Đền Hai Bà Trưng (Đồng Nhân)

Đền Hai Bà Trưng
Đền Hai Bà Trưng;
Di tích quốc gia đặc biệt
	Chính điện, đền Hai Bà Trưng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
Thờ phụng
	Trưng Nữ vương
	Trưng Trắc
	14 – 43
Công tích	thủ lĩnh khởi nghĩa
	Trưng Nhị
	14 – 43
Công tích	thủ lĩnh khởi nghĩa
Thông tin đền
Thờ	nhân vật lịch sử
Địa chỉ	Việt Nam
Tọa độ	21°00′44″B 105°51′24″Đ / 21,012349°B 105,856785°Đ
Quá trình xây dựng
	1142: Lý Anh Tông dựng đền tại bãi sông làng Đồng Nhân; 1819: Đất xói lở, rời đền vào thôn Hương Viên
Di tích quốc gia đặc biệt
Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng
Phân loại	Di tích kiến trúc nghệ thuật
Ngày công nhận	ngày 31 tháng 12 năm 2019
Một phần của	Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng
Quyết định	1954/QĐ-TTg
Di tích quốc gia
Đền Hai Bà
Phân loại	Di tích lịch sử – văn hóa
Ngày công nhận	28 tháng 4 năm 1962
Quyết định	313-VH/VP
	x; t; s;

Đền Hai Bà Trưng, còn gọi là Đền Đồng Nhân, là một ngôi đền thờ Hai Bà Trưng tọa lạc tại phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội. Hiện nay, đền Hai Bà Trưng nằm trên cùng một khuôn viên với hai di tích khác là chùa Viên Minh và đình Đồng Nhân, tạo thành Cụm di tích Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng được Thủ tướng Chính phủ công nhận là di tích quốc gia đặc biệt vào ngày 31 tháng 12 năm 2019.^[1]^[3]

Thần tích thành lập

Vào đời Lý Anh Tông, niên hiệu Đại Định thứ ba (1142) có pho tượng đá nổi trên dòng Nhị Hà, tỏa sáng cả một đoạn sông, thuyền bè không dám đến gần. Vua Anh Tông biết chuyện, sai người ra đón rước nhưng không được. Theo ý của các bô lão, người ta lấy vải đỏ buộc vào tượng, làm lễ rồi rước vào. Đó là một pho tượng cao lớn, đầu đội mũ trụ, thân mặc áo giáp, hai tay chỉ lên trời, một chân quỳ, một chân ngả ra. Tương truyền, pho tượng đá ấy là do khí thiêng của Hai Bà Trưng hóa thành sau khi tự vẫn trên sông Hát.

Vua cho dựng đền thờ Hai Bà Trưng ở ngay khu đất bãi sông của làng Đồng Nhân. Đến năm Gia Long thứ 18 (1819), do đất bị xói lở, dân làng phải dời ngôi đền tới khu Cựu Võ Sở của triều Lê ở thôn Hương Viên, nhưng vẫn giữ tên đền cũ. Làng Đồng Nhân khi đó thuộc huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông. Từ ngày 17-7-1914, nơi đây chính thức được sáp nhập vào địa phận Hà Nội.

Từ nhiều thế kỷ qua, nơi đây đã trở thành ngôi đền thờ Hai Bà Trưng linh thiêng bậc nhất ở kinh đô Thăng Long.

Đền được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hoá từ năm 1962.

Vị trí

Hồ nước phía trước đền Hai Bà Trưng

Đền thờ Hai Bà Trưng nằm ở số 12 phố Hương Viên, phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Trước mặt đền có hồ bán nguyệt, đường vào qua bốn cột trụ gạch đồ sộ, cây cối sum sê, bên trái là khoảng sân rộng, dưới bóng đa cổ thụ có tấm bia đá đặt trên lưng rùa. Văn bia do Dương Duy Thanh (1804-1861), đốc học Hà Nội soạn năm 1848^[4].

Trong đền có tượng Hai Bà, bà chị Trưng Trắc mặc áo vàng, bà em Trưng Nhị mặc áo đỏ, đầu đội mũ phù dung, tượng to hơn người thật, tay giơ cao trước mặt như đang hiệu triệu quần chúng. Hai bên là tượng 12 nữ tướng đã theo Hai Bà khởi nghĩa đánh đuổi Tô Định, rửa nhục nước, trả thù chồng, thu lại 65 thành trì ở Lĩnh Nam vào mùa xuân năm 40.

Bên trái đền có ngôi chùa Viên Minh thờ Phật, cũng là ngôi chùa cổ.

Cổng đền có bia di tích đặc biệt quốc gia
Phù điêu mô tả đoàn quân với voi chiến của Hai Bà Trưng
Góc thờ Phật bên cạnh đền

Liên quan

Ngày 4 tháng 4 năm 1926, nhân dân Hà Nội đã tổ chức lễ truy điệu nhà chí sĩ yêu nước Phan Chu Trinh, kích động tinh thần đoàn kết chống Pháp tại sân đền Đồng Nhân này.