Bão Trami (2024)
Bão Trami (Tiếng Việt: Trà Mi, tên gọi ở Philippines là Bão Kristine, và được Việt Nam định danh là Bão số 6 năm 2024) là một xoáy thuận nhiệt đới trong Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2024, đã gây ảnh hưởng đến một số nước châu Á bao gồm Philippines, Việt Nam, Thái Lan và Trung Quốc.
Bão nhiệt đới dữ dội (Thang JMA) | |
---|---|
Bão nhiệt đới (SSHWS/JTWC) | |
Bão mạnh (Thang NCHMF) | |
Hình thành | 19 tháng 10 năm 2024 |
Tan | 29 tháng 10 năm 2024 |
Sức gió mạnh nhất | Duy trì liên tục trong 10 phút: 110 km/h (70 mph) Duy trì liên tục trong 2 phút: >=100 km/h (65 mph) Duy trì liên tục trong 1 phút: 110 km/h (70 mph) |
Áp suất thấp nhất | 970 mbar (hPa); 28.64 inHg |
Số người chết | 181 |
Bị thương | 151 |
Mất tích | 22 |
Thiệt hại | > $374 triệu (USD 2024) |
Vùng ảnh hưởng | Philippines (đặc biệt là Luzon), Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc |
Một phần của Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2024 |
Nhìn chung, Trami đã gây ra 181 trường hợp tử vong, 22 người được báo cáo mất tích và 151 người khác bị thương, gây thiệt hại ước tính khoảng
374 triệu USD.Lịch sử khí tượng
sửaVào ngày 19 tháng 10, Cục Khí tượng Nhật Bản (JMA) đã nâng cấp một vùng áp thấp lên thành áp thấp nhiệt đới ở phía bắc Yap. Sau đó, Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (JTWC) đã đưa ra cảnh báo TCFA đối với áp thấp này, với trung tâm hoàn lưu tầng thấp kéo dài nhưng đang hình thành cùng với các dải mây đối lưu bao quanh các phần phía bắc và phía nam. Ngày hôm sau, JTWC nâng cấp nó lên thành Áp thấp nhiệt đới "22W". Ngay sau đó, khi hệ thống đi vào Khu vực Trách nhiệm của Philippines (PAR), nó được Cơ quan Khí tượng, Thủy văn và Địa chấn Philippines (PAGASA) đặt tên là "Kristine". Vào lúc 18:00 UTC ngày 21 tháng 10, JMA nâng cấp hệ thống lên thành bão nhiệt đới và đặt tên là "Trami".[1] Ngày 23 tháng 10, JMA nâng cấp nó lên thành bão nhiệt đới dữ dội khi nó di chuyển về phía tây bắc dọc theo rìa tây nam của một vùng áp cao cận nhiệt đới ở tầng trung.[2] Lúc 12:30 AM PHT ngày 24 tháng 10 (16:30 UTC ngày 23 tháng 10), Trami đổ bộ vào Divilacan, tỉnh Isabela.[3][4] Ngày 24 tháng 10, Trami di chuyển ra vùng biển ven bờ phía nam Ilocos Sur, để lại tàn dư của trung tâm hoàn lưu ở phía bắc Luzon.[5]
Bão đổ bộ vào Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng vào khoảng 10 giờ sáng giờ địa phương ngày 27 tháng 10,[6] trước khi di chuyển chậm vào đất liền trong khi di chuyển về phía tây nam trong vài giờ sau.[7] Cơn bão suy yếu nhanh chóng khi di chuyển quanh biên giới Lào–Việt Nam,[8] khiến trung tâm hoàn lưu bộc lộ hoàn toàn khi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới.[9] Sau đó, do luồng lái yếu, bão di chuyển về phía tây nam trước khi quay đầu chữ U và dần di chuyển về phía các vùng ven biển Việt Nam.[10] Vào lúc 21:00 UTC ngày 28 tháng 10, JTWC đã ngừng cảnh báo về hệ thống này khi gió xoáy ở tầng trung của nó bị dịch chuyển khỏi tâm.[11] JMA tiếp tục theo dõi và hệ thống này tiếp tục suy yếu thành vùng áp thấp vào lúc 18:00 UTC ngày hôm sau.[12]
Chuẩn bị
sửaPhilippines
sửaTheo Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai Quốc gia (NDRRMC), 168.039 người đã được sơ tán trước bão.[13]
Nơi khác
sửaTheo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, Trami được dự kiến là cơn bão thứ sáu ở Việt Nam.[14] Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã kêu gọi các cơ quan chính phủ có liên quan chuẩn bị ứng phó với tác động của Trami.[15] Tổng cộng 285.480 quân nhân và dân quân, cùng với 12.503 xe quân sự đã được triển khai để ứng phó với cơn bão sắp tới.[16] Bốn sân bay ở miền Trung đã tạm đóng cửa từ 6 giờ (GMT+7) ngày 27 tháng 10, đến chiều cùng ngày đã mở cửa trở lại.[17][18]
Cục Khí tượng Thái Lan đã cảnh báo bão Trami sẽ mang theo lượng mưa lớn và gió mạnh vào Thái Lan.[19] Vào ngày 23 tháng 10, Cơ quan Thời tiết Trung ương Đài Loan đã ban hành cảnh báo mưa lớn cho Vùng đô thị Đài Bắc và Nghi Lan-Hoa Liên, mặc dù Trami dự kiến sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến Đài Loan.[20][21]
Tác động
sửaQuốc gia | Tử vong | Bị thương | Mất tích | Thiệt hại |
---|---|---|---|---|
Philippines | 162 | 137 | 22 | 357 triệu $ |
Trung Quốc | 10 | Không biết | Không biết | Không biết |
Việt Nam | 15 | 14 | Không biết | 16,7 triệu $ |
Thái Lan | 1 | Không biết | Không biết | Không biết |
Tổng | 188 | 151 | 22 | 374 triệu $ |
Philippines
sửaTrami gây ngập lụt trên diện rộng ở Philippines,[22] và làm 162 người thiệt mạng, 137 người bị thương cùng với 22 người khác mất tích.
Các nơi khác
sửaQuần đảo Hoàng Sa (hiện do Trung Quốc kiểm soát) chịu ảnh hưởng của cơn bão, tại các trạm quan trắc của Trung Quốc trên quần đảo Hoàng Sa ghi nhận gió giật từ cấp 12 đến cấp 14, trong đó có một trạm ở đảo Quang Hoà ghi nhận gió giật mạnh 153 km/h (cấp 14).[23] Nước biển dâng lên và đã xâm nhập vào đảo Phú Lâm.[24]
Do ảnh hưởng của cơn bão Trami (kể cả tàn dư của cơn bão) kết hợp với không khí lạnh, trên đảo Hải Nam ghi nhận có mưa to trên diện rộng cùng với một số nơi có mưa lớn. Quận Cát Dương (thành phố Tam Á) ghi nhận gió giật 118 km/h (cấp 12).[25] Tính từ 08:00 ngày 28 tháng 10 đến 08:00 ngày 31 tháng 10, có 66 trấn ở 13 thành phố cấp huyện và huyện trên đảo Hải Nam ghi nhận lượng mưa trên 400 mm, 24 trấn ghi nhận lượng mưa trên 600 mm, 8 trấn ghi nhận lượng mưa trên 800 mm và 2 trấn ghi nhận lượng mưa trên 1.000 mm.[25] Lượng mưa 1.087,1 mm ghi nhận được ở trấn Huệ Sơn, thành phố Quỳnh Hải.[25] Có tổng cộng 10 người đã thiệt mạng ở Hải Nam.[26]
Một số đảo gần bờ Việt Nam như Cồn Cỏ (Quảng Trị), Cù Lao Chàm (Quảng Nam) ghi nhận gió mạnh cấp 8.[27] Trên đất liền Việt Nam, Nam Đông (Thừa Thiên Huế) và Cẩm Lệ (Đà Nẵng) ghi nhận gió mạnh cấp 8 giật cấp 9-10, Bà Nà (Đà Nẵng) có gió giật cấp 13,[28] Sơn Trà (Đà Nẵng) gió mạnh cấp 9 giật cấp 10, Lệ Thuỷ (Quảng Bình) gió mạnh cấp 7 giật cấp 9.[27] Cơn bão kết hợp với không khí lạnh gây ra đợt mưa lớn trên diện rộng với lượng mưa phổ biến từ 300 mm đến 600 mm tại một số tỉnh thành miền Trung, một số nơi ghi nhận lượng mưa trên 700 mm. Tại trạm Bạch Mã ghi nhận lượng mưa 1.184 mm, hồ Sông Thai ghi nhận lượng mưa 1.233 mm, đập thủy điện La Tó ghi nhận lượng mưa 1.016 mm.[29] Cơn bão này cũng được cho là gây mưa lớn hơn nhiều cơn bão Yagi (bão số 3) đổ bộ vào Quảng Ninh dù cường độ yếu hơn.[30] Mưa lũ do bão Trami kết hợp với không khí lạnh khiến 12 người chết và 7 người bị thương ở Quảng Bình, theo báo cáo của Mặt trận Tổ quốc các huyện.[31] Ngoài ra có 2 người chết ở Thừa Thiên Huế (gồm 1 người bị nước cuốn khi qua đoạn đường ngập và 1 người đuối nước khi đi bắt cá), 1 người ở Quảng Nam tử vong và 3 người thương nặng do tai nạn khi chằng chống nhà cửa.[32] Báo cáo của Cục Quản lí đê điều và Phòng, chống thiên tai cho biết có 8 người chết, 14 người bị thương tại các tỉnh thành miền Trung Việt Nam.[33]
Tại Thái Lan, lũ lụt được báo cáo ở quận Bang Sai, tỉnh Phra Nakhon Si Ayutthaya, nơi tìm thấy một người đàn ông lớn tuổi đã chết.[34]
Hệ quả
sửaỞ Philippines, theo Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai Quốc gia (NDRRMC), tình trạng thảm họa đã được ban bố tại 256 thành phố và đô thị do tác động nghiêm trọng của cơn bão.[13] Một lệnh đóng băng giá cả đã được ban hành tại các khu vực nằm trong tình trạng thiên tai sau cơn bão, bao gồm các hàng hóa quan trọng và ở địa phương.[35]
Xem thêm
sửa- Bão Yagi (2024), cơn bão đổ bộ vào Quảng Ninh, Hải Phòng gây thiệt hại nặng cho nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam
- Bão Sonca (2022), kết hợp với không khí lạnh gây ra mưa rất lớn tại một số tỉnh thành miền Trung Việt Nam
- Bão Molave (2020), cơn bão mạnh đổ bộ vào Quảng Ngãi vào thời điểm cuối tháng 10 năm 2020 tương tự Trami
- Bão Doksuri (2017)
- Bão Nari (2013)
- Bão Ketsana (2009)
Tham khảo
sửa- ^ Prognostic Reasoning No. 1 for TS Trami (2401) (Bản báo cáo). Tokyo, Japan: Japan Meteorological Agency. 21 tháng 10 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2024.
- ^ Prognostic Reasoning No. 13 for STS Trami (2420) (Bản báo cáo). Tokyo, Japan: Japan Meteorological Agency. 23 tháng 10 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2024.
- ^ “'Kristine' makes landfall in Isabela: PAGASA”. ABS-CBN News. 23 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Prognostic Reasoning for Tropical Storm 22W (Trami) Warning No. 14”. Joint Typhoon Warning Center. 23 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Prognostic Reasoning for Tropical Storm 22W (Trami) Warning No. 16”. Joint Typhoon Warning Center. 24 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Storm Trami makes landfall in central Vietnam”. e.vnexpress.net. 26 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Prognostic Reasoning for Tropical Storm 22W (Trami) Warning No. 28”. Joint Typhoon Warning Center. 26 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2024.
- ^ Prognostic Reasoning No. 29 for TS Trami (2420) (Bản báo cáo). Tokyo, Japan: Japan Meteorological Agency. 27 tháng 10 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Prognostic Reasoning for Tropical Depression 22W (Trami) Warning No. 30”. Joint Typhoon Warning Center. 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Prognostic Reasoning for Tropical Depression 22W (Trami) Warning No. 31”. Joint Typhoon Warning Center. 28 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Tropical Depression 20W (Trami) Warning No. 34”. Joint Typhoon Warning Center. 28 tháng 10 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2024.
- ^ Warning and Summary 291800 (Bản báo cáo). Tokyo, Japan: Japan Meteorological Agency. 29 tháng 10 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 29 tháng 10 năm 2024.
- ^ a b Situational Report No. 36 for Combined Effects of TCs Kristine and Leon (2024) (PDF) (Bản báo cáo). Quezon City, Philippines: National Disaster Risk Reduction and Management Council. 12 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2024.
- ^ “Trami enters East Sea, becoming sixth tropical storm this year”. Nhân Dân (bằng tiếng Anh). 24 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Urgent response urged as Typhoon Trami looming”. Vietnam Plus. Vietnam News Agency. 25 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Over 285,000 officers mobilised in response to Trami typhoon”. vietnamnews.vn (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2024.
- ^ Kim Thảo (26 tháng 10 năm 2024). “Sáng mai đóng cửa 4 sân bay miền Trung tránh bão Trà Mi”. Tiền Phong. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ “Khai thác trở lại 4 cảng hàng không, sân bay khu vực miền trung”. Báo Nhân Dân điện tử. 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ “Tropical Storm Trami brings more rains and strong winds to Thailand”. Bangkok Post (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Wet weather forecast for Taiwan as storm crosses Luzon Island – Focus Taiwan”. Focus Taiwan. 23 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Heavy rain forecast for northern Taiwan Thursday – Focus Taiwan”. Focus Taiwan. 24 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Death Toll In Philippine Storm Rises To 100”. Barron’s (bằng tiếng Anh). AFP. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ “"潭美"将于今天在越南登陆并回旋 27日至30日海南省仍有强降水 部分海区伴有强风” ["Trà Mi" sẽ đổ bộ vào Việt Nam trong ngày hôm nay và sẽ có mưa lớn ở tỉnh Hải Nam từ ngày 27 đến ngày 30. Một số vùng biển sẽ kèm theo gió mạnh.]. Đài Khí tượng Hải Nam (bằng tiếng Trung). 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ “台风"潭美"奔袭海南三沙 永兴岛现罕见"海水倒灌"” [Bão "Trà Mi" ảnh hưởng tới đảo Vĩnh Hưng (đảo Phú Lâm) ở Tam Sa, Hải Nam (quần đảo Hoàng Sa), gây ra hiện tượng"nước biển chảy ngược" hiếm gặp] (bằng tiếng Trung). 26 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ a b c “海南省强降水天气过程结束 未来3天以晴好天气为主” [Hiện tượng thời tiết mưa lớn ở tỉnh Hải Nam đã kết thúc, trong ba ngày tới thời tiết chủ đạo là nắng đẹp]. Đài Khí tượng Hải Nam (bằng tiếng Trung). 31 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ Cục Khí tượng Trung Quốc (tháng 11 năm 2024). “MEMBER REPORT[China] ESCAP/WMO Typhoon Committee, 19th Integrated Workshop AP-TCRC, Shanghai, China ,19 – 22 November 2024” (PDF). Uỷ ban Bão Châu Á - Thái Bình Dương. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2024.
- ^ a b “TIN ÁP THẤP NHIỆT ĐỚI TRÊN ĐẤT LIỀN (Suy yếu từ bão số 6)”. Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia. 27 tháng 10 năm 2024. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ Lý Đào (27 tháng 10 năm 2024). “Bão số 6 Trà Mi trên vùng biển Trung Bộ, Đà Nẵng gió giật cấp 13”. VietNamNet. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2024.
- ^ Tạ Thị Hồng An, Trần Thị Chúc (1 tháng 11 năm 2024). “BẢN TIN DỰ BÁO KHÍ HẬU THỜI HẠN THÁNG TRÊN PHẠM VI TOÀN QUỐC (Từ ngày 01-30/11/2024)” (PDF). Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ Nguyễn Hoài (29 tháng 10 năm 2024). “Bão Trà Mi gây mưa lớn hơn bão YAGI”. Tiền Phong. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ Võ Thạnh (1 tháng 11 năm 2024). “12 người chết do mưa lũ ở Quảng Bình”. VnExpress. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2025.
- ^ Nhật Linh (27 tháng 10 năm 2024). “3 người chết do bão Trà Mi”. Tuổi trẻ Online. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2025.
- ^ “Báo cáo nhanh công tác trực ban PCTT ngày 31/10/2024”. Cục Quản lí đê điều và Phòng chống Thiên tai. 1 tháng 11 năm 2024. Truy cập ngày 2 tháng 11 năm 2024.
- ^ “ชายวัย 71 พลัดตกบ้านจมน้ำท่วมเสียชีวิต น้องเผยพี่หนัก 120 กก.-โรคเยอะ คาดเป็นลม-ช่วยตัวเองได้ไม่ทัน”. 3PlusNews (bằng tiếng Thái). 27 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2024.
- ^ “Price freeze issued in areas under state of calamity due to Kristine”. GMA News Online (bằng tiếng Anh). 23 tháng 10 năm 2024. Truy cập ngày 23 tháng 10 năm 2024.
Liên kết ngoài
sửa- 22W.TRAMI từ United States Naval Research Laboratory
- Thông tin chung của Bão Trami (2420) từ Digital Typhoon
- Trang chính của ReliefWeb cho sự kiện này.