Đỗ Dũng
Đỗ Dũng (tên khai sinh là Đỗ Hiếu Dũng) (1939-2024) là nhạc sĩ người Việt Nam, được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017.
| Đỗ Dũng | |
|---|---|
| Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam | |
| Giám đốc (1984-200?) | |
| Thông tin cá nhân | |
| Sinh | |
Tên khai sinh | Đỗ Hiếu Dũng |
Ngày sinh | 1939 |
Nơi sinh | Quốc Oai, Hà Nội |
| Mất | |
Ngày mất | 19 tháng 5, 2024 (84–85 tuổi) |
Nơi mất | Hà Nội |
| Giới tính | nam |
| Quốc tịch |  Việt Nam |
| Đảng chính trị |  Đảng Cộng sản Việt Nam |
| Nghề nghiệp | nhạc sĩ |
| Đào tạo | Nhạc viện Férenc Liszt |
| Lĩnh vực | âm nhạc |
| Khen thưởng |  Huân chương Lao động hạng Nhất  Huân chương Kháng chiến hạng Ba |
| Sự nghiệp âm nhạc | |
| Vai trò | |
| Chủ đề | giao hưởng, khí nhạc |
| Thành viên của |
|
| Tác phẩm |
|
| Giải thưởng |
|
| Giải thưởng | |
| Giải thưởng Nhà nước 2017 Văn học Nghệ thuật | |
Tiểu sử
sửaĐỗ Dũng tên thật là Đỗ Hiếu Dũng, sinh năm 1939 tại Quốc Oai, Sơn Tây, Hà Nội.[1]
Năm 1949, ông theo học Trường Thiếu sinh quân Trung ương. Năm 1964, ông được sang Liên Xô cũ học văn hóa và âm nhạc, chuyên về chỉ huy và sáng tác.[2]
Về nước, ông nhận công tác tại Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc Vũ kịch Việt Nam. Năm 1978, ông làm Phó Giám đốc chỉ đạo nghệ thuật.
Khi Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam được thành lập lại vào năm 1984 thì ông về làm giám đốc dàn nhạc cho tới tận đầu những năm 2000.[1]
Sau khi nghỉ hưu, ông sống cùng gia đình tại Mỹ. Tuy nhiên, sau khi vợ mất, ông đã quyết định trở về Hà Nội để sống những tháng ngày cuối đời trên quê hương.[3]
Ông mất ngày 19 tháng 5 năm 2024 tại Hà Nội.[1]
Sự nghiệp
sửaĐỗ Dũng là người có công xây dựng Dàn Hợp xướng chuyên nghiệp đầu tiên từ thập kỷ 60 thế kỷ trước. Là giám đốc đầu tiên của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam sau khi được tái lập, ông đã lãnh đạo dàn nhạc trong gần 20 năm gian khó của buổi đầu thành lập trong hoàn cảnh đất nước còn khó khăn.[1]
Trong sự nghiệp của mình, Đỗ Dũng đã tham gia dàn dựng, chỉ huy nhiều nhạc kịch, vũ kịch, giao hưởng, hợp xướng, thanh xướng kịch, biểu diễn trong và ngoài nước.[4]
Ngoài công việc chỉ huy dàn nhạc, Đỗ Dũng còn là một nhạc sĩ sáng tác tài năng. Ông đã sáng tác một số tác phẩm thanh nhạc, khí nhạc, được sử dụng trong biểu diễn hòa nhạc, trong và ngoài nước, trên sân khấu, trên sóng phát thanh và vô tuyến truyền hình, như: cantate Tiến lên toàn thắng ắt về ta, Đêm nay cả nước lên đường, opera Người mặc áo choàng đỏ, concerto cho piano và dàn nhạc Bất khuất, giao hưởng Việt Nam, hợp xướng Tổ quốc (giành giải Ba cuộc thi của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1995), chùm hợp xướng không nhạc đệm, 7 chương Nhớ Bác (giành giải Nhì cuộc thi của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1996)...[1] Vở Tấm choàng đỏ được NSND Văn Hà chuyển thể từ trường ca của nhà thơ Thu Bồn, Đỗ Dũng viết phần âm nhạc cho vở operreta này gồm 3 màn 5 cảnh cho đoàn văn công Hải phòng trình diễn dưới sự chỉ huy của chính ông.[3]
Nhạc sĩ Đỗ Dũng đã được tặng Huân chương Kháng chiến hạng ba, Huân chương Lao động hạng nhất và nhiều huân chương, huy chương khác. Ông được phong danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú đợt 2, năm 1988.[1]
Năm 2017, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật với các bản khí nhạc: Sinh tử luân hồi (Concerto cho piano và dàn nhạc), Tổ quốc (hợp xướng và dàn nhạc giao hưởng), Tôi nghe âm điệu quê hương tôi (giao hưởng).[5]
Dưới đây là các sáng tác của nhạc sĩ Đỗ Dũng:
- Các tác phẩm khí nhạc, có thể kể đến:
- Vở opera Người mặc áo choàng đỏ
- Các tác phẩm thanh nhạc-khí nhạc:
-
- Hợp xướng không nhạc đệm (a cappella) Nhớ Bác
Giải thưởng
sửa- Giải ba của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1995
- Giải nhì của Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 1996
Khen thưởng
sửa- Huân chương Kháng chiến hạng Ba
- Huân chương Lao động hạng Nhất
Vinh danh
sửa- Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật 2017
Chú thích
sửa- ^ a b c d e f Hương Hồ (20 tháng 5 năm 2024). “Nhạc sĩ Đỗ Dũng, Giám đốc đầu tiên Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, qua đời”. dantri.com.vn. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2024.
- ^ Tình Lê (20 tháng 5 năm 2024). “NSƯT Đỗ Dũng, Giám đốc đầu tiên của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam qua đời”. vietnamnet.vn. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2024.
- ^ a b Chúc Sơn (22 tháng 5 năm 2024). “Nghệ sĩ Ưu tú Đỗ Dũng: Người đặt nền móng cho Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam”. vanhoavaphattrien.vn. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2024.
- ^ Thiên Điểu. “Nhạc sĩ Đỗ Dũng, người gây dựng Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, vừa qua đời”. tuoitre.vn. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2024.
- ^ “Chủ tịch nước Quyết định trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017”. Báo Tổ quốc. Truy cập ngày 19 tháng 6 năm 2024.
- ^ Từ điển tác giả, tác phẩm âm nhạc phổ thông, Vũ Tự Lân, xuất bản năm 2007, trang 94