Guerra Ukrania: 15 soldados Ucranianos mueren al Rusia derribar su helicoptero en Mariúpol”. RTVE (bằng tiếng Tây Ban Nha). 28 tháng 3 năm 2022.
  110. ^ “Russia says helicopter downed near Mariupol was headed to evacuate Azov unit leaders”. Tass Russian News Agency (bằng tiếng Anh). 28 tháng 3 năm 2022.
  111. ^ Clark, Mason; Barros, George; Stepanenko, Kateryna (29 tháng 3 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, March 29”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  112. ^ Clark, Mason; Barros, George; Hird, Karolina (2 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 2”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  113. ^ “Russia Says Ukrainian Marines Surrendered En-Masse In Mariupol; Western Experts Call It Putin's Propaganda”. Eurasian Times. 6 tháng 4 năm 2022. 267 Ukrainian marines from the 503rd Battalion of the Ukrainian Naval Forces opted to surrender in the encircled Mariupol
  114. ^ Clark, Mason; Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina (7 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 7”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  115. ^ Mason Clark; Kateryna Stepanenko (8 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 8”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  116. ^ Clark, Mason; Barros, George; Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina (9 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 9”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  117. ^ Clark, Mason; Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina (10 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 10”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  118. ^ Clark, Mason; Hird, Karolina; Barros, George (10 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 11”. Institute for the Study of War. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  119. ^ Emmanuel Peuchot (11 tháng 4 năm 2022). “Ukraine Braces for Fall of Mariupol to Russia”. Moscow Times. Truy cập 11 tháng 4 năm 2022.
  120. ^ “It became known about the Marines handed over to the Ukrainian Armed Forces in Mariupol”. 24 Happenings. 11 tháng 4 năm 2022. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2022. About 160 Marines surrendered to the Ukrainian Armed Forces (APU) in Mariupol.
  121. ^ a b “Басурин сообщил об убийстве в Мариуполе командира 36-й бригады морской пехоты ВС Украины” [Basurin announced the murder in Mariupol of the commander of the 36th Separate Marine Brigade of the Armed Forces of Ukraine]. Tass (bằng tiếng Nga). 17 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  122. ^ a b “Russia Claims 1,000 Members of the 36th Marine Brigade Surrendered in Mariupol”. SOFREP. 14 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  123. ^ a b c d e Mason Clark; Kateryna Stepanenko; Karolina Hird (13 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 13”. Institute for the Study of War. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  124. ^ “Marines from 36th brigade break through to Azov fighters, defenders of Mariupol strengthen defense area”. Interfax-Ukraine. 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  125. ^ George Grylls; Charlie Parker (12 tháng 4 năm 2022). “Briton Aiden Aslin 'surrenders' in Mariupol as he runs out of food”. The Times. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  126. ^ a b Petr Ermilin (12 tháng 4 năm 2022). “More than 1,000 Ukrainian Marines voluntarily surrendered in Mariupol”. Pravda. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  127. ^ Peter Graff; William Maclean; Cynthia Osterman (13 tháng 4 năm 2022). “Russia says 1,026 Ukrainian marines surrendered in Mariupol”. Reuters. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  128. ^ Ronald Popeski; Robert Birsel (13 tháng 4 năm 2022). “Chechen chief Kadyrov says over 1,000 Ukrainian marines surrender in Mariupol”. Reuters. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  129. ^ Elena Teslova (14 tháng 4 năm 2022). “134 more Ukrainian servicemen surrendered in Mariupol: Russia”. aa.com.tr. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022. This means a total of 1,160 Ukrainian soldiers and officers laid down their weapons in Mariupol on Wednesday
  130. ^ Нестор Дим (13 tháng 4 năm 2022). “орпіхи 36-ї бригади в Маріуполі: частина з'єдналася з "Азовом", частина – ішла на прорив, багато потрапили в полон” [Nurses of the 36th Brigade in Mariupol: Some joined forces with Azov, some went on a breakthrough, many were taken prisoner]. Novynarnia (bằng tiếng Ukraina). Truy cập 27 tháng 4 năm 2022.
  131. ^ Aditi Sangal; Adrienne Vogt; Helen Regan; Matias Grez; Jeevan Ravindran; Laura Smith-Spark; Maureen Chowdhury; Mike Hayes (13 tháng 4 năm 2022). “Ukrainian commanders defending Mariupol say their units were able to link up despite relentless attacks”. Cable News Network. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  132. ^ “Mariupol commercial sea port fully liberated from Azov regiment's Nazi fighters”. Tass. 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  133. ^ a b c Mason Clarke; George Barros (17 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 17”. Institute for the Study of War. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  134. ^ Марк Ворошилов (12 tháng 4 năm 2022). “"Потери просто сумасшедшие", – ВСУ уничтожили полный состав 810-й бригады морской пехоты из Феодосии ["The losses are just crazy" - the Armed Forces of Ukraine destroyed the entire composition of the 810th Brigade of Naval Infantry from Feodosia"]”. Диалог.UA [dialog.ua].
  135. ^ Drozd, Yulia (15 tháng 4 năm 2022). “Ukrainian commander issues urgent plea in Mariupol”. ABC News (bằng tiếng Anh). ABC News Network. Lưu trữ bản gốc 18 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  136. ^ “Russian Tu-22M3 bombers strike Mariupol”. ukrinform.net. 15 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  137. ^ “'Fortress in a city': steel plant becomes Ukrainian hold-out in Mariupol”. The Guardian. 15 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  138. ^ a b Kagan, Frederick; Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina (16 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 16”. Institute for the Study of War. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  139. ^ Roman Petrenko (20 tháng 4 năm 2022). “Marines and "Azov" rescue 500 fighters from the port of Mariupol - media”. Pravda. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  140. ^ “Russia Says All Urban Areas of Mariupol Cleared of Ukrainian Forces”. voanews.com. 16 tháng 4 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 18 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  141. ^ a b Adam Schreck; Mystyslav Chernov (18 tháng 4 năm 2022). “Ukrainian defenders in Mariupol defy surrender-or-die demand”. The Associated Press. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  142. ^ “Ukraine war: Mariupol defenders will fight to the end says PM”. BBC. 18 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  143. ^ Clarke, Mason; Barros, George; Hird, Karolina (20 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 20”. Institute for the Study of War. Truy cập 20 tháng 4 năm 2022.
  144. ^ Schreck, Adam (21 tháng 4 năm 2022). “Putin claims Mariupol win but won't storm Ukrainian holdout”. Associated Press (bằng tiếng Anh). Truy cập 21 tháng 4 năm 2022.
  145. ^ “Putin calls off plan to storm Mariupol plant, opts for blockade instead”. Reuters (bằng tiếng Anh). 21 tháng 4 năm 2022. Truy cập 21 tháng 4 năm 2022.
  146. ^ Yvette Tan (21 tháng 4 năm 2022). f0b468-fc6a-4070-bdde-a630db279617&pinned_post_asset_id=6261252db1e16c43aefe6d26&pinned_post_type=share “Steelworks battle was militarily irrelevant to Russia - former armed forces chief” Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). BBC News. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  147. ^ Michael Schwirtz (22 tháng 4 năm 2022). “Inside Azovstal Plant, Ukrainian Sergeant Prays for Rescue”. Yahoo! News. Bản gốc lưu trữ 26 tháng 4 năm 2022. Truy cập 5 tháng 5 năm 2022.
  148. ^ Clarke, Mason; Barros, George; Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina (22 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 22”. Institute for the Study of War. Truy cập 22 tháng 4 năm 2022.
  149. ^ David Keyton; Yesica Fisch (23 tháng 4 năm 2022). “Ukraine battered again; Zelenskyy says US officials to visit”. Associated Press. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  150. ^ Frederick W. Kagan; Kateryna Stepanenko; Karolina Hird (23 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 23”. Institute for the Study of War. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  151. ^ Connor Sephton (23 tháng 4 năm 2022). “Ukraine war: A dozen crack Russian military units redeployed from Mariupol as Kyiv claims to have rearmed blockaded district with daring night-time helicopter drop”. Sky News (bằng tiếng Anh). Truy cập 23 tháng 4 năm 2022.
  152. ^ Connor Sephton (23 tháng 4 năm 2022). “Ukraine war: A dozen crack Russian military units redeployed from Mariupol as Kyiv claims to have rearmed blockaded district with daring night-time helicopter drop”. Sky News. Truy cập 3 tháng 5 năm 2022.
  153. ^ Mason Clarke; Kateryna Stepanenko (24 tháng 4 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, April 23”. Institute for the Study of War. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  154. ^ Tim Lister; Olga Voitoivych (28 tháng 4 năm 2022). “Mariupol steel plant suffers "heaviest airstrikes so far," Ukrainian official says”. Cable News Network. Truy cập 3 tháng 5 năm 2022.
  155. ^ Tim Lister (29 tháng 4 năm 2022). “600 injured in recent bombing of Azovstal steel plant, Mariupol mayor says”. Cable News Network. Truy cập 3 tháng 5 năm 2022.
  156. ^ “Ukraine: UN-Red Cross operation underway to evacuate civilians from stricken Mariupol plant”. UN News (bằng tiếng Anh). 1 tháng 5 năm 2022. Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  157. ^ a b “Go inside the civilian evacuation of Mariupol's besieged Azovstal steel plant”. ABC News (bằng tiếng Anh). 1 tháng 5 năm 2022. Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  158. ^ Tiffany Wertheimer (1 tháng 5 năm 2022). “Ukraine latest news: Safe passage for civilians to leave Mariupol under way - UN”. BBC News (bằng tiếng Anh). Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  159. ^ “Mariupol civilians leave besieged Azovstal steelworks”. BBC News (bằng tiếng Anh). 30 tháng 4 năm 2022. Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  160. ^ Thomas, Trisha (30 tháng 4 năm 2022). “Wives of Mariupol defenders appeal for soldiers' evacuation”. ABC News (bằng tiếng Anh). Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  161. ^ “At least 100 civilians evacuated from Azovstal plant in Mariupol, Zelenskyy says”. ABC News (bằng tiếng Anh). 1 tháng 5 năm 2022. Truy cập 2 tháng 5 năm 2022.
  162. ^ David Vergun (2 tháng 5 năm 2022). “Russians Make Minimal Progress in the Donbas, DOD Official Says”. U.S. Department of Defense. Truy cập 3 tháng 5 năm 2022.
  163. ^ Matt Seyler (2 tháng 5 năm 2022). “Russians leaving Mariupol, progress in Donbas 'minimal at best': US”. ABC News. Truy cập 3 tháng 5 năm 2022.
  164. ^ “Russian troops begin to storm Azovstal plant”. www.ukrinform.net (bằng tiếng Anh). Truy cập 5 tháng 5 năm 2022.
  165. ^ “Russians break into the Azovstal plant in Mariupol - sources”. Ukrayinska Pravda (bằng tiếng Anh). Truy cập 5 tháng 5 năm 2022.
  166. ^ Reuters. 5 tháng 5 năm 2022 title= Russian troops enter Azovstal plant, top Ukrainian lawmaker says https://www.reuters.com/world/europe/russian-troops-enter-azovstal-plant-top-ukrainian-lawmaker-says-2022-05-04/ title= Russian troops enter Azovstal plant, top Ukrainian lawmaker says Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). Thiếu dấu sổ thẳng trong: |url= (trợ giúp); |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
  167. ^ Sky News. 5 tháng 5 năm 2022 title= Ukraine war: 300 civilians evacuated from Mariupol after Russia opens humanitarian corridors https://news.sky.com/story/ukraine-war-300-civilians-evacuated-from-mariupol-after-russia-opens-humanitarian-corridors-12605659 title= Ukraine war: 300 civilians evacuated from Mariupol after Russia opens humanitarian corridors Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). Thiếu dấu sổ thẳng trong: |url= (trợ giúp); |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
  168. ^ “'Seemed like goodbye': Mariupol defenders make their stand”. Associated Press. 5 tháng 5 năm 2022.
  169. ^ “Ukraine loses contact with Azovstal defenders as Russian troops storm steelworks”. The Telegraph. 5 tháng 5 năm 2022.
  170. ^ “Fresh Rescue Efforts Under Way at Ukraine's Azovstal Steel Plant”. Wall Street Journal. 6 tháng 5 năm 2022.
  171. ^ “Ukraine says all women, children and elderly out of besieged Azovstal plant”. DW (Deutsche Welle) (bằng tiếng Anh). Deutsche Welle. 7 tháng 5 năm 2022. Truy cập 7 tháng 5 năm 2022.
  172. ^ Toman, Siobhan (7 tháng 5 năm 2022). “Women, children, elderly out of besieged plant - Ukraine”. BBC News (bằng tiếng Anh). BBC World Services. Truy cập 7 tháng 5 năm 2022.
  173. ^ Lister, Tim; Presniakova, Julia; Voitovych, Olga (7 tháng 5 năm 2022). “"All women, children and elderly" have been evacuated from Azovstal, Ukrainian government says”. CNN World News. CNN (Cable News Network). Truy cập 7 tháng 5 năm 2022.
  174. ^ “'Hellish reality show': Trapped Mariupol fighter pleads for help”. aljazeera (bằng tiếng Anh). Truy cập 8 tháng 5 năm 2022.
  175. ^ “Donetsk People's Republic Leader Holds Victory Day Parade in Mariupol”. NT News (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 5 năm 2022. Truy cập 10 tháng 5 năm 2022.
  176. ^ “Live: Nearly two-thirds of Kyiv's 3.5 million residents have now returned to the city”. Euronews. 10 tháng 5 năm 2022.
  177. ^ Stepanenko, Kateryna; Hird, Karolina; Kagan, Frederick W. (12 tháng 5 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, May 12”. Institute for the Study of War. Truy cập 16 tháng 5 năm 2022.
  178. ^ Stepanenko, Kateryna; Kagan, Frederick W. (13 tháng 5 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, May 13”. Institute for the Study of War. Truy cập 16 tháng 5 năm 2022.
  179. ^ Hopkins, Valerie; Nechepurenko, Ivan; Santora, Marc (16 tháng 5 năm 2022). “Ukrainian authorities declare an end to the combat mission in Mariupol after weeks of Russian siege”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 5 năm 2022. Truy cập 16 tháng 5 năm 2022.
  180. ^ “Azovstal defenders appear to signal end of siege”. The Jerusalem Post (bằng tiếng Anh). 16 tháng 5 năm 2022. Truy cập 15 tháng 5 năm 2022.
  181. ^ “Longest battle of war ends as Ukrainian troops evacuated from Azovstal steel mill in Mariupol”. Sydney Morning Hearld (bằng tiếng Anh). 17 tháng 5 năm 2022.
  182. ^ Reuters (17 tháng 5 năm 2022). “Azovstal siege ends as hundreds of Ukrainian fighters surrender”. Reuters (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc 17 tháng 5 năm 2022. Truy cập 17 tháng 5 năm 2022.
  183. ^ “Ukraine: ICRC registers hundreds of prisoners of war from Azovstal plant”. International Committee of the Red Cross. 19 tháng 5 năm 2022. Truy cập 21 tháng 5 năm 2022.
  184. ^ “Russian Offensive Campaign Assessment, May 18”. Institute for the Study of Warfare. 18 tháng 5 năm 2022. Truy cập 19 tháng 5 năm 2022.
  185. ^ Vega, María R. Sahuquillo, Luis de (6 tháng 3 năm 2022). “Russian forces exert stranglehold on Mariupol after failure of ceasefire”. EL PAÍS English Edition. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  186. ^ a b Mangan, Dan (7 tháng 3 năm 2022). “U.S. is collecting evidence of possible Russian war crimes in Ukraine”. cnbc.com. CNBC. Lưu trữ bản gốc 9 tháng 3 năm 2022. Truy cập 7 tháng 3 năm 2022.
  187. ^ “Live updates: Zelenskyy vows to keep negotiating with Russia. The latest developments on the Russia-Ukraine war: (Section titled "Geneva" NOTE there are two sections with the same name— "Geneva" SEE THE FIRST)”. Apneas.com. Associated Press. 14 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  188. ^ Ruslan Rehimov (16 tháng 3 năm 2022). “Russians holding 400 hostage at captured Mariupol hospital: Ukraine deputy premier”. Anadolu Agency. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  189. ^ a b Lorenzo Tondo; Isobel Kosiw (16 tháng 3 năm 2022). “Ukrainian officials accuse Russia of shelling civilians fleeing Mariupol”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  190. ^ a b c d Patel-Carstairs, Sunita (18 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: Videos show apocalyptic destruction in Mariupol as Russia says it is 'tightening its encirclement'”. Sky News. Sky New. Lưu trữ bản gốc 20 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.
  191. ^ a b c Carey, Andrew; Presniakova, Yulia; Atay Alam, Hande (22 tháng 3 năm 2022). “Russian forces stole buses driving to rescue people from Mariupol, Ukraine says”. CNN World (bằng tiếng Anh). CNN. Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 25 tháng 3 năm 2022.
  192. ^ Beals, Monique (23 tháng 3 năm 2022). “Ukraine: Russia seized rescue workers trying to deliver food to Mariupol”. The Hill (bằng tiếng Anh). NEXSTAR MEDIA INC. Truy cập 29 tháng 3 năm 2022.
  193. ^ “Zelensky says 100,000 still trapped in Mariupol, facing 'inhumane conditions'”. France 24 (bằng tiếng Anh). France 24. 22 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 25 tháng 3 năm 2022.
  194. ^ Batchelor, Tom (25 tháng 3 năm 2022). “'Butcher of Mariupol' accused of ordering maternity hospital bombing six years after destroying Aleppo”. The Independent. Truy cập 30 tháng 3 năm 2022.
  195. ^ “Ukraine: No 'plan B' for evacuation of shattered Mariupol, say humanitarians, as Friday attempt fails”. UN News. 1 tháng 4 năm 2022.
  196. ^ Saul, Jonathan (5 tháng 4 năm 2022). “Foreign ship sinks in Mariupol after missile attacks, says flag registry”. The Globe and Mail – qua www.theglobeandmail.com.
  197. ^ Balevic, Katie. “Zelenskyy accuses Russian troops of 'direct strike' that wrecked a Mariupol maternity hospital, pleads to 'close the sky right now'”. Business Insider. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  198. ^ “Ukraine war: Aftermath of Mariupol hospital shelling”. Sky News. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 9 tháng 3 năm 2022.
  199. ^ AFP (10 tháng 3 năm 2022). “EU condemns Russian bombing of Mariupol maternity hospital as a 'war crime'”. Times of Israel. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 11 tháng 3 năm 2022.
  200. ^ Osborne, Samuel (10 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: Russia says claim it bombed children's hospital is 'fake news'”. Sky News. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  201. ^ “Что заявили главы МИД России и Украины после переговоров. Главное”. Meduza (bằng tiếng Nga). 10 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  202. ^ Trevelyan, Mark (10 tháng 3 năm 2022). “Russia shifts stance on hospital bombing that sparked world outrage”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  203. ^ “'Ukrainian propaganda': Russia says pic of pregnant woman in hospital attack is 'fake'”. LBC. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 10 tháng 3 năm 2022.
  204. ^ Macaluso, Nora (16 tháng 3 năm 2022). “Social Media Posts Misrepresent Victims of Hospital Bombed in Mariupol”. FactCheck.org. Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.
  205. ^ “Ukraine war: Pregnant woman and baby die after hospital shelled”. BBC News. 14 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  206. ^ “Pregnant woman and baby die after attack on hospital in Mariupol”. The Guardian. The Associated Press in Mariupol, Ukraine. 14 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 22 tháng 3 năm 2022. Truy cập 20 tháng 3 năm 2022.
  207. ^ Feenstra, Willem; Sabel, Pieter; Verwiel, Erik (17 tháng 3 năm 2022). “De foto's bij het bombardement op het ziekenhuis in Marioepol zouden volgens de Russen in scène zijn gezet. Wat klopt er van hun bewijzen?”. de Volkskrant (bằng tiếng Hà Lan). Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  208. ^ Andy Hayes (16 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: Mariupol theatre where 'hundreds of people sheltering' bombed by Russian forces, officials claim”. Sky News. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  209. ^ James Mackenzie; Natalia Zinets; Oleksandr Kozhukhar (17 tháng 3 năm 2022). “Shells hit theatre sheltering Ukraine civilians, Biden calls Putin a war criminal”. Reuters. Lưu trữ bản gốc 19 tháng 3 năm 2022. Truy cập 17 tháng 3 năm 2022.
  210. ^ a b Victoria Butenko; Olga Voitovych; Andrew Carey; James Frater; Jeevan Ravindran (17 tháng 3 năm 2022). “Survivors emerge from rubble of Mariupol theater bombed by Russia”. CNN. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  211. ^ “Ukraine theatre hit by airstrike where hundreds were sheltering had 'children' written on pavement in Russian”. The Independent. 18 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 21 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  212. ^ “Ukraine: Mariupol city council claims Russia destroys crowded theater — live updates”. Deutsche Welle. 16 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  213. ^ “В Мариуполе ракета разрушила здание драмтеатра. Власти заявляют, что сотни людей использовали его как убежище”. Meduza (bằng tiếng Nga). 16 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 16 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  214. ^ “Russia-Ukraine war: Survivors emerge from bombed Mariupol theatre”. The Independent. 17 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  215. ^ “130 Rescued in Ukrainian Theater Bombing, Search for Missing Continues”. Voice of America. 18 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 19 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  216. ^ Wall, Mike (9 tháng 3 năm 2022). “Russia-Ukraine invasion updates / Satellite photos of Mariupol, Ukraine show damage from Russian attacks: Grocery stores, homes and shopping centers have gone up in smoke”. space.com. Future US, Inc. Lưu trữ bản gốc 13 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  217. ^ Aloisi, Silvia (18 tháng 3 năm 2022). “Shattered dreams”. Reuters. Reuters. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  218. ^ Klimov, Pavel; Popeski, Ron (18 tháng 3 năm 2022). “Mariupol, on the front line of Ukraine's war”. Reuters.com (bằng tiếng Anh). Mariupol, Ukraine: Reuters. Lưu trữ bản gốc 20 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  219. ^ a b c Bachega, Hugo; Popovych, Maksym (16 tháng 3 năm 2022). “Ukraine war: Infection and hunger as hundreds hide in Mariupol cellar”. bbc.com. BBÇ News. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  220. ^ Mason, Clark; Barros, George; Stepanenko, Kateryna (16 tháng 3 năm 2022). “Russian Offensive Campaign Assessment, March 16”. ISW – Institute for the Study of War (bằng tiếng Anh). ISW – Institute for the Study of War. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  221. ^ Boffey, Daniel; Tondo, Lorenzo (18 tháng 3 năm 2022). “Fighting reaches central Mariupol as shelling hinders rescue attempts: Russia claims to be 'tightening noose' around south-eastern port city as thousands still stranded”. The Guardian (bằng tiếng Anh). Brussels, Belgium; Lviv, Ukraine. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 21 tháng 3 năm 2022.
  222. ^ “Russians push deeper into port city of Mariupol as locals plead for help: "Children, elderly people are dying"”. CBSNews.com. CBS News, Associated Press. 19 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 23 tháng 3 năm 2022. Truy cập 19 tháng 3 năm 2022.
  223. ^ “Ukraine retakes control of two Russian-occupied towns”. The Jerusalem Post | JPost.com (bằng tiếng Anh). Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  224. ^ Lviv, Nathan Hodge, CNN and Julia Presniakova in (28 tháng 3 năm 2022). “Mariupol mayor says Ukrainian city 'in the hands of the occupiers'”. CNN. Truy cập 28 tháng 3 năm 2022.
  225. ^ a b “Russia-Ukraine war: 21,000 civilians killed, Mayor of Mariupol estimates”. The Jerusalem Post. 13 tháng 4 năm 2022. Truy cập 18 tháng 4 năm 2022.
  226. ^ “Ukraine says 1,170 civilians have been killed in Mariupol since Russian invasion”. Reuters. 9 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 10 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  227. ^ “Ukraine's Mariupol says 1,582 civilians killed by Russian shelling and blockade”. Reuters. 11 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 11 tháng 3 năm 2022. Truy cập 11 tháng 3 năm 2022.
  228. ^ Asrar, Nadim; Uras, Umut; Marsi, Federica (12 tháng 3 năm 2022). “Ukraine latest updates: 2,187 residents killed in Mariupol”. www.aljazeera.com. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  229. ^ “Over 2,500 Mariupol residents killed so far in war – Ukrainian presidential advisor”. Reuters. 14 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 14 tháng 3 năm 2022. Truy cập 14 tháng 3 năm 2022.
  230. ^ “Russian forces shoot at civilians in Hostomel”. India Today. 15 tháng 3 năm 2022. Lưu trữ bản gốc 15 tháng 3 năm 2022. Truy cập 15 tháng 3 năm 2022.
  231. ^ Santora, Marc; Hopkins, Valerie (15 tháng 3 năm 2022). “Officials in Mariupol struggle to account for the dead”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Lưu trữ bản gốc 15 tháng 3 năm 2022. Truy cập 16 tháng 3 năm 2022.
  232. ^ a b CHERNOV, MSTYSLAV; MALOLETKA, EVGENIY; HINNANT, LORI (16 tháng 3 năm 2022). “'Why? Why? Why?' Ukraine's Mariupol descends into despair”. ABC News (bằng tiếng Anh). MARIUPOL, Ukraine. Associated Press. Lưu trữ bản gốc 17 tháng 3 năm 2022. Truy cập 18 tháng 3 năm 2022.
  233. ^ “Ukraine War: Report of Mariupol chemical attack sparks US, UK concern”. BBC. 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập 12 tháng 4 năm 2022.
  234. ^ Christina Wilkie (12 tháng 4 năm 2022). “Pentagon monitoring reports of possible Russian chemical weapons attack in Mariupol”. CNBC. Truy cập 25 tháng 4 năm 2022.
  235. ^ a b Boyle, Danny (12 tháng 4 năm 2022). “Tuesday morning news briefing: Vladimir Putin 'uses chemical weapons'”. The Telegraph. Truy cập 10 tháng 5 năm 2022. he city's Azov regiment is said to have fallen ill after a "poisonous substance of unknown origin" was reportedly dropped on them from a Russian drone. It came hours after Mariupol's mayor said more than 10,000 civilians have died in the Russian siege of his city and the death toll could surpass 20,000. Britain is increasingly worried that Russia could use white phosphorus munitions, which cause horrific burns.
  236. ^ Hall, Sam (11 tháng 4 năm 2022). “'We are holding back the horde': Mariupol fighters battle on weeks after experts said city would fall”. The Telegraph. Truy cập 10 tháng 5 năm 2022. the Azov regiment said in a statement on their Telegram channel that Russian forces appeared to have used chemical weapons. "Russian occupation forces used a poisonous substance of unknown origin against Ukrainian military and civilians in the city of Mariupol, which was dropped from an enemy drone. "The victims have respiratory failure ... the effects of the unknown substance are being clarified." The claim could not immediately be verified
  237. ^ “Ukraine War: US 'deeply concerned' at report of Mariupol chemical attack”. BBC News. 12 tháng 4 năm 2022. Truy cập 27 tháng 4 năm 2022.
  238. ^ Sabbagh, Dan (12 tháng 4 năm 2022). “Did Russia really use chemical weapons in Ukraine? Experts are sceptical”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc 19 tháng 4 năm 2022. Truy cập 19 tháng 4 năm 2022.
  239. ^ “Оккупанты задержали одного из главарей боевиков "ДНР" Басурина. Он раскрыл планы РФ применить химическое оружие в Мариуполе – разведка” [The invaders detained one of the leaders of the "DPR" militants, Basurin. He revealed plans of the Russian Federation to use chemical weapons in Mariupol – intelligence]. Gordonua (bằng tiếng Nga). 16 tháng 4 năm 2022. Truy cập 24 tháng 4 năm 2022.
  240. ^ Klein, Charlotte (17 tháng 3 năm 2022). “"This Is Personal for Them": Two Ukrainian AP Journalists Capture the Most Devastating Moments of War”. Wanity Fair. Lưu trữ bản gốc 20 tháng 3 năm 2022. Truy cập 22 tháng 3 năm 2022.
  241. ^ Chernov, Mstyslav (22 tháng 3 năm 2022). “20 Days in Mariupol”. Associated Press. Lưu trữ bản gốc 24 tháng 3 năm 2022. Truy cập 22 tháng 3 năm 2022.
  242. ^ Schwirtz, Michael (21 tháng 4 năm 2022). “Inside the Azovstal plant, a Ukrainian sergeant prays for rescue”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập 21 tháng 4 năm 2022.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Trận_Mariupol_(2022)&oldid=71779940”