Xạ khuẩn

Xạ khuẩn (danh pháp khoa học: Actinobacteria; tiếng Anh: Actinomycetes) là một nhóm vi khuẩn nhân sơ

Xạ khuẩn
Hình ảnh của Actinomyces israelii dưới kính hiển vi điện tử.
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Bacteria
Ngành (phylum)	Actinobacteria Margulis
Lớp (class)	ActinobacteriaStackebrandt et al. 1997
Phân lớp
?Nostocoida limicola I ♠ ?Candidatus Planktophila Jezbera et al. 2009 ?Cathayosporangium ♠ Runmao et al. 1995 ?Tonsillophilus suis ♠ Azuma and Bak 1980 Acidimicrobidae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Acidimicrobiales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Nitriliruptoridae Kurahashi et al. 2010 Nitriliruptorales Sorokin et al. 2009 Euzebyales Kurahashi et al. 2010 Rubrobacteridae Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Gaiellales Albuquerque et al. 2012 Rubrobacterales Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Solirubrobacterales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Thermoleophilales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Actinobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Bifidobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Actinomycetales Buchanan 1917 emend. Zhi et al. 2009

(Eubacteria) phân bố rất rộng rãi trong tự nhiên. Trước kia được xếp vào Tản thực vật (tức nấm), nhưng ngày nay chúng được xếp vào vi khuẩn (Schizomycetes)

Xạ khuẩn có nhiều nét khác với nấm nhưng giống vi khuẩn:

• Có giai đoạn đơn bào và có giai đoạn đa bào
• Kích thước rất nhỏ
• Nhân giống với vi khuẩn, không có màng nhân và tiểu hạch
• Vách tế bào không chứa celluloz hoặc kitin, giống với vi khuẩn
• Phân chia tế bào giống với vi khuẩn (kiểu Amitoz)
• Xạ khuẩn không có giới tính (không có tế bào đực cái)
• Hoại sinh và ký sinh

Xạ khuẩn sống trong đất, tham dự vào quá trình chuyển hóa tự nhiên của nhiều hợp chất trong đất.

Phân loài

Ngành Xạ khuẩn Actinobacteria

Lớp Xạ khuẩn Actinobacteria

• Phân lớp Acidimicrobidae
  • Bộ Acidimicrobiales
• Phân lớp Actinobacteridae
  • Bộ Actinomycetales
  • Bộ Bifidobacteriales
• Phân lớp Coriobacteridae
  • Bộ Coriobacteriales
• Phân lớp Rubrobacteridae
  • Bộ Rubrobacterales
• Phân lớp Sphaerobacteridae
  • Bộ Sphaerobacterales

Ứng dụng

Đặc tính của xạ khuẩn là khả năng tiết kháng sinh (antibiotic), dùng làm thuốc điều trị bệnh cho người, gia súc và cây trồng. Xạ khuẩn còn có khả năng sinh ra các vitamin thuộc nhóm B, một số amino acid và các acid hữu cơ. Xạ khuẩn còn có khả năng tiết ra các enzym (proteas, amylaz...) và trong tương lai có thể dùng xạ khuẩn để chế biến thực phẩm thay cho nấm và vi khuẩn vì nấm có thể sinh ra aflatonxin độc cho người và gia súc.